سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه در جدیدترین سفر خارجی خود راهی بلاروس و روسیه شد
گام تازه تهران و «مینسک» با امضای ۳ تفاهمنامه
نظم دادن به یک روابط رو به جلو؛ این شاید دقیقترین توصیف از روابط ایران-بلاروس باشد؛ درست در چنین موقعیتی است که وزیر امور خارجه ایران در سفر به بلاروس با امضای ۳ تفاهمنامه با همتای خود در این کشور، روابط فیمابین را گرمتر از گذشته کرد آن هم در واپسین روزهای سال ۲۰۲۵ که آسمان مینسک برفی است.
علیرضا حجتی-خبرنگار اعزامی«ایران» به بلاروس/ گروه دیپلماسی: سفر تابستانی مسعود پزشکیان رئیسجمهوری ایران به بلاروس که جنگ تحمیلی ۱۲ روزه آن را به تعویق انداخته بود و نشست هفته گذشته کمیسیون مشترک اقتصادی ۲ کشور در تهران و البته پیشتر سفر لوکاشنکو به تهران در مارس ۲۰۲۳، همه و همه تهران-مینسک را به طراحی یک نقشه راه جامع ترغیب کرده است. حضور عراقچی در بلاروس نشانهای پررنگ از این مسیر تازه میان دو کشوری است که دلایل فراوانی برای شراکت دارند.
رایزنی در کاخ «استقلال»
سید عباس عراقچی که در اولین سفر دوجانبه خود به بلاروس وارد این کشور شد، گفتوگوهای سطح بالای سیاسی را با مقامات ارشد این کشور داشت. دیپلمات ارشد ایرانی و هیأت همراه در ابتداعازم میدان پیروزی مینسک شدند؛ مراسمی که برای ادای احترام به سربازان کشته شده جنگ دوم جهانی یا آنچه در ادبیات روسی و بلاروس به آن «جنگ میهنی بزرگ» گفته میشود تدارک دیده شده بود.عراقچی پس از اهدای گل به یادبود این سربازان به سمت کاخ استقلال، کاخ ریاست جمهوری بلاروس حرکت کرد، جایی که الکساندر لوکاشنکو قرار بود در تالار شومینه این کاخ از رئیس دستگاه دیپلماسی استقبال کرده و رایزنیهای سطح بالای خود را انجام دهند.
در این ملاقات وزیر خارجه و وزیر صنعت بلاروس هم حضور داشتند. یکی از رئوس همکاریهای مشترک، جایگاه صنعتی این کشور از جمله در صنایع اپتیک، کود پتاس و ماشینآلات صنعتی و کشاورزی است. از جمله دامپتراک ها(کمپرسیهای سنگین) که بلاروس دومین صادرکننده آن در جهان است و ۳۰ درصد از سهم بازار آن را در اختیار دارد. در ملاقات رئیسجمهوری بلاروس با وزیر امور خارجه و هیأت همراه، لوکاشنکو به روابط بسیار خوب مینسک-تهران اشاره کرد. او بر آمادگی کشورش برای توسعه و گسترش روابط در همه حوزههای مورد علاقه طرفین بویژه در زمینههای اقتصادی و تجاری تأکید کرد. عراقچی هم به نوبه خود با ابراز خرسندی از روابط رو به رشد دو کشور، برگزاری کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و بلاروس در تهران را گام مهمی در راستای گسترش مناسبات اقتصادی دانست. در این ملاقات، دیپلمات ارشد ایران دیدگاههای کشورمان درباره تحولات منطقهای و بینالمللی را برای لوکاشنکو تشریح کرد و اهمیت هماهنگی و همکاری بیش از پیش دو کشور در سطح سازمانهای بینالمللی و ترتیبات چندجانبه برای صیانت از چندجانبهگرایی را یادآورشد.
تفاهم در خیابان «لنین»
مقصد بعدی خیابان لنین بود؛ محل وزارت امور خارجه بلاروس. عراقچی و ریژنکوف بعد از دیداری یک ساعته در جمع خبرنگاران حاضر شدند تا ۳ تفاهمنامه را امضا کنند. اعلامیه ایران و بلاروس درباره اصول راهبردی مقابله با اقدامات قهری یکجانبه و راههای کاهش رفع پیامدهای منفی آنها، اعلامیه ۲ کشور درباره تقویت نقش حقوق بینالملل در روابط بینالملل و در نهایت برنامه همکاری وزارت امور خارجه ایران و وزارت خارجه بلاروس، ۳ تفاهمنامهای بود که به امضای عراقچی و ریژنکوف رسید.
این برنامه همکاری برای ایجاد یک چشمانداز و نقشه راه روابط فیمابین، بویژه روابط دیپلماتیک حائز اهمیت است. این نوع از تفاهمات مختص فدراسیون روسیه و جمهوریهای استقلال یافته از آن است که پایههای حقوقی روابط را ایجاد کنند و از این منظر امضای این تفاهمنامه میان ایران و بلاروس به روابط تهران-مینسک نظم بیشتری میدهد.
دو تفاهمنامه دیگر هم مربوط به یک عنصر مهم و شاید حلقه مفقوده در سیاست بینالملل امروز است؛ اتفاقی که ایران و بلاروس با آن مواجه بوده و همگرایی آشکاری دارند: اقدامات یکجانبه و قهری که نمود بارز آن در سیاستهای ایالات متحده در دریای کارائیب و پیش از آن تهاجم غیرقانونی و خلاف قواعد بینالمللی به خاک ایران در تضعیف بنیانهای حقوقبینالملل قابل مشاهده است. در این چهارچوب، ایران و بلاروس با تحریمهای یکجانبه ایالات متحده و غرب مواجه هستند و آمریکا، حقوق بشر را دستاویز و بهانهای برای اعمال فشار به دو کشور قرار داده است. در نتیجه دو تفاهمنامهای که در ساختمان وزارت خارجه بلاروس به امضا رسید در چنین اتمسفری متولد شده است.
یک رابطه بدون مشکل
بعد از ضیافت ناهاری که ماکشیم ریژنکوف به افتخار عراقچی ترتیب داد، هیأت ایرانی عازم خیابان کارل مارکس، محل شورای امنیت ملی بلاروس شد. دیدار و گفتوگو با الکساندر ولفوویچ، دبیر شورای امنیت جمهوری بلاروس، آخرین رایزنی دیپلمات ارشد ایرانی با مقامات بلاروس بود. رابطه با بلاروس در نگاه ایران یک «رابطه بدون مشکل» است، این کلیدواژهای است که عراقچی در خصوص ادراک ایرانی به رابطه با این کشور اروپایی خطاب به همتای خود آن را به کار برد.
بلاروس اگر چه به دریا راه ندارد اما به لحاظ ژئوپلیتیکی جایگاه مهمی در جهان دارد و مانند اوکراین، نقطه حائل میان اروپای غربی و شرقی یا به عبارت دیگر روسیه و اروپای غربی است؛ کشوری که بهرغم تحریمها و تلاش برای منزوی کردن آن، کشور مدرنی است و در حوزه صنعت، دفاعی و محصولات کشاورزی حرف زیادی برای گفتن دارد. دیپلماتهای ایرانی معتقدند در حال حاضر ۳ سطح رابطه میان تهران-مینسک برقرار است. سطح سیاسی و دیپلماتیک که شامل هماهنگی بیشتر در سازمانهای بینالمللی است، سطح دوم دفاعی است و سطح سوم همکاریهای اقتصادی است که به نظر میرسد در سفر وزیر امور خارجه ایران به مینسک یک گام دیگر به جلو حرکت کرد.
انتهای پیام/