نیاز کشور به سازمان بالا دستی است یا وزارت انرژی؟

سعید میرشریفی_ ناظر عالی شرکت‌های توزیع برق کشور: برق، گاز و دیگر منابع انرژی در تأمین نیاز‌های فعلی جامعه نیز با مشکل مواجه‌ هستند. همین وضعیت موجب شده دولت اقدام به تشکیل سازمانی بالادستی برای بهینه‌‌سازی انرژی را در دستور کار قرار دهد. سازمانی که بنا است نزدیک به دفتر ریاست ‌جمهوری فعالیت کند تا گرفتار بوروکراسی‌‌های پیچیده و زمان ‌بر نشود و تصمیمات آن به سرعت اجرایی شود. گفته می‌شود حتی خروجی تصمیمات این سازمان برای وزارت نفت و نیرو نیز لازم ‌الاجرا خواهد بود. از سوی دیگر تجربه کشورهای منطقه نشان می‌‌دهد که راهکار مؤثرتر تشکیل وزارت انرژی در کشور است.
مدلی که حتی در کشور‌های به‌ نسبت ضعیف خاورمیانه همچون افغانستان، ارمنستان و حتی ترکیه نیز اجرا شده و نتایج مثبتی به همراه داشته است. در چنین ساختاری همه منابع انرژی اعم از نفت، گاز، گازوئیل، مازوت و برق در یک ارگان و در یک شرایط یکسان مورد تصمیم‌‌گیری قرار می‌‌گیرند و اختلافات میان وزارتخانه‌ها از میان می‌رود. دیگر شاهد این نخواهیم بود که یک وزارتخانه از تأمین سوخت نیروگاه سر باز زند و دیگری از کمبود سوخت برای تولید برق گلایه کند. همچنین تشکیل وزارت انرژی می‌تواند زمینه ‌ساز اصلاح یارانه‌‌های پنهان نیز شود.

اما پیش از آن نیاز است دو اقدام اساسی و ضروری صورت گیرد که شامل ایجاد یک بانک اطلاعات جامع از تولید انرژی کشور، تشکیل بانک اطلاعاتی دقیق از خانوارها و الگوی مصرف و تجهیزات مورد استفاده آنان می‌شود. تنها با چنین داده‌‌هایی می‌توان سیاست‌های هدفمند برای اصلاح مصرف و ارائه محصولات استاندارد و کم‌ مصرف به مردم را تدوین کرد.

در غیر این صورت همچنان شاهد ورود کالا‌های قاچاق و محصولات غیر استاندارد به بازار خواهیم بود که مصرف انرژی را افزایش می‌‌دهند.  به بیان دیگر اگر چه تشکیل سازمان بهینه‌‌سازی انرژی گامی مهم و بالادستی است؛ اما تجربه جهانی نشان می‌‌دهد که ایجاد وزارت انرژی می‌تواند راه‌حل پایدارتر و کارآمدتری برای مدیریت بحران انرژی در ایران محسوب شود. این وزارتخانه قادر خواهد بود با یکپارچه‌‌سازی سیاست‌‌ها، مسیر اصلاح یارانه‌‌ها و بهینه‌‌سازی مصرف را هموار کند و هزینه‌ها را به مسیر درست هدایت کند.