”نهضت جنگل” زیر آوار روایت های نادرست

ایران آنلاین: در این نشست دکتر کیانی رئیس کمیته علمی، با آرزوی رحمت الهی برای مرحوم محمد حسن اصغرنیا موسس و عضو شورای بازشناسی نهضت جنگل، ابراز امیدواری کرد در سال های آتی و با مساعدتر شدن شرایط، امکان برگزاری کنفرانس ملی و بین المللی برای بازشناسی نهضت جنگل فراهم شود.

کیانی در این نشست بر غبار زدایی از نهضت جنگل تاکید کرد و گفت مانند خیلی از وقایع تاریخی، این نهضت نیز زیر آوار ابهام ها و تحریف ها و گاها تعریض های نابخردانه مانده است که مسئولیت محققان و پژوهشگران تاریخی و به خصوص شورای بازشناسی نهضت و کمیته علمی آنرا مضاعف می کند.

وی با اشاره به مباحثی که پیرامون رابطه نهضت جنگل (انقلاب گیلان) و انقلاب بلشویک ها در شوروی وقت وجود دارد، گفت درباره این موضوع گفتنی ها زیاد است اما شاید مطالعه کتابی با عنوان "مداخلات شرمگینانه اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در انقلاب گیلان" نوشته دکتر "موئیسی پرسیتس" نویسنده اهل شوروی راهگشای خیلی از سوالات باشد.

این نویسنده در کتابش توضیح می دهد که بلشویک ها چگونه با سوء استفاده از شرایط ایران، تلاش داشتند نهضت رهایی بخش جنگل را جزوی از اقمار انقلاب های خلقی مدنظر خود به شمار آورند حال آنکه در واقعیت اینگونه نبود و میرزا با دو دشمن یعنی استکبار خارجی و استبداد داخلی به طور همزمان مبارزه می کرد و دنبال پیروی از انقلاب بلشویک ها در شوروی نبود.

وی تشریح کرد: این کتاب ماحصل پژوهش سال های متمادی نویسنده ای است که فارغ التحصیل موسسه تاریخی، فلسفی و ادبی مسکو است که در جنگ جهانی دوم به ارتش شوروی ملحق شد و مدال های و نشان هایی دریافت کرد. دکتر "پرستیس" با مطالعه آرشیوهای محرمانه شوروی در مسکو، تاشکند و تمسک درباره پیدایش احزاب کمونیستی در هند، چین، ایران، کره، ترکیه و ... تحقیق کرده و در سال 1992 با دسترسی به آرشیوهای محرمانه شوروی توضیح می دهد که بلشویک ها چگونه می خواستند نهضت رهایی بخش ملی گیلان (جنگل) را به سوی یک انقلاب سوسیالیستی و با هدف فراگیر کردن آن به تمام ایران هدایت کنند.

پرستیس کتابش را به جریان صدور انقلاب شوروی به ایران اختصاص و نشان داده است که این میرزا نبود که دنباله روی از انقلاب سوسیالیستی بلشویک ها را مدنظر داشت، بلکه بلشویک ها بودند که تلاش می کردند با مداخلات خود و به زعم "پرستیس" شرمگینانه نهضت جنگل را به سمت انقلاب سوسیالیستی هدایت کنند.

کیانی این کتاب را یکی از منابع قابل توجه برای مطالعه درباره نهضت رهایی بخش جنگل دانست و تصریح کرد این کتاب به طور دقیق مسیر دخالت بلشویک ها در نهضت جنگل را ترسیم می کند و در نهایت در پی سازش شوروی و انگلیس، زمینه به شکست کشاندن نهضت جنگل را فراهم می کند.

وی تاکید کرد همانطور که امروز برخی ها سیاست تاکتیکی کشور در نزدیکی به شرق برای مقابله با تهدیدات غرب را "شرق گرایی" می نامند، تاکتیک میرزا در بهره گیری از شعار برابری و عدالت اجتماعی بلشویک ها علیه استبداد داخلی را به سوسیالیستی بودن نهضت وی تعبیر می کنند در حالی که میرزا وقتی متوجه شد شعارهای بلشویک ها در این زمینه دروغ و با هدف سواستفاده و گسترش نفوذ کمونیستی خودشان است، از آنها فاصله گرفت و دوری کرد.

آرمان میرزا؛ ایران برای همه ایرانیان بود

 در ادامه این نشست، دکتر محبوب شهبازی، از پژوهشگران حوزه روابط بین الملل و عضو کمیته علمی شورای بازشناسی نهضت جنگل گفت:  ما اکنون درباره شخصی سخن می گوییم که جانش را تقدیم هدفش و کشورش کرد اما به دلیل تحریفات و گسست نسلی صورت گرفته، روایت هایی از نهضت او شکل گرفته که چندان مطابق هدف نهضت او نیست. اکنون به نظر می رسد این واقعیت در حال عیان شدن است و نسل امروز با توجه به شرایط روز به طور مضاعف نیاز به بازشناسی آرمان میرزا کوچک خان دارد.

 شهبازی تاکید کرد: ما باید با شناخت تاریخ، گذشته را چراغ راه آینده کنیم، تا همچنان در تکرار به سر نبریم.

 وی با اشاره به اینکه حتی در تئوری های نسل سوم مکتب فرانفکورت آقای اکسل هونت مبارزه برای شناسایی را مطرح کرده که در سطوح مختلف ملی و بین المللی قابل بررسی است و هدف آن تلاش برای کسب استقلال و آزادی به عنوان دو آرمان انسانی می باشد و نکته جالب این است که استبداد و استکبار در طول تاریخ در برابر این دو آرمان، قرار داشته اند.

وی تصریح کرد: نسل امروز برای اینکه از نو شروع نکند باید با مبازرات امثال میرزا آشنا شود و با فهم خودش برای ساختن بنای بزرگ آزادی و استقلال گام های رو به جلو بردارد.

شهبازی با بیان اینکه اگر نسل ما در جنگ تحمیلی مقاومت و مبارزه کرد حتما تحت تاثیر نام آورانی چون سردار جنگل بوده، افزود: باید تلاش کنیم اهداف میراز در تاسیس نهضت رهایی بخش جنگل بیش از گذشته تبیین شود.

در ادامه این نشست، مجتبی اصغرنیا دیگر عضو کمیته علمی شورای بازشناسی نهضت جنگل با اشاره به روحیات پدر مرحومش(  محمد حسن اصغر نیا، بنیان گذار شورای بازشناسی نهضت جنگل)، درباره ایده تاسیس شورای بازشناسی نهضت جنگل گفت: ایشان تحت تاثیر دو شخصیت مبارز بودند و تلاش داشتند که اندیشه های آنها را ترویج کنند؛ میزرا کوچک خان و شهید بهشتی.

اصغرنیا تصریح کرد پدر گرچه متولد رشت بود و دغدغه داشت میرزا به عنوان یکی از مفاخر گیلان در نسل جدید معرفی شود اما علاوه برآن، آرمان میرزا مثل ایران برای همه ایرانیان باعث شده بود که مرحوم اصغرنیا دلباخته این آرمان شود و برای ترویج آن تلاش کند.

وی در ادامه تصریح کرد: رویکرد های نهضت جنگل مثل استقلال، عدالت اجتماعی، بیگانه ستیزی را نباید از نظر دور داشت.

اصغرنیا در پایان تصریح کرد: ما امروز میراثدار جنبش های رهایی بخش در دهه های گذشته هستیم اما در شرایط فعلی نیازمندیم که مطابق اصول رهایی بخشی مفاهیم و آرمان ها و به خصوص نهضت هایی مثل نهضت جنگل را که در شکل گیری انقلاب اسلامی قطعا نقش داشته، بازشناسی و بروزرسانی کنیم تا در دالان های تاریخی و منفعت های تحریفگران گم و یا دچار تعریض نشود.

در پایان این نشست یاد و نام مرحوم دکتر محمد حسن اصغرنیا گرامی داشته شد. مرحوم اصغر نیا از یاران و نزدیکان  شهید بهشتی و از اعضای شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی بود که در جریان انفجار دفتر مرکزی این حزب در تهران مجروح شد و ۴۳ سال از عمر خود را با زخم‌های ناشی از آن حمله تروریستی سپری کرد. اصغرنیا در شهر رشت متولد و پرورش یافت، همواره به میرزا کوچک خان جنگلی و نهضت جنگل توجه خاص داشت و در راستای شناساندن این نهضت تلاش بسیاری کرد و شورای بازشناسی نهضت جنگل را تاسیس کرد.