بررسی کارنامه کاروان جوانان ایران در بحرین و نیاز به حمایت بیشتر از نگاه کارشناسان
مدال‌های رنگارنگ و جایگاه تاریخی دختران ایران در آسیا
موفقیت چشمگیر ورزشکاران جوان کشورمان در بازی‌های آسیایی منامه بار دیگر ثابت کرد که ورزش ایران سرشار از استعدادهای درخشان و بی‌بدیلی است؛ استعدادهایی که می‌توانند آینده‌ای طلایی و درخشان را برای کشورمان در میادین آسیایی و جهانی رقم بزنند.
سینا حسینی_ دبیر گروه ورزشی: اما پرسش اساسی و راهبردی اینجاست که آیا در مقطع کنونی، استراتژی و برنامه‌ریزی لازم برای مدیریت و هدایت این استعدادها در سطوح مدیریتی ورزش کشور وجود دارد یا آنکه این جوانان پس از دوره‌ای کوتاه به حال خود رها می‌شوند تا گوهر وجودشان بی‌آنکه به بار نشیند، در غبار بی‌توجهی فراموش شود؟ درخشش خیره‌کننده دختران شایسته ایران در این رقابت‌ها، حقیقتی انکارناپذیر را پیش روی مدیران ورزش کشور نهاد و آن، این است که ما از پتانسیل و توانایی لازم برای حضور مؤثر و درخشان در عرصه‌های بین‌المللی برخورداریم، به شرط آنکه استمرار این موفقیت‌ها را با برنامه‌ریزی دقیق، حمایت همه‌جانبه و نگاه بلندمدت تضمین کنیم. اگر امروز برای اولین‌بار دختران ایرانی در رشته‌هایی چون والیبال، کبدی، وزنه‌برداری، فوتسال، هندبال، بسکتبال، جودو، بوکس، موی‌تای و MMA درخشیدند و بر سکوهای افتخار ایستادند، این نقطه پایان راه نیست؛ بلکه آغاز مسیری است دشوار اما امیدبخش که تنها با حمایت اصولی و استراتژی هدفمند می‌تواند به تکرار موفقیت‌ها در عرصه‌های بین‌المللی و جهانی ختم شود. بی‌تردید اگر این قهرمانان جوان به حال خود واگذار شوند، در حق آنان ظلمی بزرگ روا داشته‌ایم، چرا که بدون پشتیبانی و نقشه راهی مدون، تداوم موفقیت در این سطح ممکن نخواهد بود. پاشنه‌آشیل ورزش ایران در طول سالیان متمادی، «رهاشدگی استعدادها» در رشته‌های مختلف ورزشی بوده است؛ آسیبی مزمن که در مورد دختران ورزشکار نمود بیشتری یافته است. تا زمانی که برای پرورش، رشد و شکوفایی دختران و پسران مستعد این سرزمین برنامه‌ای جامع، استاندارد و اصولی تدوین نشود، نمی‌توان انتظار درخشش مداوم آنان در صحنه‌های بین‌المللی را داشت. جوانان ایرانی بی‌شک می‌توانند آینده‌ای طلایی و کم‌نظیر را برای ورزش کشور رقم بزنند، اما تحقق این آرمان نیازمند معماری نوینی در ساختار مدیریتی و فنی ورزش است؛ معماری‌ای مبتنی بر استراتژی هدفمند، نظم سازمان‌یافته و نگاهی ملی و آینده‌نگر. تنها در این صورت است که می‌توان به تکرار و ثبت افتخارات تازه در میادین جهانی دل بست و امید داشت. برای واکاوی آنچه در بحرین توسط دختران و پسران جوان ایرانی رقم خورد و نیز بررسی چالش‌ها و موانعی که بر سر راه قهرمانان آینده‌ساز کشورمان قرار دارد، سراغ کارشناسان و صاحب‌نظران این حوزه رفتیم تا با تحلیل دیدگاه‌های آنان دریابیم چگونه می‌توان با بهره‌گیری از این سرمایه‌های انسانی، فردایی روشن‌تر و پرافتخارتر برای ورزش ایران ساخت.
به چهارمی دلخوش نباشیم
علی کفاشیان
معاون سابق سازمان تربیت بدنی
بازی‌های آسیایی جوانان در واقع محلی برای شناسایی استعدادهای ناب از میان ورزشکاران تازه‌وارد به سیستم به شمار می‌آید. هرچند کاروان ایران در این دوره به مقام چهارم دست یافت، اما با توجه به اینکه کره‌جنوبی و ژاپن با تمام توان در مسابقات شرکت نکرده بودند، نباید به این رتبه دلخوش باشیم. لازم است بیش از پیش رقبای اصلی خود در آسیا، یعنی چین، ازبکستان و قزاقستان را بشناسیم و سطح خود را با آنان مقایسه کنیم.
نتایج کاروان ایران در این بازی‌ها نشان می‌دهد در گام اول باید رشته‌هایی را شناسایی کنیم که ورزشکاران ما در آنها راحت‌تر به بهترین نتایج می‌رسند، سپس با تقویت و سرمایه‌گذاری هدفمند در این رشته‌ها، مسیر پیشرفت را هموار سازیم. دختران ورزشکار ایران در بحرین با اقتدار قهرمان شدند و این خود نشانه‌ای است که با سرمایه‌گذاری بیشتر در ورزش بانوان می‌توان زودتر به نتیجه رسید. در میان پسران نیز رشته‌هایی موفق بودند که تیم‌های ملی بزرگسالان‌شان هم برای ایران مدال‌آور هستند. بنابراین شاید لازم باشد رشته‌هایی چون بوکس، جودو و حتی شنا را بیش از پیش تقویت کنیم تا در بازی‌های آسیایی آینده از جمله در ناگویا، شاهد افزوده شدن مدال‌های بیشتری به سبد کاروان ایران باشیم.
نکته قابل تأمل این است که اگرچه نوجوانان و جوانان ورزشکار ما در رقابت‌های آسیایی و جهانی می‌درخشند، اما تعداد اندکی از آنان به تیم‌های ملی بزرگسالان راه می‌یابند و بسیاری در مسیر گم می‌شوند. این موضوع بیش از هر چیز ضعف لیگ‌های ورزشی کشور را آشکار می‌سازد. تیم‌های ملی به طور مداوم در حال تمرین نیستند، در حالی که نوجوانان و جوانان می‌توانند از طریق حضور در لیگ‌های کارآمد و منظم، پیشرفت کرده و به پختگی لازم برای حضور در تیم‌های ملی برسند.
اگر استعدادهای جدید به تیم‌های ملی راه پیدا نمی‌کنند، این فقط یک معنا دارد؛ کارخانه لیگ‌های ما ضعیف است و توانایی ساخت و پرورش ورزشکار را ندارد. حتی در فوتبال می‌بینیم که گاه چهار یا پنج بازیکن بسیار مستعد وجود دارند اما تیم‌های داخلی، آنها را جذب نمی‌کنند، در حالی که همین بازیکنان در لیگ‌های پویا و حرفه‌ای خارجی به سرعت رشد کرده و تبدیل به ستاره می‌شوند. فدراسیون‌ها باید برای استفاده از بازیکنان نوجوان و جوان به باشگاه‌ها فشار بیاورند. به عنوان نمونه، دلیل شکست تیم ملی فوتسال ایران در فینال برابر افغانستان را نباید صرفاً به قدرت تیم افغانستان یا ضعف ایران نسبت داد. شاید حتی سن بازیکنان نیز در این میان نقش داشته باشد. واقعیت این است که افغانستان لیگ فوتسال ندارد، اما بازیکنان افغانستانی با حضور در لیگ قدرتمند فوتسال ایران رشد کرده‌اند.
پرچم دختران همچنان بالاست!
مهری رنجبر/ دختران ایران با درخشش خیره‌کننده در بازی‌های آسیایی جوانان ۲۰۲۵ بحرین نشان دادند که پرچم آنها همواره برافراشته است و می‌توان با اطمینان روی آنها حساب کرد. همان‌گونه که پیش‌تر احمد دنیامالی، وزیر ورزش، گفته بود: «ورزش زنان زودبازده است.» با وجود آنکه برای نخستین‌بار پا به میدان بزرگ بازی‌های آسیایی جوانان می‌گذاشتند، اما با جسارت و اعتمادبه‌نفس، توان و اراده خود را به نمایش گذاشتند و با ایستادن بر بام آسیا، برگ تازه‌ای به تاریخ ورزش ایران افزودند.
تیم‌های والیبال، هندبال، فوتسال و رشته‌های جودو،MMA و تکواندو در مجموع ۱۰ مدال از ۲۲ مدال طلای کاروان «سفیران امید» را به خود اختصاص دادند و ۱۲ طلای دیگر سهم پسران بود. این نخستین بار نیست که دختران ایرانی در میادین قاره‌ای می‌درخشند. در سال ۲۰۰۹، نازنین‌گل احمدی، پرتابگر وزنه، تنها طلایی کاروان ایران بود و در بازی‌های آسیایی ۲۰۱۳ نیز مرضیه پرورش‌نیا، تیرانداز اهداف پروازی، مدال نقره را از آن خود کرد.
اما در بحرین، ۱۰ دختر طلایی شدند؛ و بماند که آنها از نقره و برنز نیز سهم قابل‌توجهی داشتند. پرچم دختران بالاست و این آغاز راهی درخشان‌تر برای ورزش زنان ایران است.
۷ تیم تازه‌وارد در بحرین
گروه ورزشی/ کاروان ایران در دو دوره پیشین (۲۰۰۹ و ۲۰۱۳) تنها با ورزشکاران رشته‌های بسکتبال سه‌نفره پسران، فوتبال، دوومیدانی، تیراندازی، شنا، هندبال، جودو و تنیس روی میز شرکت کرده بود. اما در منامه، این کاروان با حضور گسترده‌تر و متنوع‌تری شرکت کرد. در این دوره، تیم‌های دختران و پسران در رشته‌های والیبال، کبدی، تکواندو، وزنه‌برداری، MMA، موی‌تای و فوتسال برای اولین‌بار پا به میدان بازی‌ها گذاشتند. افزون بر این، در رشته‌های هندبال، دوومیدانی، تنیس روی میز، جودو و بسکتبال سه‌نفره نیز، علاوه بر تیم‌های پسران که پیش‌تر تجربه حضور در بازی‌ها را داشتند، این بار تیم‌های دختران نیز به ترکیب کاروان ایران اضافه شدند.
هدایت هوشمندانه، نیاز کلیدی ورزش
مهین فرهادی‌زاد
نایب رئیس کمیته ملی المپیک
صعود ۱۶ پله‌ای کاروان ایران در جدول مدال‌های بازی‌های آسیایی و دستیابی به جایگاه چهارم، در نگاه اول موفقیتی بزرگ و شایسته تقدیر است. با این حال، در ارزیابی فنی عملکرد کاروان باید به چند نکته اساسی توجه داشت.
نخست آنکه کشورهایی مانند ژاپن و کره‌جنوبی قدرت‌های سنتی ورزش آسیا، این‌بار با ترکیب‌هایی محدودتر در بحرین حضور داشتند. همین مسأله تا حدی در توزیع مدال‌ها تأثیرگذار بود. از سوی دیگر، ازبکستان و قزاقستان با سرمایه‌گذاری جدی در ورزش‌های پایه، نشان دادند در حال تبدیل شدن به رقبای پایدار و خطرناک در مسیر آینده ورزش قاره هستند. بر این اساس، برنامه‌ریزی برای بازی‌های آسیایی ناگویا باید با شناخت دقیق این تغییر موازنه‌ها صورت گیرد.
در عین حال، ارزش مدال‌ها و جایگاه ورزشکاران جوان ایران نباید در سایه این تحلیل‌ها نادیده گرفته شود. جوانان ما با انگیزه و انرژی مثال‌زدنی و در پرتو حمایت‌های وزارت ورزش و جوانان، کمیته ملی المپیک و فدراسیون‌ها، توانستند در صحنه‌ای سنگین و رقابتی خود را به اثبات برسانند. بسیاری از آنان اکنون ظرفیت پیوستن به تیم‌های ملی را دارند و می‌توانند در رویدادهای آینده نقش‌آفرین باشند. از این رو ضروری است مسیر پرورش استعدادهای این نسل با برنامه‌ریزی هدفمند، مربی‌پروری و توسعه زیرساخت‌ها ادامه یابد. یکی از نقاط عطف این دوره، حضور و درخشش کم‌سابقه بانوان ورزشکار ایران بود. برای اولین‌بار، کاروان زنان به اندازه مردان خبرساز شد؛ قهرمانی تیم‌های دختران در رشته‌های والیبال، هندبال و فوتسال نه‌تنها دستاوردی فنی، بلکه نشانه‌ای از رشد ساختاری در ورزش زنان کشور است. نسل جدید دختران ورزشکار به سطحی از بلوغ فنی رسیده‌اند که می‌توانند با قدرت‌های آسیایی رقابت کنند. این موفقیت‌ها پیام روشنی دارند؛ ورزش ایران در حال ورود به مرحله‌ای تازه است؛ مرحله‌ای که در آن توازن جنسیتی در موفقیت‌های ملی، توسعه ورزش‌های پایه و نگاه بلندمدت به استعدادها، مسیر آینده را تعیین می‌کند. وظیفه ما در کمیته ملی المپیک، هدایت هوشمندانه این مسیر و فراهم کردن بستر رشد پایدار برای نسل تازه ورزشکاران ایران است.
دیر بجنبیم، عقب می‌مانیم
محمدرضا رحیم پور/ در فینالی پرماجرا و حاشیه‌دار از رقابت‌های بازی‌های آسیایی جوانان بحرین، تیم ملی فوتسال زیر ۱۷ سال ایران با نتیجه ۲ بر ۱ مغلوب افغانستان شد. این شکست تلخ، در حالی رخ داد که کادر فنی ایران پیش از مسابقه، اعتراضات رسمی به کمیته برگزاری مبنی بر حضور بازیکنان بالای سن مجاز در ترکیب حریف ارائه کرده بود. با وجود کنار گذاشتن چند بازیکن مشکوک، ابهامات همچنان پابرجا بود و بر فضای بازی سایه افکند.
حسین شمس، مدیر فنی تیم‌های ملی فوتسال، در این خصوص توضیح داد: «افغانستان با روح جوانمردی بازی نکرده و عملاً با تیم بزرگسالان شرکت کرده است. حتی شنیده‌ایم از بازیکن ۲۵ ساله استفاده می‌کند.
تیم‌هایی مثل ازبکستان و تایلند با رده سنی واقعی زیر ۱۷ سال، مقابل این حریف پرگل شکست خوردند. آیا افغانستان می‌تواند بزرگسالان تایلند یا ازبکستان را ببرد؟ پاسخ منفی است.» شمس از کمیته ملی المپیک آسیا و AFC خواست تا برخوردی قاطع داشته باشند تا هیچ تیمی جرأت تخلف نکند.
جنجال پس از سوت پایان نیز ادامه یافت. گزارشگر تلویزیونی افغانستان در اظهاراتی عجیب، بازیکنان جوان ایران را با الفاظی عجیب تهدید کرد تا کاربران شبکه‌های اجتماعی واکنش تندی به این اظهارات نشان دهند. با وجود شکست تیم ملی و حواشی فراوان در این بازی اما نباید از پیشرفت فوتسال افغانستان غافل شد.
این تیم با سرمایه‌گذاری در رده پایه و بهره‌گیری از مربیان ایرانی، جهش چشمگیری داشته است. ایران برای حفظ سلطه در فوتسال آسیا، نیازمند برنامه‌ریزی بلندمدت و توجه به استعدادهای واقعی است؛ وگرنه قافله را باخته‌ایم.
رشد ۹۵۰ درصدی مدال آوری
گروه ورزشی / کمیته ملی المپیک جمهوری اسلامی ایران در بیانیه‌ای از افتخارآفرینان اعزامی به سومین دوره بازی‌های آسیایی جوانان بحرین۲۰۲۵، با عنوان «سفیران امید» در این رقابت‌ها قدردانی و تشکر کرد. در بخشی از این بیانیه آمده است: «از زمان قطعی شدن میزبانی بحرین، جلسات مشترکی میان وزارت ورزش و جوانان و کمیته ملی المپیک برگزار شد تا با دو رویکرد حمایتی و مدال‌آوری، برنامه اعزامی هدفمند تدوین شود. نشست‌های تخصصی با فدراسیون‌ها، مربیان و کارشناسان علم تمرین به‌منظور ارزیابی ظرفیت‌ها، برنامه‌ریزی تمرینی و سنجش علمی تیم‌ها انجام گرفت. همچنین برای تقویت آمادگی روانی، از حضور روان‌شناسان ورزشی در کنار تیم‌ها استفاده شد.کمیته ملی المپیک با پرداخت به‌موقع بودجه‌ها و تأمین زیرساخت‌های لازم، زمینه حضور ۲۳۹ ورزشکار در ۲۲ رشته را فراهم کرد. با وجود شرایط سخت ناشی از جنگ ۱۲ روزه، عزم و انگیزه ورزشکاران تضعیف نشد و آنان با روحیه‌ای مضاعف تمرینات خود را از سر گرفتند.» در بخش دیگری از این بیانیه از حمایت‌های دولت، مجلس، وزارت ورزش و فضای همدلانه جامعه ورزش قدردانی شده و این عوامل را زمینه‌ساز جهش تاریخی کاروان ایران می‌داند؛ به‌طوری‌که ایران با صعود ۱۶ پله‌ای نسبت به دوره قبل، در جایگاه چهارم جدول مدال‌ها قرار گرفت و با رشد ۹۵۰ درصدی و در مجموع مدال‌آوری ۷۰ درصد از ورزشکاران اعزامی، رکوردی بی‌سابقه ثبت کرد. در پایان، کمیته ملی المپیک با قدردانی از همه دست‌اندرکاران، تأکید دارد این دستاورد حاصل ایمان به نسل جوان، برنامه‌ریزی دقیق و تلاش جمعی است و مسیر موفقیت برای حضور در رویدادهای آینده از جمله المپیک جوانان ۲۰۲۶ داکار، بازی‌های آسیایی آیچی-ناگویا ۲۰۲۶ و المپیک لس‌آنجلس ۲۰۲۸ با قدرت ادامه خواهد یافت.»
زنان ورزشکار و نیاز مبرم به امکانات حرفه‌ای
پریسا غفاری/ دختران ایرانی در بازی‌های آسیایی جوانان در بحرین بار دیگر فراتر از انتظار ظاهر شدند؛ اما پشت این درخشش، واقعیتی تلخ پنهان است که هیچ کس نمی‌تواند منکر آن شود و آن هم امکانات ضعیف و نبود برنامه‌ریزی علمی در حوزه بانوان است.
در حالی که کشورهای رقیب سال‌هاست مسیر استعدادیابی، پرورش و حمایت از قهرمانان آینده را در قالب برنامه‌های ملی منسجم دنبال می‌کنند، ما همچنان درگیر تصمیم‌های مقطعی و بودجه‌های ضعیف هستیم که بیشتر بر اساس مناسبات اداری توزیع می‌شوند تا نیازهای واقعی ورزشکاران. موفقیت دختران جوان ایرانی در بحرین، نتیجه نظام‌مند بودن تصمیمات در حوزه زنان نیست؛ بلکه در کنار برنامه‌ریزی‌های مناسب، حاصل غیرت فردی، تلاش شخصی و حمایت خانواده‌هایی است که جای خالی برخی از حمایت‌های لازم را پر کرده‌اند. در بسیاری از رشته‌ها، ورزشکاران ما هنوز از کمبود امکانات تمرینی، تغذیه ورزشی، خدمات پزشکی و حتی دسترسی به سالن‌های استاندارد رنج می‌برند.
زیرساخت‌های فرسوده، نبود تجهیزات مناسب برای بانوان و کمبود مربیان متخصص زن، تصویری واقعی از وضعیت امروز ورزش قهرمانی بانوان است.
اگر قرار است درخشش دختران ایرانی تداوم یابد، باید از نگاه شعاری به استعداد و افتخار عبور کرد. برنامه‌ریزی علمی، سرمایه‌گذاری زیرساختی و اصلاح نظام مدیریتی ورزش، دیگر انتخاب نیست، ضرورت است. ورزش ایران نمی‌تواند تنها بر دوش انگیزه جوانان بماند. آنها کار خود را کرده‌اند، حال نوبت مدیرانی است که باید کمربندها را محکم‌تر ببندند و نقش خود را در پیشرفت و شکوفایی استعدادها ایفا کنند.
حمایت و پشتیبانی رمز تداوم موفقیت
محمدرضا عابدی‌محزون
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و نظارت ورزش قهرمانی
چهارمی کاروان جوانان ایران در این رقابت‌ها، آخرین جلوه از دستاوردها و افتخارآفرینی ورزشکاران کشور طی یک‌سال اخیر است.
از ابتدای آغاز به کار دولت، تدوین برنامه‌ای جامع برای موفقیت در المپیک و پارالمپیک در دستورکار قرار گرفت و این برنامه در اختیار وزارت ورزش و جوانان قرار داده شد.
بر همین اساس، وزارتخانه نیز «برنامه راهبردی موفقیت در ورزش قهرمانی» را برای بازه زمانی ۱۴۰۴ تا ۱۴۱۴ تصویب کرده است. هدف کلان ما از تدوین این برنامه، ارتقای جایگاه ورزش کشور در عرصه مدال‌آوری در بازی‌های آسیایی، المپیک و پارالمپیک است. در اولین گام برای اجرای این برنامه، با تأکید وزیر ورزش، موضوع برنامه‌ریزی، نظارت و هماهنگی میان فدراسیون‌ها، انجمن‌ها، کمیته ملی المپیک و پارالمپیک به‌صورت جدی پیگیری شد؛ مجموعه‌ای که همگرایی و هم‌افزایی در ورزش کشور را به همراه داشت.
درخشش کاروان ایران در بحرین، تبلور همین سیاست و همدلی بود. در این میدان، دستاوردهای ویژه‌ای به دست آمد؛ از جمله کسب دو مدال طلای شنا، مدال‌های ارزشمند در رشته‌های جودو، هنرهای رزمی و موی‌تای، قهرمانی تیم‌های ملی دختران در رشته‌های والیبال، هندبال و فوتسال و نیز نایب‌قهرمانی تیم بسکتبال.
این نتایج نشان می‌دهد که با حرکت در مسیر صحیح برنامه‌ریزی، می‌توان به موفقیت‌های چشمگیری دست یافت. راهبرد اصلی ما در وزارت ورزش، تکیه بر اصول حرفه‌ای در برنامه‌ریزی است. در دو دوره پیشین بازی‌های آسیایی جوانان، عملکرد قابل‌قبولی نداشتیم و یکی از مهم‌ترین اهداف ما، ارتقای سطح عملکرد کاروان ایران بود.
البته ارزیابی و آسیب‌شناسی عملکرد نیز در دستورکار قرار دارد تا با بررسی دقیق نتایج، بتوانیم در بازی‌های آسیایی سال آینده در ناگویا، شرایطی حتی بهتر از امروز را رقم بزنیم و عملکرد کاروان کشور نسبت به دوره‌های گذشته باز هم ارتقا یابد.
در حوزه برنامه‌ریزی مرتبط با ورزش قهرمانی، اقدامات مهمی برای ایجاد پیوستگی در زنجیره قهرمانی و مدیریت هدفمند آن انجام شده است. همچنین در زمینه استعدادیابی و تقویت ورزش دانش‌آموزی، شاهد دستاوردهای چشمگیری در اعزام تیم‌ها به مسابقات جهانی بوده‌ایم.
قهرمانان ما در بازی‌های آسیایی جوانان بحرین، آینده‌سازان تیم‌های ملی ایران هستند؛ به شرط آنکه حمایت و پشتیبانی لازم از آنان به صورت ویژه ادامه یابد.
انتهای پیام/