زندگی دایناسورها زیر ذره‌بین محققان

برسام جنتی_ گروه علم و فناوری:  اطلاعات فعلی دانشمندان درباره این موجودات کهن از بررسی بقایای استخوان‌ و دندان‌های فسیل دایناسورها به‌دست آمده و داده‌ها و اطلاعات بافت‌های نرم فسیل‌ها، موضوعی بسیار نادر است. اما این بار باستان شناسان سرنخ‌های نادرتری یافتند و موفق شدند بافت‌های نرم مدفون در استخوان و رگ‌های خونی فسیل یک دایناسور «تی‌رکس» را با روشی فناورانه به تصویر بکشند.

تابش‌های الکترومغناطیسی روی «اسکاتی»
تحقیق و مطالعه روی دایناسوری با نام «اسکاتی» که در موزه سلطنتی ساسکاچوان کانادا نگهداری می‌شود، اطلاعات جدیدی از نحوه زیست این موجودات ماقبل تاریخ به محققان داد. به گفته محققان، بافت‌های نرم در فسیل‌ها بسیار نادر هستند، اما می‌توانند تصویر بسیار غنی‌تر و دقیق‌تری از زندگی باستانی ارائه دهند. نمونه‌هایی همچون عضلات، رباط‌ها، رنگدانه‌ها یا حتی آثار پوستی مانند فلس یا پر اطلاعاتی درباره نحوه زندگی دایناسورها و شکل ظاهری آنها ارائه می‌دهد ولی به هرحال یافتن این نمونه‌ها در فسیل‌ها کار آسانی نیست.
با توجه به اینکه سی‌تی‌اسکن‌های رایج پزشکی، قدرت نفوذ کافی برای عبور از استخوان متراکم فسیل را ندارند، محققان سراغ روش‌های نوآورانه رفتند.
محققان در این مسیر با استفاده از تابش الکترومغناطیسی سنکروترون، رگ‌های خونی غنی از آهن را در داخل دنده درحال بهبود یک دایناسور «تی‌رکس» را مشاهده کردند.(سنکروترون نوعی شتاب‌دهنده ذرات به شکل یک حلقه دایره‌ای است که با کمک میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی، تابش الکترومغناطیسی تولید می‌کند). این تابش‌ها با قدرت بالا، بافت‌های معدنی را آشکار و درک دانشمندان را از زیست‌شناسی دایناسورها عمیق‌تر کرد.

مدل‌های سه بعدی پیشرفته
درواقع دانشمندان با استفاده از مدل‌های سه بعدی پیشرفته، ساختار رگ‌های خونی درون استخوان‌ها را بازسازی کردند. یافته‌ها نشان از زخم‌ها و شکستگی‌های متعدد ناشی از درگیری شدید «اسکاتی» با دیگر دایناسورها در ۶۶میلیون سال قبل دارد.
طبق یافته‌های جدید، فعالیت رگ‌های خونی استخوان آسیب دیده «اسکاتی» در زمان حیات، بشدت افزایش یافته و همین موضوع نقش اساسی در روند ترمیم زخم داشته است. همچنین دراین تحقیق مشخص شد دو لایه مجزا در رگ‌های دایناسورها وجود داشته که حاصل زندگی پیچیده محیطی بوده است.
مقایسه ساختار عروق اسکاتی با دیگر گونه‌های دایناسوری یا خویشاوندان امروزی آن‌ها یعنی پرندگان، می‌تواند اطلاعات ارزشمندی درباره تکامل این جانداران ماقبل تاریخ در اختیار محققان قرار دهد.
این نتایج همچنین می‌تواند به طور بالقوه شانس کشف رگ‌های بیشتر یا انواع دیگر بافت‌های نرم حفظ شده در فسیل‌ها را افزایش دهد. درواقع می‌توان گفت تحقیقات میان‌رشته‌ای و کاربردهای نوین فناوری‌های پیشرفته، پتانسیل بسیار زیادی برای بازآفرینی زندگی گذشته دایناسورها به شکلی بی‌سابقه وجود دارد.