استاد دانشگاه تهران، برنده جایزه رویداد «فلسطین: محور رستاخیز تمدنی»

 

به گزارش ایرنا،‌«جایزه ماهاتیر محمد برای نوآوری فکری»، نام یکی از رویدادهای سالانه انجمن اندیشه و تمدن کوالالامپور است. هدف این رویداد تشویق تحقیقات علمی و توسعه ایده‌ها در مورد مسائل مهم و تجلیل از مشارکت‌کنندگان در اندیشه و تمدن اسلامی و جهانی است. این جایزه هر ساله به پژوهشگران و اندیشمندانی اعطا می‌شود که سهمی برجسته در تولید دانش و اندیشه دارند.

 

برهانی در مقاله خود تحت عنوان «جهان اسلام، پس از ظهور صهیونیسم و تحت تاثیر آن» به روند فراز و فرود جهان اسلام در طول تاریخ پرداخته و بر موضوع آثار ظهور صهیونیسم و تاثیر آن بر جهان اسلام تمرکز کرده است.

 

در این مقاله که با عنوان اصلی «Islamic world: After and Under Zionism» منتشر شده است، روند تاریخی جهان اسلام از جهت فراز و فرود قدرت مورد بحث قرار گرفته است.

 

استاد دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، اظهار داشت: جهان اسلام در بعضی دوره‌های تاریخی در اوج قدرت بوده است و در دوره‌هایی نیز به نسبت سایرین، عقب افتاده است؛ با این حال از امنیت برخوردار بوده و ناامن نبوده است. اما در تاریخ معاصر، روند تحولات به گونه‌ای پیش رفته که کشورهای جهان اسلام از نظر شاخص‌های پیشرفت و توسعه یافتگی در مقایسه با سایر کنشگران عرصه بین‌الملل، در رتبه برتر قرار ندارد.

 

جهان اسلام در دوره معاصر به نسبت وضعیت آن در قرن‌های گذشته، تفاوت بسیاری را تجربه کرده است؛ ناامنی برابر دشمن خارجی و توسعه‌نایافتگی در مقایسه با گذشته افزایش یافته است.

 

برهانی در این مقاله به نقش صهیونیسم در روند فاصله گرفتن جهان اسلام از وضعیت خود، در قرن‌های گذشته پرداخته و از دو منظر ایدئولوژی و تحولات تاریخی، نقش صهیونیسم در این روند را مورد بررسی قرار داده است.

 

 برهانی در بخش اول مقاله، ماهیت ایدئولوژیکی صهیونیسم و تقابل آن با اسلام را موشکافی کرده است. وی بخش دوم مقاله را به عملکرد و تلاش جنبش صهیونیسم برای تضعیف جهان اسلام اختصاص داده است.

 

در بخش اول مقاله یادشده، عنوان شده است که ایدئولوژی صهیونیسم خود را مقابل ایدئولوژی اسلام می‌بیند. صهیونیسم تعامل با اسلام را «در چارچوب بازی با حاصل جمع صفر» می‌داند. این چارچوب در میان کنشگرانی برقرار می‌شود که هیچ‌گونه سازش با یکدیگر نداشته باشند.

 

در این چارچوب، دو کنشگر با یکدیگر تقابل کامل دارند و ضعیف شدن یکی، قوی شدن دیگری تلقی می‌شود.

 

برهانی تاکید دارد که جهان اسلام امروز در یک پیچ تاریخی سرنوشت‌ساز قرار دارد که به ‌شدت از پیامدهای گسترش صهیونیسم و تبعات منطقه‌ای آن تاثیر می‌پذیرد. وی هشدار داد که نادیده گرفتن ماهیت این تقابل یا مواجهه منفعلانه با آن، به تثبیت سلطه صهیونیسم و تداوم وضعیت دشوار تمدنی جهان اسلام منجر خواهد شد.

 

برهانی در بخش دوم مقاله خود، با عنوان جهان اسلام، پس از ظهور صهیونیسم و تحت تاثیر آن، به اقدامات صهیونیسم برای عقب راندن جهان اسلام اشاره کرده است.

 

در این بخش بر حملات نظامی رژیم صهیونیستی، برتری جویی نظامی و تسلیح رژیم صهیونیستی با تسلیحات اتمی، استفاده از کشورهای غربی برای مقابله با جهان اسلام و تلاش رژیم صهیونیستی برای ایجاد تفرقه در کشورهای جهان اسلام مورد بررسی قرار گرفته است.