با دستور رئیس‌جمهوری وصیت استاد فرشچیان به‌زودی محقق می‌شود؛
نقش و «نگار» ایرانی بر دیوارهای کوشک هنر
«همای نگارگری ایران» در کوشک هنر راه‌اندازی شد تا نمایشگاه دائمی آثار نفیس نگارگری ایرانی همراه با آثاری از استاد فرشچیان باشد.
سعیده احسانی راد - گروه فرهنگی: نمایشگاه «همای نگارگری ایران» به پاس بزرگداشت استاد فقید محمود فرشچیان با حضور جمعی از برجسته‌ترین هنرمندان نگارگر کشور در کوشک هنر افتتاح شد. در حاشیه این نمایشگاه در آیینی ویژه از اساتید برجسته نگارگری از جمله دکتر محمدعلی رجبی، استاد اردشیر تاکستانی و استاد منصور تام‌سن به پاس سال‌ها تلاش و خدمات ارزنده‌شان در هنر نگارگری تقدیر شد.
میثم اخباری مدیر کوشک باغ هنر درباره چگونگی برپایی نمایشگاه همای نگارگری در پاسداشت استاد فرشچیان به «ایران» گفت: «با توجه به اینکه «کوشک باغ هنر» زون هنری منطقه فرهنگی و گردشگری عباس آباد است و در این چند ساله توجه جدی به هنر داشته است در چهلمین روز درگذشت استاد فرشچیان با مشارکت مؤسسه کمک به توسعه فرهنگ و هنر وزارت ارشاد و پژوهشگاه هنرهای سنتی وزارت میراث فرهنگی و کاخ سعدآباد و موزه هنرهای معاصر بخشی از آثار گنجینه مربوط به استاد فرشچیان در نمایشگاه همای نگارگری ایران به نمایش درآمد.
مدیر کوشک هنر تأکید کرد: «پژوهشگاه هنرهای سنتی برای اینکه طیف زیادی از آثار نگارگری در این نمایشگاه دیده شود فراخوانی داد که از بین کارهای رسیده آثار ۷۰ استاد انتخاب شد؛ این آثار همراه با ۹۰ اثر دیگر و مجموعا تعداد ۱۶۰ اثر نگارگری در این نمایشگاه به نمایش درآمدند تا تداعی کننده کل هنر نگارگری در طول دوران‌های مختلف تاریخی ایران باشند.»
پوسترهای میراثی
«سیدمحسن میر» مدیر موزه سعد آباد نیز درباره آثاری که از موزه فرشچیان به نمایشگاه همای نگارگری آورده شده گفت: «۵ اثر از استاد فرشچیان از کاخ موزه سعد آباد به نمایشگاه همای نگارگری ایران امانت داده شد، استاد ۱۵ اثر مهم شان را که حدس می‌زدند برای نمایشگاه‌ها برده می‌شود در قالب پوستر آماده کردند و این پوسترها چون جزو اموال میراث هستند فقط به جاهای معتبر برای نمایشگاه امانت داده می‌شود.»
او درباره انتقاداتی که به نحوه نگهداری آثار در موزه فرشچیان وجود دارد اظهار کرد: «به هیچ وجه این صحبت‌ها درست نیست و آثار به شیوه درستی در موزه فرشچیان نگهداری می‌شود. آثار و مکان‌های تاریخی بر اساس پروتکل‌های میراثی نگهداری و مرمت می‌شوند. همچنین به دلیل قدمت تاریخی نیاز به مرمت دائم و نگهداری درست دارند، با توجه به اینکه سن بنای موزه فرشچیان به دوره قاجار می‌رسد و این کاخ هر لحظه نیاز به مرمت دارد هر وقت نیاز و ضرورتی باشد مرمت گران میراث وارد کار شده و مشکل را حل می‌کنند.»
میر درباره بازگرداندن آثار استاد فرشچیان به موزه هنرهای معاصر هم اینطور توضیح داد: «این موضوع مربوط به زمان حال نیست، ۲۳ سال پیش این آثار را خود استاد فرشچیان از موزه هنرهای معاصربرای موزه فرشچیان امانت می‌گیرند که وزارت میراث و وزارت فرهنگ و ارشاد از همان سال، سال به سال امانت آثار را تمدید می‌کردند تا الان در زمان مدیریت دکتر صالحی امیری در وزارت میراث که با توجه به درخواست استاد فرشچیان قبل از فوت‌شان و نامه‌ای که به رئیس جمهوری دکتر پزشکیان دادند و درخواست کردند که آثار به صورت دائم در موزه فرشچیان بماند. دغدغه استاد این بود که میراث بهتر از جاهای دیگر این آثار را نگهداری، حفاظت و مرمت می‌کند.»
او افزود: «من از دستوری که رئیس‌جمهوری روی این نامه دادند اطلاعی ندارم چون به وزارت فرهنگ و ارشاد و سازمان برنامه و بودجه ارجاع داده شد تا فرآیندش طی شود.»
قرار نیست نگارگران ادامه دهنده فرشچیان باشند
محمد علی رجبی استاد نگارگری و از شاگردان استاد فرشچیان درباره وضعیت آموزش نگارگری گفت: «در دوره جدید شرایط خاصی را در نظام آموزشی در همه زمینه‌ها می‌بینیم که مقتضای زمان خودمان است نمی‌توان آن را ایراد یا انحراف تلقی کرد، آموزش نگارگری در قدیم وضعیت ثابتی داشت و این هنر در مصور‌سازی کتاب کاربرد داشت.»
رجبی با اشاره به سیستم شاگرد استادی در آموزش نگارگری تأکید کرد که بدون رعایت این اصول آموزش نگارگری و هنرهای سنتی محقق نمی‌شود این سیستم آموزشی بدون توجه به صورت‌های گذشته نیست.
او با بیان این نکته که استادان در تمام رشته‌های هنرهای سنتی این اصول را با توجه به روش‌های قدیم رعایت می‌کنند تصریح کرد: «حداقل یک تا دو شاگرد کنار استاد نشسته و آن آداب و اصول را رعایت کنند تا هنرمندی مثل استاد خودشان شوند.»
رجبی هنر نگارگری و سایر هنرهای سنتی را ۳۶۰ رشته دانست که کمتر در چرخه امروز زندگی و فرهنگ ما مؤثر هستند و افزود: «متأسفانه استادان نگارگری چون مفهوم نظام شاگرد استادی را به خوبی متوجه نشدند، شاگردانی تربیت می‌کنند که کار تکراری می‌کنند. نظر قدمای ما غلط است نگارگری مادر همه هنرهای سنتی به حساب می‌آید چون طراحی پایه همه هنرهای دیداری است.»
او درباره نمایشگاه همای نگارگری و ادامه راه استاد فرشچیان توسط نگارگران گفت: «قرار نیست همه عیناً پا جای پای استاد فرشچیان قرار دهند و کار استاد را تکرار کنند این نمایشگاه هم به این منظور برپا نشده و آثار هنرمندانی را از صد سال گذشته تاکنون به نمایش گذاشت. نگارگران در دوره جدید از نگارگران قدیم پیروی نمی‌کنند مگر اینکه شیوه آن استاد طوری باشد که شاگردانی را تربیت کند که مثل خودشان کار کنند که آن هم درست نیست.»
این استاد نگارگری درباره وجوه شخصیتی و آثار استاد فرشچیان اینطور توضیح داد: «در همه کلاس‌هایم این جمله را تکرار می‌کنم هنر معطوف به اراده هنرمند نیست، درست برخلاف دوره جدید که معتقدند هنر معطوف به اراده هنرمند است. به اعتقاد من خودی که هنرمند را به کار تشویق می‌کند در قلب و وجود خودش است. در فرهنگ دینی، ما را طوری تربیت کردند که خداوند را همیشه در وجودمان احساس کنیم و دستورات را از آن منبع قدسی بگیریم. البته معرفت ما نسبت به حقیقت نسبی است و خودمان و آثار مان می‌تواند جلوه‌گاه حقیقت باشد، اگر استاد فرشچیان با آثارش دلبری می‌کند، به‌خاطر زنده کردن حقیقت در وجودش است. فرشچیان انسانی متعبد و مؤمن بود و شاگردانش را در اوج دورانی که به دین توجه نمی‌شد به دینداری تشویق می‌کرد و عامل به دستورات دینی بود به همین خاطر فضای حاکم بر موزه ایشان با گالری‌ها و موزه‌های دیگر متفاوت است و روح معنوی‌اش در آثار زنده شده است.»
انتهای پیام/