رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در گفت و گو با «ایران» خبر داد؛
پایان آتش، آغاز لکه‌گیری در جنگل الیت
رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور از پایان اطفای حریق جنگل‌های «الیت» هیرکانی خبر می‌دهد. «رضا افلاطونی» در گفت‌وگو با «ایران» می‌گوید: «نیروها در حال لکه‌گیری نقاط و کنده‌ها هستند تا امکان دوباره شعله‌ور شدنِ جنگل ایجاد نشود.»
زهرا کشوری - دبیر گروه زیست‌بوم: او وقوع حریق در جنگل‌ها و مراتع، مخصوصاً در شرایط خشکسالی را امری طبیعی و در سطح جهانی رایج می‌داند و می‌گوید: «هدف ما در چنین شرایطی این است که کمترین خسارت ممکن به محیط‌زیست وارد شود. در همین منطقه یعنی مرزن‌آباد شهرستان چالوس، در آبان‌ماه، سه یا چهار مورد آتش‌سوزی گزارش شد که همکاران یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری به‌سرعت آنها را شناسایی و مهار کردند.»
آخرین مرحله حریق در جنگل‌های منطقه «چهارباغ» موسوم به «روستای الیت» در روز ۲۴ آبان اتفاق افتاد. یگان حفاظت منابع طبیعی و محیط‌زیست بلافاصله در محل حاضر شدند و دو تا سه روز عملیات ادامه داشت، اما شدت حریق با توجه به صعب‌العبور بودن منطقه، پوشش جنگلی متراکم و لاش‌برگ‌های کف جنگل افزایش یافت.»
افلاطونی از حضور مردم در همان ابتدای شروع آتش‌سوزی‌ها و همکاری با نیروها خبر می‌دهد و می‌گوید: «وجود و تراکم لاش‌برگ‌های خشک باعث افزایش شدت حریق می‌شود.»
از روز ۲۷ آبان به بعد، دستگاه‌های دیگر و نیروهای مردمی به یگان حفاظت منابع طبیعی اضافه شدند و عملیات اطفای حریق جدی‌تر شد. عملیات هوایی با حضور بالگردها نیز آغاز شد و اطفای حریق با ترکیب عملیاتِ زمینی و هوایی ادامه یافت. روز جمعه ۳۰ آبان‌ماه، اولین فروند هواپیمای «ایلُوشِن» هوافضای سپاه وارد عملیات شد و چند پرواز انجام داد. روز بعد، یعنی شنبه، ستاد مدیریت بحران کشور در روستای «الیت» تشکیل شد و تصمیم گرفته شد که عملیات هوایی افزایش یابد. همان روز تعداد ایلوشِن‌ها به دو فروند رسید و هلیکوپترها نیز به هشت فروند افزایش پیدا کرد.
در روزهای ۱ آذر (شنبه) و یکشنبه عملاً مهار کاملِ حریق با عملیات ترکیبی زمینی و هوایی انجام گرفت.
افلاطونی بر تأثیر ایجادِ آتش‌بُر به طول یک و نیم کیلومتر و عرض ۱۵ متر توسط یگان حفاظت منابع طبیعی در اطفای حریق تأکید می‌کند و می‌گوید: «ایجاد آتش‌بُرها در ضلع شرقی که جبهه بزرگی از حریق در آن وجود داشت، اجازه نداد حریق به بخش‌های دیگر جنگل سرایت کند.» همچنین با کمک امداد هوایی وزارت دفاع و حضور سایر دستگاه‌ها مثل سازمان هلال‌احمر و سازمان مدیریت بحران، کنترل کاملِ حریق صورت گرفت. نیروهای مردمی، سمن‌های مردمی و کوهنوردان نیز در عملیات حضور داشتند و کمک کردند.
استفاده از ۵۲۰ جنگلبان در اطفای حریق
از چند روز گذشته خبرهایی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که از حضور هواپیماهای ترکیه در اطفای حریق و اعلام آمادگی روسیه برای کمک سخن می‌گفت، اما افلاطونی می‌گوید: «در اطفای حریق الیت از کمک خارجی استفاده نشد؛ اگرچه هواپیمای ترکیه هم به منطقه آمده بود، ولی چون آتش مهار شده بود، در عملیات اصلی، نیازی به پروازهای خارجی نبود، اما در لکه‌گیری از هواپیماهای ترکیه استفاده شد.»
افلاطونی درباره تعداد نیروهای سازمان منابع طبیعی که در این عملیات شرکت کردند می‌گوید: «آمارِ بقیه دستگاه‌ها را خودشان دارند، اما درباره نیروهای سازمان منابع طبیعی، از روز ۲۴ آبان به بعد، مجموعاً حدود ۵۲۰ نفر/روز از نیروهای یگان حفاظت منابع طبیعی در منطقه حضور داشتند. منظورم از «۵۲۰ نفر/روز» این است که در قالب، مثلاً ۵۲ اکیپِ ۱۰ نفره، نیروها به‌صورت شیفتی در منطقه کار می‌کردند؛ یعنی ممکن است یک روز فقط ۵۰ نفر حضور داشتند و روز دیگر ۲۰ نفر، اما در مجموع در طول یک هفته این عدد به ۵۲۰ نفر/روز رسید. شیفت‌بندی باعث شد نیروهای خسته استراحت کنند و نیروهای تازه‌نفس جایگزین شوند.»
باز هم پای یک انسان در میان است
برخی از خبرهای تأییدنشده، عامل این آتش‌سوزی را که باعث شد الیت روزهای طولانی بسوزد یک شکارچی دانسته‌اند، اما افلاطونی این موضوع را تأیید نمی‌کند؛ با این حال تأکید می‌کند که این آتش‌سوزی هم مثل بسیاری از آتش‌سوزی‌ها عامل انسانی داشته است. او می‌گوید: «ما در حال ارزیابی فنی و کارشناسی دقیقِ حریق، میزان، شدت و مساحت دقیق هستیم؛ ان‌شاءالله گزارش کامل تهیه می‌شود.»
کارشناسان سازمان منابع طبیعی هنوز در مورد عمدی یا سهوی بودنِ این آتش‌سوزی که یک ایران را نگران کرد، به نتیجه‌ای نرسیده‌اند و موضوع در دست بررسی است.
یک نگرانی جدی
فعالان حفاظت محیط‌زیست و منابع طبیعی از تعطیلی احتمالی تهران به‌خاطر آلودگی هوا واهمه دارند. آنها می‌ترسند این تعطیلی اتفاق بیفتد و تهرانی‌ها دوباره راه جاده‌های منتهی به شمال را در پیش بگیرند. حضور این حجم از مسافر در زمانی که لاش‌برگ‌های هیرکانی مانند انباری از باروت فقط منتظر یک جرقه‌اند، ترس را به‌دلِ دغدغه‌مندان طبیعت ایران انداخته است. آنها در فضای مجازی از هموطنان خواسته‌اند در تعطیلات پیش‌رو از سفر به شهرهای شمالی کشور خودداری کنند.
افلاطونی هم در واکنش به این نگرانی می‌گوید: «به دلیل عدم بارندگی در شمال و وضعیت اسفناک بارشِ امسال، لاش‌برگ‌های خشک در کف جنگل زیاد است؛ زمین خشک است و علف‌های مراتع و منابع طبیعی نیز خشک شده‌اند. بنابراین اگر کوچک‌ترین بی‌احتیاطی یا سهل‌انگاری از طرف گردشگران، مردم، دامدار یا شکارچی اتفاق بیفتد، می‌تواند به یک فاجعه تبدیل شود.»
او از صدور یک بخشنامه خبر می‌دهد که در آن سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری از مردم خواسته تا جایی که ممکن است در این برهه زمانی وارد جنگل نشوند. برای جلوگیری از ورود مردم به جنگل، نیروها را هم مستقر کرده‌ایم.
افلاطونی درباره موفقیتِ این طرح می‌گوید: «حدود دو میلیون هکتار جنگل در کشور وجود دارد که باید مراقبت شوند. ما چقدر نیرو داریم که جلوی وقوعِ حادثه را بگیریم؟ ظاهراً سازمان مدیریت بحران هم در همین راستا بخشنامه‌ای صادر کرده است و ما نیز بخشنامه‌ای برای نیروهای خودمان ارسال کرده‌ایم تا حداقل در مناطق حساس از وقوعِ حریق جلوگیری کنند.» همچنین مرخصی‌های یگان حفاظت نیز تا اطلاع ثانوی لغو شده تا نیروها برای پایش و پیشگیری از حریق در جنگل‌ها حضور داشته باشند.
یکی از راهکارهای مهم، اطلاع‌رسانی به گردشگران است. می‌توان از ظرفیت وزارت فناوری و اطلاعات برای ارسال پیامک استفاده کرد و بازارهای هدف، یعنی استان‌هایی که در این تعطیلات به شمال می‌روند، را آگاه کرد. به‌عنوان مثال، در اطلاع‌رسانی برای مردم استان تهران می‌تواند هشدار دهد که اگر به شمال می‌روند، با رعایت نکات ایمنی از وقوع حریق جلوگیری کنند.
افلاطونی در پاسخ به این پیشنهاد می‌گوید: «تاکنون اقدام عملی برای ارسال پیامک انجام نشده، اما پیشنهاد خوبی است و می‌توانیم با وزارت فناوری و اطلاعات هماهنگ کنیم تا پیش از تعطیلات اطلاع‌رسانی انجام شود.» مردم هم در این چند روز نشان دادند که به خوبی بر ارزش جنگل‌های هیرکانی واقف هستند و این اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی می‌تواند از وقوع چنین اتفاق‌هایی که به خاکستر شدن سرمایه‌های تجدید ناپذیر منجر می‌شود، جلوگیری کرد.
همکاری دستگاه‌ها برای اعزام بالگردها
او در پاسخ به این سؤال که با توجه به بوروکراسی اداری برای دریافت بالگرد از سپاه، هلال‌احمر یا وزارت دفاع و طولانی شدن زمان عملیات و گسترده‌تر شدنِ حریق، آیا راهکاری برای کوتاه‌تر شدنِ این همکاری وجود دارد، هم می‌گوید: «پیش از تثبیتِ قانون مدیریت بحران کشور در سال ۱۳۹۸، دریافت کمک از این نهادها زمان‌بر بود و این باعث می‌شد که حریق گسترده‌تر شود. اما بعد از تصویب قانون و تفاهمنامه‌های بعدی، روال خیلی بهتر و روان‌تر شده است. در عملیات اخیر، بلافاصله بعد از درخواست ما، در کمتر از ۲۴ ساعت بالگرد و هواپیما در اختیار قرار گرفت.»
همچنین افلاطونی تأکید می‌کند که هر حریقی نیاز به بالگرد ندارد: «تا کنون در سال ۱۴۰۴ حدود ۱۵۰۰ فقره آتش‌سوزی گزارش شده است که نسبت به سال گذشته حدود ۸ درصد افزایش دارد. بسیاری از این حریق‌ها کوچک بودند و با توان داخلی سازمان ما مهار شدند، اما در حریق‌های گسترده و مناطقی که دسترسی زمینی دشوار است، مثل برخی مناطق صعب‌العبور، نیاز به پشتیبانی هوایی فوری وجود دارد و دستگاه‌ها با ما همراهی می‌کنند و همکاری دارند.»
افلاطونی در پایان می‌گوید: «لازم است از مردم، بویژه اهالی روستای «الیت» و روستاهای اطراف که از ابتدا در کنار نیروهای عملیاتی بودند، قدردانی کنم. هیأت‌های کوهنوردی نیز به‌دلیل صعب‌العبور بودنِ منطقه نقش مهم و مؤثری در پیشبرد عملیات داشتند. از روز ۲۴ آبان همکاران ما همراه با محیط‌زیست و مردم محلی در محل حاضر بودند و با افزایش شدت حریق از ۲۷ آبان دستگاه‌های مختلف وارد عمل شدند. سازمان مدیریت بحران کشور با حضور حسین ساجدی‌نیا رئیس این سازمان در منطقه مستقر شد و استاندار، فرماندار، بخشدار، هلال‌احمر و آتش‌نشانی تهران همکاری نزدیکی با ما داشتند. چند استان دیگر نیز اعلام آمادگی برای اعزام نیرو کردند، اما با ظرفیت موجود توانستیم عملیات را مدیریت و حریق را مهار کنیم.»
بــــرش
مشارکت گروه پروازی ترکیه در عملیات لکه‌گیری
گروه پروازی اطفای حریق ترکیه که روز یکشنبه وارد کشور شده بودند، دیروز (دوشنبه) همزمان با پایان مرحله اصلی اطفای حریق جنگل‌های «الیت» مازندران، در عملیات لکه‌گیری و پاکسازی هوایی مشارکت کردند. به گزارش روابط عمومی سازمان حفاظت محیط‌زیست، با توجه به اینکه نیروهای ایرانی پیش از ورود هواپیماهای ترکیه موفق به مهار کامل حریق شده بودند، دو فروند هواپیمای آب‌پاش و یک بالگرد تخصصی ترکیه دیروز در مرحله نهایی شامل بازبینی هوایی، پاکسازی نقاط پراکنده و لکه‌گیری کنده‌ها وارد عمل شدند. بر اساس اعلام رسمی، گروه پروازی ترکیه به درخواست دولت جمهوری اسلامی ایران و در چهارچوب همکاری مشترک با وزارت کشاورزی ترکیه وارد کشور شده‌اند و حضور آنها در مرحله پس از مهار کامل آتش، به‌منظور تقویت عملیات لکه‌گیری بوده است.
انتهای پیام/