آغاز دوره جدید امنیت منطقهای
فداحسین مالکی، سفیر سابق ایران در افغانستان و عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس در یادداشتی نوشت: در اجلاس شهریورماه امسال سران کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی شانگهای، رویکرد کشورهای عضو در مقایسه با اجلاسهای پیشین خود کاملاً متفاوت بود. این تحول پس از حملات شدید و وحشیانه رژیم صهیونیستی علیه جمهوری اسلامی ایران رخ داد.
گروه سیاسی: این حادثه نقطه عطفی در رفتار سیاسی و امنیتی این سازمان ایجاد کرد و واکنش جدی و هماهنگ کشورهای عضو شانگهای را در پی داشت. اعضا بهصورت جمعی بیانیهای صادر کردند که در آن اقدام رژیم صهیونیستی محکوم شد و علاوه بر آن، حمایت آمریکا از این حملات نیز مورد انتقاد قرار گرفت؛ رویدادی که از منظر دیپلماسی منطقهای و بینالمللی قابل تأمل و تحلیل است.
در کنار این بیانیه واحد، شاهد انتشار یک بیانیه مشترک میان ایران، چین و روسیه نیز بودیم که در پی تصمیم غربیها برای فعال کردن «اسنپبک» علیه کشورمان رخ داد. این موضوع نشان داد که سازمان شانگهای در حال رسیدن به سطحی از انسجام و اراده سیاسی است که میتواند نسبت به رفتارهای بیثباتکننده برخی کشورها، موضعگیریهای روشنتری اتخاذ کند. به دیگر سخن، سازمان شانگهای پس از تجاوز به جمهوری اسلامی ایران در عمل نشان داد که نسبت به تهدیدات امنیتی واقعی منطقه حساسیت دارد و میخواهد نقش فعالتری در واکنش به رفتارهای مشکلساز و تهدیدآمیز بازی کند. این تحول را باید اقدامی مثبت، سازنده و مهم در مسیر تقویت چندجانبهگرایی و امنیت جمعی دانست.
از سوی دیگر، مسأله مبارزه با تروریسم همچنان یکی از محورهای ثابت و اساسی در دستورکار سازمان همکاری شانگهای است. رزمایشی که قرار است در شمال شرق ایران برگزار شود، از این منظر دارای اهمیت است. زیرا جمهوری اسلامی ایران در چند دهه گذشته نقشی محوری و تعیینکننده در مبارزه با گروههای تروریستی ایفا کرد و در عمل بار سنگینی از مقابله با جریانهای افراطی و تهدیدات امنیتی منطقهای را بر دوش کشید. این نقشآفرینی ایران نه تنها به امنیت داخلی و ثبات کشورهای همسایه کمک کرد، بلکه آثار آن به شکل مستقیم در ارتقای امنیت بینالمللی نیز قابل مشاهده بوده است.
باوجود این، آنچه مایه تأسف و تعجب است، وجود یک دوگانگی آشکار در برخورد برخی قدرتها با مسأله تروریسم است. از یک طرف کشورهایی مانند جمهوری اسلامی ایران سالهاست که هزینههای انسانی، مالی و سیاسی جدی در مبارزه با تروریسم پرداخت کردهاند و همچنان در این مسیر فعالاند؛ و از سوی دیگر شاهدیم کشورهایی که خود به ایجاد ناامنی، رفتارهای خشونتآمیز و حتی حملات گسترده علیه مردم غیرنظامی دست میزنند – مانند رژیم صهیونیستی و جنایات سنگینی که در غزه مرتکب شد – از حمایت قدرتهایی مانند آمریکا برخوردار میشوند. این رفتارهای متناقض با اصول اعلامی خودِ این کشورها و با معیارهای جهانی عدالت و امنیت، در عمل قابل پذیرش برای افکار عمومی جهان نیست.
این دوگانگی نشان میدهد جهان امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند نقشآفرینی سازمانهای بینالمللی و منطقهای مستقل و قدرتمند است. سازمانهایی مانند شانگهای میخواهند با ارائه تعاریف دقیق و واقعی از مفهوم تروریسم، سازوکارهایی را برای جلوگیری از سوءاستفاده سیاسی از این مفهوم ایجاد کنند.
انتهای پیام/