مهدی دوستی در گفت‌وگو با «ایران» تشریح کرد؛
عزم ایران برای گسترش هم‌پیوندی اقتصادی با همسایگان
معاون اقتصادی وزیر کشور از عملیاتی‌شدن دیپلماسی مرزی در دولت چهاردهم می‌گوید؛ رویکردی که تجارت با همسایگان را به ابزاری برای توسعه و سپری برای امنیت منطقه‌ای بدل کرده است.
گروه سیاسی: درباره ابعاد اقتصادی و اجرایی سیاست جدید دولت در حوزه دیپلماسی مرزی هم با مهدی دوستی، معاون امور هماهنگی اقتصادی وزارت کشور گفت‌وگو کرده‌ایم.
پیش از این هم افزایش تجارت با همسایگان، تحت عناوینی چون «سیاست همسایگی» دنبال می‌شد. اما به نظر می‌رسد این رویکرد در دولت چهاردهم عملیاتی شده است. دلیل تأکید دولت بر گسترش روابط اقتصادی با همسایگان چیست؟
در جهان امروز اقتصاد و امنیت چنان در هم تنیده‌اند که نمی‌توان میان آنها مرز کشید. درهم‌تنیدگی اقتصاد و امنیت سبب شده هرگونه بی‌اعتمادی یا چالش سیاسی در کشوری یا میان کشورها، روابط تجاری را مختل کند.
خود توسعه همکاری‌های اقتصادی می‌تواند نقش مؤثری در کاهش چالش‌ها و ایجاد ثبات در روابط کشورها داشته باشد. یعنی زمانی که منافع اقتصادی کشورها به هم گره بخورد، احتمال بروز چالش کاهش می‌یابد.
زیرا هیچ کشوری تمایل ندارد روابطی را به خطر بیندازد که در آن منفعت اقتصادی دارد. بنابر این ملاحظات، تجارت و همکاری اقتصادی به ویژه با همسایگان، نه تنها ابزار رشد و رفاه، بلکه نوعی سپر امنیتی هم محسوب می‌شود.
این به معنی بازشدن متقابل درهای ورود و خروج کالاست؟
هدف اصلی کشورها یافتن نقطه بهینه میان دو رویکرد تسریع و کنترل است. کشورها می‌خواهند مشخص کنند در کجا باید تجارت را تسهیل و در چه حوزه‌ای باید نظارت را بیشتر کنند تا منافع ملی کشور حفظ شود.
برای تحقق این امر باید از ذهنیت‌های گذشته و حساسیت‌های غیرضرور عبور کرد و به سمت اشتراک مزیت‌ها حرکت کرد. کشورها مزایای بسیاری دارند که می‌توانند با هم به اشتراک بگذارند و از این طریق به رشد متقابل یکدیگر کمک کنند.
اما به نظر می‌رسد پیوند اقتصادی در منطقه به اندازه لازم نبوده. چه عواملی مانع شکل‌گیری این پیوندها شده و چطور می‌توان آنها را رفع کرد؟
یک مانع مهم گسترش همکاری اقتصادی در منطقه، ذهنیت‌های گذشته و نگرانی از چالش های امنیتی است.
این ذهنیت باعث می‌شود حتی طرح‌های سودآور هم با تردید و تأخیر بررسی شوند. عوامل دیگر هم نبود زیرساخت ارتباطی کافی، ضعف در هماهنگی مالی و گمرکی و ناهماهنگی های سیاسی هستند. برای غلبه بر این موانع، کشورها باید ابتدا اعتمادسازی کنند.
گفت‌وگوی مستمر، شفاف‌سازی درباره منافع مشترک و همکاری‌های کوچک اما مستمر می‌توانند زمینه همکاری‌های بزرگ‌تر را فراهم کنند.
کلید اصلی این فرآیند هم‌پیوندی اقتصادی است؛ یعنی پیوند دادن اقتصادها به یکدیگر از طریق تجارت، سرمایه‌گذاری مشترک، تبادل فناوری و هماهنگی در سیاست‌های مالی و گمرکی.
زمانی که کشورها بخشی از نیازهای خود را از تولیدات و خدمات همسایگان تأمین کنند، وابستگی متقابل شکل می‌گیرد و چالش جای خود را به همکاری و همگرایی می‌دهد.
برخی معتقدند نقش ایران در کریدورها هنوز مطلوب نیست.
اتفاقاً کریدورها یک مسأله بسیار مهم برای تصمیم‌سازان و مجریان ماست. ایران به دلیل برخورداری از موقعیت جغرافیایی ویژه، نقش محوری در توسعه زیرساخت‌های ترانزیتی منطقه دارد.
ایران به صورت طبیعی حلقه اتصال کشورهای محصور در خشکی آسیای مرکزی و آب‌های آزاد است، در حالی که مثلاً بسیاری از اعضای اکو دسترسی مستقیم به دریا ندارند، ایران می‌تواند مسیر مطمئن و کوتاه‌تر دسترسی آنان را به بازارهای جهانی فراهم کند.
در این راستا، علاوه بر ظرفیت مازاد ناوگان و بنادر در جنوب، زیرساخت قابل‌توجه دریایی و ریلی در شمال کشور هم هست. این ظرفیت‌ها پایه اصلی کریدور بین‌المللی شمال–جنوب محسوب می‌شوند.
انتهای پیام/
منبع: روزنامه ایران