مهران مدیری با بیش از سه دهه فراز و فرود در مسیر طنز تصویری به قاب سیما برمی‌گردد؛
بازگشت یک چهره هزارچهره
پس از سال‌ها دوری از تلویزیون، خبر بازگشت مهران مدیری با ساخت سریال جدیدش با عنوان «مرد سه‌هزارچهره»، بار دیگر توجه اهالی رسانه و مخاطبان طنز را جلب کرده است.
علی نعیمی - منتقد سینما: مدیری که در دهه‌های هفتاد و هشتاد خورشیدی با آثار ماندگاری چون ساعت خوش، شب‌های برره و مرد هزارچهره، چهره‌ای کم‌بدیل در طنز ایران شد، اکنون در آستانه شصت‌سالگی بار دیگر قصد دارد به خانه اولین خود، یعنی تلویزیون بازگردد. این بازگشت نه‌تنها برای طرفدارانش نویدبخش است، بلکه فرصتی است برای بازخوانی مسیر پرفراز و نشیبی که او در سه دهه اخیر پیموده است.
از تئاتر تا تلویزیون تولد یک استعداد کم‌نظیر
مهران مدیری، از شانزده‌سالگی به تئاتر روی آورد و سال‌های اول جوانی‌اش را با بازی صحنه و حضور در نمایش‌هایی چون شوخی، آرسنال و کیسه بوکس گذراند. صدای گرم و بیان خاص او، سبب شد در اواخر دهه شصت وارد رادیو شود و در برنامه‌هایی مانند داستان شب به گویندگی بپردازد.
اما نقطه عطف زندگی هنری‌اش در ایام تعطیلات آغاز سال ۱۳۷۲ رقم خورد؛ زمانی که با همکاری داریوش کاردان مجموعه نوروز ۷۲ را ساخت و ناگهان نامش بر سر زبان‌ها افتاد. مدیری خیلی زود فهمید که زبان طنز، اگر درست و هوشمندانه به کار گرفته شود، می‌تواند از هر سخنرانی مؤثرتر باشد.
طلوع طنز نوین تلویزیونی
مجموعه پرواز ۵۷ در زمستان سال بعد، اولین تجربه کارگردانی مهران مدیری بود؛ تجربه‌ای که چهره‌ای تازه از طنز به مخاطبان نشان داد. او در قالب‌های کوتاه، رفتارهای اجتماعی و فرهنگی مردم را با بیانی شیرین اما گزنده نقد می‌کرد. یک سال بعد، با ساعت خوش، مهران مدیری رسماً به پدیده‌ای ملی بدل شد. این مجموعه، که با گروهی از جوانان ناشناخته ساخته شد، نه‌تنها رکورد تماشاگر را شکست، بلکه نسلی از کمدین‌های جدید را به تلویزیون معرفی کرد. در آن دوران، طنز مدیری جسورانه، اجتماعی و پر از کنایه بود؛ چیزی که در فضای محافظه‌کارانه دهه هفتاد کمتر سابقه داشت.
دهه طلایی؛ اقتدار مطلق مدیری
در آغاز دهه ۸۰ خورشیدی، مدیری با همکاری پیمان قاسم‌خانی و گروهی از نویسندگان جوان، فصل تازه‌ای از طنز را رقم زد. پاورچین، نقطه‌چین، شب‌های برره، باغ مظفر و در نهایت مرد هزارچهره، مجموعه‌هایی بودند که تلویزیون را به تسخیر خود درآوردند.
طنز مدیری در این دوران نه فقط مفرح، بلکه آینه‌ای از جامعه ایرانی بود. او با خلق فضاهای خیالی – مثل دهکده برره – واقعیت‌های تلخ جامعه را در لفاف شوخی بیان می‌کرد. شخصیت‌هایش، از کیانوش استقرارزاده تا جهانگیر شاخه‌زیتون، چنان در ذهن مردم ماندگار شدند که هنوز هم بخشی از زبان روزمره ایرانیان‌اند.
موفقیت‌های پیاپی و محبوبیت کم‌نظیر مدیری در این سال‌ها به‌گونه‌ای بود که مجله آمریکایی نیوزویک در سال ۲۰۰۹ میلادی او را یکی از ۲۰ چهره بانفوذ ایران معرفی کرد. مدیری در این دوران نه فقط کارگردان، که پدیده‌ای فرهنگی بود.
قهوه تلخ و آغاز دوران تازه
پس از مرد دوهزارچهره در سال ۱۳۸۷، مدیری به دلایل مختلف از تلویزیون فاصله گرفت و با پروژه قهوه تلخ به شبکه نمایش خانگی رفت. این سریال با نگاهی تاریخی–اجتماعی و نگاه نقادانه به ساختار تاریخی قدرت، به یکی از پرفروش‌ترین آثار تاریخ شبکه نمایش خانگی بدل شد. اما درخشش قهوه تلخ دیری نپایید. اختلافات مالی، توقف ناگهانی پخش و ناتمام ماندن داستان باعث شد اعتماد مخاطب آسیب ببیند. با این حال، تأثیر آن بر جریان طنز ایران غیرقابل انکار بود: برای اولین بار طنز در قالب تاریخ و فانتزی، حرفی جدی درباره جامعه روز زد.
از بازگشت با «دورهمی» تا حاشیه‌های پر سروصدا
پس از چند تجربه متوسط چون ویلای من و شوخی کردم! مدیری در نوروز ۱۳۹۵ با برنامه دورهمی دوباره به تلویزیون بازگشت. این برنامه ترکیبی از نمایش‌های طنز، گفت‌وگو و مونولوگ‌های اجتماعی بود و در مدت کوتاهی به پربیننده‌ترین برنامه تلویزیون تبدیل شد. اما دورهمی در کنار محبوبیت، حاشیه‌هایی هم به همراه داشت. لحن گاه انتقادی و قضاوت‌گر مدیری نسبت به برخی مسائل اجتماعی، باعث شد تا گروهی از مخاطبان از او فاصله بگیرند. در عین حال، موفقیت بالای برنامه باعث شد مدیری چند سال پیاپی عنوان «بهترین مجری تلویزیون» را در نظرسنجی‌ها به خود اختصاص دهد.
هیولا: دراکولا و سال‌های افت
مدیری در سال ۱۳۹۸ با سریال هیولا بار دیگر به شبکه نمایش خانگی بازگشت. این سریال با محوریت فساد اداری و اخلاقی در جامعه، یادآور آثار موفق او در دهه هشتاد بود و با استقبال نسبی روبه‌رو شد. اما فصل دوم آن با عنوان دراکولا (۱۴۰۰) نتوانست همان مسیر را ادامه دهد. تکرار موقعیت‌ها و فیلمنامه‌ای ضعیف‌تر موجب شد که بسیاری از منتقدان آن را نشانه «فرسودگی خلاقیت» در کارنامه مدیری بدانند. از سوی دیگر، موضع‌گیری‌های سیاسی و اجتماعی او در جریان رویدادهای سال ۱۴۰۱ و واکنش‌های متناقضش، چهره محبوب سابق را به چهره‌ای جنجالی بدل کرد. مدیری در این دوران بیش از آثارش، با حواشی‌اش خبرساز بود.
بازگشت به خانه اول مرد سه‌هزارچهره در راه است
اکنون، پس از چند سال سکوت و حاشیه، خبر بازگشت مهران مدیری به تلویزیون با ساخت سریال مرد سه‌هزارچهره، بار دیگر او را به کانون توجه آورده است. منابع نزدیک به پروژه می‌گویند این سریال ادامه‌ای مدرن‌تر و امروزی‌تر از مرد هزارچهره و مرد دوهزارچهره خواهد بود؛ اثری که قرار است نگاهی طنزآمیز به فضای پرتناقض امروز ایران داشته باشد.
اگرچه جزئیات رسمی پروژه هنوز منتشر نشده، اما بازگشت مدیری به تلویزیون پس از چند سال غیبت، نشانه‌ای از تلاش او برای بازیابی جایگاه ازدست‌رفته‌اش در رسانه ملی است. بسیاری از منتقدان معتقدند که اگر مدیری بتواند با نگاهی تازه و طنزی به‌روزتر از گذشته وارد میدان شود، می‌تواند بار دیگر جریان‌ساز شود و نسل جدید مخاطبان را نیز با خود همراه کند.
برش
بازگشت مردی با هزار چهره و هزار تجربه
مسیر حرفه‌ای مهران مدیری، آیینه‌ای از تاریخ طنز معاصر ایران است؛ هنرمندی که از تئاتر آغاز کرد، در تلویزیون به قله رسید، در شبکه نمایش خانگی تجربه کرد و با حواشی فراوان از اوج فاصله گرفت. او حالا در آستانه شصت‌سالگی، با انبوهی از تجربه و زخمی از فرود، دوباره قصد دارد به صحنه‌ای بازگردد که روزی سلطان بی‌رقیبش بود.بازگشت مدیری با مرد سه‌هزارچهره شاید نه فقط بازگشت یک کارگردان، بلکه بازگشت بخشی از خاطره جمعی مردم ایران باشد؛ همان خنده‌هایی که در روزگار نه‌چندان آسان، لحظه‌ای لبخند را به خانه‌ها آوردند. باید دید آیا این‌بار هم مرد هزارچهره می‌تواند چهره‌ای تازه از خود نشان دهد، یا تنها بازتابی خواهد بود از روزهای طلایی گذشته.
انتهای پیام/