استاندار آذربایجان غربی: احیای دریاچه ارومیه در دستور کار است
باروری ابرها؛ راه نجات یا امید کماثر؟
در حالی که استاندار آذربایجان غربی بر باروری ابرها بهعنوان یکی از اقدامات احیای دریاچه ارومیه تأکید میکند، رئیس حوضه آبریز دریاچه میگوید این روش تأثیر چندانی ندارد و فقط میتواند مقدار محدودی به بارش اضافه کند.
زیست بوم- ایران آنلاین: این اختلافنظرها در شرایطی مطرح میشود که بحران آب در آذربایجان غربی و افت بیسابقه تراز دریاچه ارومیه، دانشگاهها و مدیران استانی را به سمت بررسی راهکارهای چندوجهی برای کاهش مصرف و افزایش ورودیها سوق داده است.
در پنجمین کنفرانس ملی هیدرولوژی ایران که با حضور نماینده فائو در دانشگاه ارومیه برگزار شد، رضا رحمانی، استاندار آذربایجان غربی، مجموعهای از اقدامات کلیدی برای احیای دریاچه را برشمرد.
او گفت: «کاهش مصرف آب، باروری ابرها، لایروبی رودخانهها و انتقال آب به مخزن اصلی دریاچه» باید بدون وقفه دنبال شود.»
به گفته رحمانی، احیای دریاچه تنها با پروژههای سختافزاری ممکن نیست؛ بلکه مشارکت مردم و تغییر الگوهای مصرف، بخش مهمی از مسیر بازگشت دریاچه است. او با اشاره به قدمت بحران یادآور شد از اوایل دهه ۸۰ نشانههای خشکی آشکار شده و سیاسیکردن این موضوع «ظلم مضاعف» به دریاچه است.
رحمانی تأکید کرد که دولت چهاردهم احیای دریاچه ارومیه را در اولویت قرار داده و تفاهمنامههای جدید با جهاد کشاورزی برای کاهش مصرف آب در دست اجراست.
مصرف بالای آب در بخش کشاورزی
در بخش دیگری از این نشست، محمود رضازاد، رئیس دانشگاه ارومیه، با ارائه تحلیلی علمی از وضعیت دریاچه گفت: «تغییرات اقلیمی، افزایش دما و کاهش بارندگی، تبخیر را تا پنج برابر ورودیها افزایش داده است.»
او توضیح داد که ورودیهای دریاچه از بارش مستقیم، روانآبها و ۱۴ رودخانه مهم تأمین میشود اما مصرف بالای آب در بخش کشاورزی و کاهش بارش موجب افت شدید ورودیها شده است. به گفته او، حتی ورودیهای زیرزمینی گذشته - از جمله آبهای شمال شبستر - نیز به دلیل افت سطح آبهای زیرزمینی از دست رفته است. رضازاد خشکشدن زیستگاهها، افزایش شوری و تبدیل پهنههای وسیع به کویر نمک را پیامدهای قطعی ادامه روند فعلی دانست و اصلاح الگوی مصرف و توسعه آبیاری زیرسطحی را ضروری خواند.
هشتاد و سه درصد آب برای کشاورزی
مجید رستگاری، مدیرعامل شرکت آب منطقهای آذربایجان غربی نیز گزارشی از وضعیت منابع آب ارائه و اعلام کرد: «مصرف آب استان بیش از سه میلیارد و ۷۰۰ میلیون مترمکعب است که ۸۳ درصد آن در بخش کشاورزی مصرف میشود.» رستگاری با اشاره به افت شدید آبخوانها گفت اکنون حدود ۱.۵ میلیارد مترمکعب از منابع زیرزمینی تخلیه شده که این برداشت بیش از حد موجب افت سطح ایستابی چاهها، افزایش شوری و بروز فرونشست در دشت سلماس شده است؛ فرونشستی که بر اساس دادههای پیزومتری در برخی نقاط به ۱۴ تا ۱۶ سانتیمتر رسیده است. او تأکید کرد که کاهش مصرف، انتقال روانآبها و کنترل برداشت آبخوانها باید همراه با اقدامات سختافزاری و مشارکت مردم پیش برود.
در پایان نشست، ایمان شعار، رئیس حوضه آبریز دریاچه ارومیه، با رد شایعات مربوط به خشککردن دریاچه برای برداشت لیتیم گفت: «ذخایر لیتیم در کف دریاچه ناچیز و فاقد توجیه اقتصادی است.»
او تغییر اقلیم، افزایش دما، رشد جمعیت و الگوی نادرست مصرف را عوامل اصلی خشکی دانست و گفت: «منابع و مصارف فعلی «با هم همخوانی ندارند» و تنها ۱.۵ میلیارد مترمکعب آب در کل حوضه موجود است.»
شعار همچنین نقش سدها را عامل اصلی خشکی ندانست و یادآور شد از سال ۱۳۹۴ سد جدیدی ساخته نشده است.
او درباره بارورسازی ابرها گفت:« این روش تنها در شرایط خاص قابل اجراست و «در بهترین حالت ۵ تا ۱۰ درصد» به بارش اضافه میکند و بنابراین راهکار مطمئنی نیست.» شعار تأکید کرد: «احیای دریاچه ارومیه تنها با مدیریت علمی منابع آب، مشارکت مردم و اصلاح الگوی کشت امکانپذیر است.»
انتهای پیام/