رقابت در قلب اوراسیا؛ تهران و واشنگتن در مسیر نفوذ منطقه‌ای

گروه دیپلماسی_ ایران آنلاین: کاخ سفید در حالی شاهد میزبانی ترامپ از رهبران پنج کشور آسیای مرکزی و تلاش‌ آشکار برای تثبیت جایگاه در آسیای میانه بود که تهران پیش‌تر نشان داده بود قصد دارد نفوذ تاریخی و مناسبات راهبردی خود با این حوزه استراتژیک را احیا کند.

هدفی که طی یک سال گذشته در سفرهای مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری به تاجیکستان و ترکمنستان و دیدار با رئیس‌جمهوری ازبکستان بازتاب پیدا کرد و به روشنی از نگاه بلندمدت تهران برای بهره‌گیری هدفمند از ظرفیت‌های ترانزیتی و اقتصادی کشور در این بخش از منطقه آسیا حکایت می‌کرد. 

این راهبرد که در واقع بازتعریفی از نقش ایران به عنوان حلقه‌ای محوری در شبکه ارتباط شرق و غرب اوراسیا محسوب می‌شود، افزون بر اینکه امکان گسترش جریان تجارت میان آسیای مرکزی و بازارهای جهانی را فراهم می‌آورد، با استفاده همزمان از مزیت جغرافیایی و ظرفیت‌های ترانزیتی و میراث تاریخی ایران امکان مقابله با فشارهای خارجی و تحریم‌ها را نیز افزایش می‌دهد.

این وضعیت، ایران را در موقعیتی قرار می‌دهد تا با مدیریت رقابت بازیگران منطقه‌ای و جهانی بتواند نفوذ اقتصادی، سیاسی و دیپلماتیک خود را در قلب اوراسیا بازتعریف و نقش تعیین ‌کننده‌ای در معادلات پیچیده این منطقه ایفا کند. 

تأثیر ایران در آسیای مرکزی ریشه در عمق تاریخی و فرهنگی دارد و از طریق اشتراکات زبانی، میراث ادبی و سابقه تمدنی پارسی با تاجیکستان و دیگر کشورها تقویت می‌شود؛ این بستر نرم، تهران را قادر ساخته است تا افزون بر مناسبات دیپلماتیک، تأثیری مستمر و عمیق بر نگرش‌های اجتماعی و فرهنگی منطقه اعمال کند. 

این کشورها امروز در تقاطع منافع متقاطع بازیگران متعددی قرار گرفته‌اند که تداوم ثبات و بهره‌مندی شان از ظرفیت‌های اقتصادی و فرهنگی آنها، در گروی مصلحت اندیشی رهبران این پنج جمهوری و مدیریت دقیق رابطه با تهران در چهارچوب منافع متوازن است؛ امری که در سایه تنش‌های دیپلماتیک نیازمند دقت و مراقبت ویژه است.

متن کامل این پزارش را اینجا بخوانید.