بررسی چالشهای سیاسی و فوتبالی جام جهانی ۲۰۲۶ در گفتوگو با رضا جاودانی
جدایی فوتبال و سیاست مصرف تبلیغاتی دارد
برگزاری رقابتهای جام جهانی با حضور ۴۸ تیم، با واکنشهای تند و نقدهای فراوانی از سوی منتقدان سرشناس مواجه شد؛ با این حال، فیفا با وجود مخالفتهای گسترده، بر مواضع خود ایستاد و تصمیم گرفت بیست و سومین دوره رقابتهای جام جهانی را با حضور ۴۸ تیم در مرحله گروهی برگزار کند.
سینا حسینی_ دبیر گروه ورزشی: حالا همه منتظرند تا ببینند آیا فدراسیون جهانی فوتبال میتواند نمایش قابل قبولی ارائه دهد یا اینکه ریسک بزرگ اینفانتینو با چالشهای فراوانی همراه خواهد شد. به همین بهانه، به سراغ رضا جاودانی، حقوقدان ورزشی و عضو فعلی کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال ایران رفتیم تا چالشهای پیرامون این دوره از جام جهانی را از نگاه او بررسی کنیم.
خیلیها همچنان با بدبینی به برگزاری جام جهانی با حضور ۴۸ تیم نگاه میکنند. تحلیل شما از این وضعیت چیست؟
آنچه برای فیفا در مقطع فعلی بسیار حائز اهمیت است، مقوله درآمدزایی است. برای فیفا، برگزاری مسابقات با حضور ۴۸ تیم فضایی ایدهآل برای پولسازی ایجاد میکند. عدهای بابت این مسأله شدیداً سیاستهای فیفا را به چالش کشیدهاند، اما عطش درآمدزایی این نهاد حتی با برگزاری چنین مدلی هم پایان نمییابد. فیفا هر روز به دنبال درآمدزایی بیشتر است و برای آنها مسائل فنی و کیفیتی اهمیت چندانی ندارد؛ بلکه تمرکز اصلی بر افزایش درآمد و سودآوری است.
ممکن است این درآمدزایی برای فیفا چالشآفرین شود و برخی حامیان خود را دلسرد کند؟
وقتی کشورها و تیمهای بیشتری در مسابقات جام جهانی شرکت کنند، طبیعتاً سرمایهگذاران بیشتری جذب این رقابتها میشوند. همه چیز در یک عامل خلاصه میشود؛ درآمد و تبلیغات. بنابراین، تردیدی نیست که فیفا با تمام قدرت این برنامه را اجرایی خواهد کرد و حتی تندترین نقدها هم آنها را از تصمیم خود منصرف نخواهد کرد.
تصمیمات سیاسی هم تأثیرگذار هستند؟
بدون شک. من اصلاً موضوع جدایی ورزش از سیاست را قبول ندارم؛ ورزش و سیاست همیشه با هم مرتبط هستند. حتی فیفا اعلام میکند که دولتها در تصمیمگیریها دخالت نکنند، اما باید در فوتبال سرمایهگذاری کنند. وقتی سرمایهگذاری میکنید، طبیعی است که در تصمیمات نیز نفوذ خواهید داشت. پس نمیتوان دخالت سیاسی در این قبیل تصمیمگیریها را انکار کرد. در تمام دنیا، از جمله ایران، ورزش و سیاست با یکدیگر درآمیختهاند. شعار «ورزش از سیاست جداست» بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد تا واقعیت عملی.
با این تفاسیر، وجه تمایز این دوره از رقابتها با دورههای قبل چیست؟
در این دوره شاهد پیشرفت قابل توجه تکنولوژی در زمین فوتبال خواهیم بود. جذابیت تکنولوژی آنقدر زیاد است که قطعاً شگفتزده خواهیم شد. البته پدیدهها و بازیکنان نوظهور نیز میتوانند یکی دیگر از وجوه تمایز این دوره باشند، اما قدرت تکنولوژی، همه را به شکل ویژهای درگیر خواهد کرد.
پایان حضور برخی ستارههای افسانهای نظیر رونالدو و مسی، یکی دیگر از اتفاقات مهم این دوره خواهد بود؟
فراموش نکنید که به همان اندازه که خاموش شدن برخی ستارههای افسانهای تلخ است، ظهور ستارههای جوان نیز امیدبخش خواهد بود. برخی ستارهها خاموش میشوند و برخی متولد میشوند. البته تعداد ستارههای نوظهور هرگز نمیتواند جای خالی این دو ابرستاره را پر کند. جام جهانی همچنان محل درخشش پدیدهها و ستارههاست، اما به هر حال خالی شدن برخی ستارهها، خبری غمانگیز برای هواداران فوتبال خواهد بود.
این اتفاق برای اسپانسرها و سرمایهگذاران هم خوشایند نیست؟
اشتباه نکنید. در دنیای سرمایهگذاری، دیگر تمرکز بر ستارهها نیست. سرمایهگذاران برای اینکه با چالش مواجه نشوند، از ستارهمحوری به سمت تیممحوری گرایش پیدا کردهاند. هدف آنها حفظ و افزایش ثروت حاصل از حق پخش بازیهای فوتبال است، بنابراین تمرکز بر تیمها و عملکرد کلی آنهاست تا از این محیط بیشترین بهرهبرداری را داشته باشند.
این چالش، فوتبال ایران را هم تحت تأثیر قرار میدهد؟ نسل فعلی فوتبال ایران آخرین حضور خود را تجربه خواهد کرد.
قانون فوتبال همین است. برگ برنده در اختیار کشورهایی است که آیندهنگری و برنامهریزی لازم را انجام دادهاند.
در جام جهانی ۲۰۲۶، قطعاً شاهد ظهور پدیدههای جدید خواهیم بود؟ حتی ممکن است تیمهایی از سید چهارم به عنوان شگفتیساز ظاهر شوند؟
بیتردید. وقتی تعداد تیمها در جام جهانی افزایش مییابد، دولتها و کشورها برای موفقیت سرمایهگذاری بیشتری انجام میدهند. فوتبال هیچگاه متوقف نمیشود. اکثر کشورها برنامهریزی و سرمایهگذاری کردهاند، اما ما در ایران متأسفانه روز به روز افت کردهایم. واقعیت این است که سیستم فوتبال ما عملکرد مناسبی نداشته است، اما بسیاری از کشورها کار کردهاند و در این دوره قطعاً شاهد ظهور شگفتیسازان جدید، بویژه از سید چهارم خواهیم بود؛ دقیقاً همانند دورهای که سنگال توانست تیمهای بزرگ را به چالش بکشد.
به نظر شما کدام تیمها در جام جهانی ۲۰۲۶ مدعی کسب جام خواهند بود؟
شخصاً دوست دارم آرژانتین قهرمان شود، اما نباید فراموش کنیم فرانسه، پرتغال و اسپانیا نیز شانس زیادی دارند. به اعتقاد من پرتغال دارای اسکواد بسیار قدرتمندی است و توان لازم برای موفقیت را دارد. اسپانیا نیز بهترین نسل فوتبالی خود را در این دوره به نمایش خواهد گذاشت. مطمئنم در جام جهانی ۲۰۲۶ فوتبالهای بینظیری را تماشا خواهیم کرد.
انتهای پیام/