محمد رهبری استاد جامعه‌شناسی سیاسی در گفتوگو با «ایران»:
صداقت مسئولان همراهی مردم را جلب می‌کند
در شرایط موجود جامعه و مشکلاتی که برای مردم وجود دارد، صراحت و شفافیت مسئولان نه‌تنها ضرورتی اخلاقی، بلکه ابزاری برای افزایش اعتماد عمومی و مشارکت اجتماعی است.
گروه سیاسی: محمد رهبری در گفتگو با ایران، بیان صریح مشکلات کشور از سوی رئیس‌جمهوری می‌تواند نقش مهمی در ارتقای آگاهی عمومی ایفا کند. وی با اشاره به مسئولیت دولت در حل مسائل، از جریان‌های سیاسی خواست به‌جای تمرکز بر نحوه بیان مشکلات، در مسیر ارائه راه‌حل‌ها مشارکت کنند. به گفته او، مردم خواهان شفافیت‌اند و پنهان‌کاری مسئولان نه‌تنها اعتماد عمومی را خدشه‌دار می‌کند، بلکه موجب کاهش مشارکت اجتماعی می‌شود.
به عنوان یک پژوهشگر، آیا مردم برای وقوف به مشکلات کشور نیاز به حرف‌های رئیس‌جمهوری دارند، از ماهیت مشکلات خبر دارند؟
بخشی از مردم از مشکلات کشور به‌خوبی آگاهند و بخشی دیگر شاید آگاهی کامل نداشته باشند. البته میزان آگاهی‌ها متغیر است؛ بعید به نظر می‌رسد بتوان گفت همه مردم از تمامی مسائل کشور کاملاً آگاه هستند. لذا وقتی رئیس‌جمهوری درباره یک مسأله عمومی که همه مردم را درگیر می‌کند سخن می‌گوید، عملاً با سخنان خود نوعی آگاهی عمومی به مردم می‌دهد و آگاهی عمومی جامعه افزایش می‌یابد.
مسئولیت حل مشکلات با دولت است. اما چرا جریان‌های سیاسی کمتر روی راه‌حل‌ها تمرکز می‌کنند و اغلب می‌گویند چرا پزشکیان اینها را می‌گوید یا چرا با این لحن می‌گوید؟
طبیعی است که گروه‌های سیاسی موضع‌گیری خود را داشته باشند. این قابل درک است، زیرا خود موضع‌گیری مقامات می‌تواند بخشی از مسأله یا بخشی از راه‌حل باشد. به همین دلیل، نحوه موضع‌گیری، نوع مسأله‌ای که بیان می‌شود و شیوه طرح، همگی بر روند رسیدن به راه‌حل تأثیر دارند.
اما نکته‌ای که باید توجه کرد، این است که نیروها و گروه‌های سیاسی نباید در همین مرحله متوقف بمانند. صرف ابراز نظر در مورد مواضع رئیس‌جمهوری یا بیان دیدگاه درباره مسائل مطرح‌شده، اقدامی طبیعی و درست است، اما کافی نیست. اگر رئیس‌جمهوری مشکلی را مطرح می‌کند، شایسته است نیروهای سیاسی به‌عنوان گروه‌های دارای دسترسی به منابع فکری در مسیر یافتن راه‌حل همراهی کنند، زیرا اینها صرفاً مشکلات دولت نیست، بلکه مشکلات کشور و همه ماست.
به نظر شما مردم ایران چه رویکردی را از مسئولان می‌پسندند؟ صراحت و شفافیت یا پرده‌پوشی؟
مردم ترجیح می‌دهند با صراحت و شفافیت با آنان در میان گذاشته شود. مردم ترجیح می‌دهند در جریان قرار بگیرند و مسائل از آنها مخفی نشود. در حالی که اگر مسئولان مدام بگویند همه چیز خوب است و هیچ مشکلی نیست در حالی که چیز دیگر است، این رفتار حس فریب ایجاد می‌کند که جامعه نمی‌پذیرد.
به همین دلیل، وقتی مسئولی با شفافیت سخن بگوید و مشکلاتی را که مردم هم آن را احساس می‌کنند مطرح کند، در جهت جلب اعتماد عمومی عمل می‌کند. باعث می‌شود مردم احساس کنند به آنان اعتماد شده و در تصمیم‌گیری‌ها و مشکلات سهیم هستند. در نتیجه، هم مشارکت بیشتری خواهند داشت و هم صبوری و همراهی بیشتری؛ برخلاف زمانی که گفته می‌شود هیچ مشکلی نیست.
گفتن تلخی‌ها و مشکلات نه تنها اعتماد عمومی را کاهش نمی‌دهد، بلکه موجب افزایش همراهی مردم می‌شود. حتی اگر همه از جزئیات مطلع نباشند، بخشی از آنان درک روشنی دارند و پنهان‌کاری دیر یا زود به بی‌اعتمادی منجر می‌شود.
انتهای پیام/