باید چشم از آسمان برداریم

گروه سیاسی:  اگر مقایسه‌ای بین خشکسالی امروز و ۶۰ سال قبل داشته باشیم، درمی‌‌یابیم که تفاوت‌‌های زیادی وجود دارد؛ در حال حاضر جمعیت افزایش یافته و توسعه شهرها نیز بیشتر شده است؛ به طوری که ما شاهد توسعه کشاورزی از جهت تأمین امنیت غذایی نیز بوده‌ایم. از سوی دیگر شرایط امروز ما نیز با ۶۰ سال قبل کاملاً متفاوت است؛ زیرا مصرف آب کشاورزی و صنعت به واسطه افزایش جمعیت و ایجاد رفاه تغییر کرده است. اما اینکه ما نتوانسته‌ایم خود را با شرایط اقلیمی و تغییرات آن وفق دهیم، به حکمرانی نادرست آب در کشور مر بوط می‌‌شود. بنابراین در این خصوص باید پرسید آیا حکمرانی آب با همین شکل و شمایل می‌‌‌تواند بر بحران غلبه کند؟ که پاسخ این سؤال منفی است. چرا که ظرفیت حکمرانی بسیار پایین است و همچنین این ظرفیت از نظر نیروی انسانی که تصمیم‌‌سازی و تصمیم‌‌گیری می‌‌کند در حوزه دولت به معنای واقعی وجود ندارد. درواقع می‌‌توان گفت ظرفیت مدیریتی موجود اساساً ابزاری برای رفع بحران آب ندارد و برای تغییر این شرایط باید به سمت نخبگان صنعت آب رفت و صداهای آنان را شنید. در شرایط کنونی تنها به آسمان و بارش چشم دوخته‌‌ایم در حالی که راهکارهای دیگری نیز برای تأمین آب مردم وجود دارد. از سوی دیگر در محافل داخلی، ساده‌‌ترین راه را مطرح می‌‌کنند که آن انتقال آب از دریاست. در حالی که در گذشته برای رفع چنین مشکلی، حوضه به حوضه اقدامات مربوط به یک بخش انجام می‌‌شد اما امروز حوضه‌ها خشک شده و دیگر جوابگوی نیاز ما نیست. طرح انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان نیز یکی از مخرب‌‌ترین فعالیت‌هاست. من نمی‌گویم از آب دریا استفاده نکنیم اما نه برای فاصله‌‌های ۷۰۰، ۸۰۰ یا ۱۴۰۰ کیلومتری. زیرا هزینه انتقال، موضوعات زیست محیطی و پدافند غیرعامل در چنین طرح‌‌هایی نادیده گرفته می‌‌‌شود و اگر حادثه‌‌ای رخ دهد، شهری که به خط انتقال وابسته است ناگهان بی ‌آب خواهد شد. در نتیجه توجه به ظرفیت‌های درون شهرها و استان‌‌ها ضروری است. باروری ابرها و آب‌های ژرف نیز نسخه شفابخش این امر نیستند. زیرا حتی در بهترین شرایط نیز باروری تنها ۵ تا ۱۰ درصد بارندگی پراکنده می‌‌تواند ایجاد می‌‌کند.

از نظر من راهکار اساسی استفاده از ظرفیت بی‌ بدیل صنعت آب و نخبگان این حوزه است. مردم باید آگاه شوند و در این مسیر شریک شوند. مسأله امروز ما تأمین آب شرب است و صنعت و کشاورزی در مرحله بعدی قرار می‌‌گیرد. در حال حاضر در شرایط بحرانی قرار گرفته‌ایم که دغدغه اصلی ما تأمین 8 تا 9 درصد آب مورد نیاز شرب کشور است.