کلاهبرداران در کمین خریداران طلا

احسان گل محمدی،معاون سردبیر: «خط گفت‌و‌گو» آمده است تا نسخه‌های حل مشکل را واکاوی کند، حرف‌ها و سخنان را در ترازوی منطق وزن کند و از دل گفتن‌ها و شنیدن‌ها مسیر رسیدن به مقصد را بی‌معطلی بپیماید. چاره‌ای جز گفت‌و‌گو نیست و در چهار راه فرهنگ، اقتصاد، سیاست و تحولات اجتماعی باید قدر لحظه‌ها را دانست و فرصت‌ها را ساخت و فرمان روایت دقیق و واقعی را به دست گرفت. خط قرمز «خط گفت‌و‌گو» مردم هستند و ما نگرانی مردم را نصب‌العین کرده‌ایم تا یادمان نرود که برای مردم به میدان آمده‌ایم. در این قسمت از «خط گفت‌وگو» به سراغ محمد کشتی‌آرای، کارشناس بازار طلا و جواهر و رئیس پیشین اتحادیه طلا و جواهر و عضو کمیسیون تخصصی طلا و جواهر اتاق اصناف ایران رفتیم. با اسکن رمزینه پایان گفت وگو می‌توانید قسمت چهارم «خط گفت‌و‌گو» با حضور عضو کمیسیون تخصصی طلا و جواهر اتاق اصناف ایران را ببینید. در ادامه می‌توانید متن مکتوب بخشی از این گپ و گفت را بخوانید.

پرتکرارترین سؤال مردم از شما این روزها چیست؟ اینکه طلا بخریم یا نخریم! خب پاسخ شما به این سؤال چیست؟
توصیه من این است که حتماً طلا بخرند منتها این توصیه مربوط به دیروز، امروز یا فردا نیست چراکه خرید طلا همیشه خوب است، به عبارت دیگر اگر به حکومت‌ها نگاه کنید حکومت و کشوری قدرتمندتر است که پشتوانه قوی‌تری از طلا داشته باشد و داشتن اسکناس به معنای قدرتمندبودن یک کشور نیست، بنابراین، این موضوع در مورد افراد نیز صدق می‌کند و طلا می‌تواند برای افراد نیز پشتوانه خوبی باشد، از طرفی قدرت نقد شوندگی طلا را هیچ کالایی در جهان ندارد، به همین خاطر همیشه توصیه می‌کنم که مردم بخشی از دارایی‌هایشان را طلا بخرند.
 
«قیمت طلا هیچ وقت کاهش نمی‌یابد» می‌گویند این جمله ساخته ذهن طلافروشان است!
خیر، این موضوع واقعیتی است در گذر زمان، هیچ وقت قیمت طلا (در بلندمدت) کاهش پیدا نکرده، ممکن است مانند بحرانی که دوره‌ای در آمریکا رخ داد اصلاح قیمتی رخ دهد، اما بررسی روند ثابت می‌کند طلا در بلندمدت کاهش چشمگیری نمی‌کند و معمولاً رشد چشمگیر داشته و دارد.
 
نقل‌قولی از شما مطرح شده بود که زوج‌های جوان در شروع زندگی به جای طلا سراغ نقره بروند، درباره این نقل‌قول توضیح می‌دهید؟
این جمله را بنده مطرح کردم، اما به صورت عام بیان نکردم و منظورم خاص بود، طبیعتاً خرید طلا هم‌اکنون برای تمامی اقشار جامعه شاید ممکن نباشد، به طور مثال در این ساعت که این مصاحبه انجام می‌شود خرید یک رینگ ساده با کمترین وزن به عنوان حلقه ازدواج حدوداً ۶۰ میلیون تومان هزینه دربرخواهد داشت.
ممکن است به همین دلیل برخی افراد به خرید نقره روی آورند که البته نقره هم فلز ارزشمندی است.
به عبارت دیگر خرید طلا به عنوان خرید عروسی کاهش پیدا کرده اما برخی از اقشار نیز همچنان می‌خرند و این‌گونه نیست که به طور کلی تمامی خریداران به بازار نقره مهاجرت کرده باشند.

 در این دوره اگر یک نفر بخواهد طلافروش شود، چقدر سرمایه نیاز دارد؟
یک نفر در صورتی می‌تواند وارد این صنف شود که حداقل به اندازه هزینه رهن و اجاره یک واحد تجاری و خرید ۱ یا ۲ کیلو طلا سرمایه داشته باشد، اینکه بعد از ورود با این میزان طلا تا چه میزانی می‌تواند درآمد داشته باشد به فرد بستگی دارد و نمی‌توان عدد مشخصی را بیان کرد.

آینده صنف طلا و جواهر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
از زمان کرونا هرچند محدودیت‌هایی در این صنف شکل گرفت، اما با توجه به افزایش قیمت‌ها، علاقه جوانان به طلا افزایش پیدا کرد، به همین خاطر طلافروشی‌ها نیز گسترش پیدا کرد، به طوری که در دورانی که بنده ریاست اتحادیه را برعهده داشتم حدوداً ۲۷۰۰ واحد صنفی داشتیم اما هم‌اکنون آمار بالای ۱۰ هزار واحد است.
منتها مسأله اینجاست که به نظر این گسترش نسبت درستی با جمعیت ندارد و پیش‌بینی می‌شود تعدادی از این واحدها با توجه به کاهش قدرت خرید مردم بسته شوند و واحدهای باسابقه بیشتر باقی بمانند.
 
اتحادیه به چه میزانی در قیمت‌گذاری‌ها دخالت می‌کند؟
اتحادیه به هیچ عنوان دخالتی در قیمت‌گذاری‌ها ندارد، ساعت ۱۱ صبح که فروش طلای خام آغاز می‌شود نرخ ارز اعلامی توسط بانک مرکزی در قیمت جهانی طلا ضرب شده و به عنوان قیمت اعلام می‌شود. بنابراین چون اتحادیه نمی‌تواند فعالیت اقتصادی انجام دهد در تعیین نرخ نیز دخالتی ندارد. البته اتحادیه می‌تواند در برخی موارد از جمله اجرت و... نظارت کند اما در تعیین نرخ طلا هیچ ورودی ندارد.

 بزرگ‌ترین کلاهبرداری که در قالب فروش طلا ممکن است انجام شود، چیست؟
قبل از پاسخ به سؤال شما باید به مردم توصیه کنم آنچه را که در فضای مجازی مطرح می‌شود، باور نکنند و به مطالب مطرح‌شده در اینستاگرام اعتماد نکنند، چرا که دروغ‌های بزرگی در این فضا در مورد طلا به مردم گفته می‌شود. حتماً از افرادی طلا بخرند که عضو اتحادیه باشند.
خلافکاران همیشه یک قدم جلوتر از مردم هستند و گرانی طلا باعث شده آنان طلاهای تقلبی یا با عیار پایین را به عنوان طلای اصل به مردم بفروشند. در موردی دیده شده سکه‌ای را با مواد رزین ساخته و بسته‌بندی کرده و توسط افراد به‌ظاهر موجه وارد بازار کرد‌ه‌اند، در این سکه‌های تقلبی ریزه‌کاری‌ها بشدت رعایت شده بود، اما وقتی از بسته‌بندی خارج و روی زمین یا روی شیشه یا سنگی انداخته می‌شد صدای بمی می‌داد.
 
برخی از طلافروشی‌ها در التهابات بازار می‌گویند خرید و فروش نداریم، این موضوع چقدر قانونی است؟
در مواقع التهاب، بازار حالت انفعالی می‌گیرد این موضوع مورد تأیید است، اما موضوع مورد اشاره شما به صورت عام مورد تأیید نیست. ممکن است مغازه‌داری براساس استنباط خود خرید و فروش را برای جلوگیری از ضرر کاهش یا افزایش دهد، اما این موضوع به صورت عام قانونی نیست و مغازه‌ای از نظر قانونی نمی‌تواند حتی برای مدتی مغازه خود را بدون دلیل تعطیل کند و اگر بخواهد این اقدام را انجام دهد حتماً باید با ذکر دلیل، موضوع را با اتحادیه در میان بگذارد.
 
چرا پرداخت مالیات تا این حد برای طلافروشان عذاب‌آور است (با خنده) از هر مغازه‌ای که خرید می‌کنیم شماره کارت چندین آدم متفاوت را می‌دهد که مبلغ خریداری‌شده را به این کارت‌ها بزنید!
(می‌خندد) این موضوع تقریباً در تمامی صنوف وجود دارد، روز گذشته برای خرید به یک سوپرمارکت مراجعه کردم و او شماره کارت داد و برای فرد دیگری کارت به کارت کردم؛ اما جدا از مزاح، اینکه چند درصد از اعضای صنف این اقدام را انجام می‌دهند قابل بررسی است و نمی‌توان این موضوع را تعمیم داد و به مرور با الکترونیکی شدن فاکتورها این درصد کم نیز دیگر قادر به دور زدن مالیات نیستند.
 
اینکه گفته می‌شود یک واحد طلافروشی کلاً در یک سال فقط ۲ میلیون تومان مالیات داده تأیید می‌کنید؟
در سال‌های گذشته شاید این موضوع صحت داشته باشد، اما با توجه به افزایش قیمت طلا قطعاً این رقم‌ها نیز افزایش پیدا کرده که صرفاً آمار در اختیار وزارت اقتصاد است و به طور شفاف و دقیق نمی‌توان در مورد میزان آن اظهارنظر کرد.
 
بزرگ‌ترین اشتباهی که مردم هنگام خرید ممکن است انجام دهند، چیست؟
بزرگ‌ترین اشتباه این است که طلا بخرند و فاکتور نگیرند؛ اگر فاکتور نداشته باشند هنگام فروش، طلافروش می‌تواند با پلیس تماس بگیرد و اعلام دزدی کند و فرد دستگیر شود، به همین خاطر به هیچ عنوان طلا بدون فاکتور نخرید.
 
قیمت جواهر در برخی مغازه‌ها تفاوت چشمگیر حدوداً ۱۰۰ درصدی دارد، علت چیست؟
تفاوت ۲۰ درصدی تا حدودی شاید منطقی باشد اما اگر تفاوت بیشتر از این باشد حتماً خریدار باید شک کند، چراکه ممکن است کیفیت جواهر یا طلا متفاوت باشد.
 
جمله‌ای از مایکل شوماخر  راننده افسانه‌ای فرمول یک، مطرح‌شده که از او پرسیدند رمز موفقیت مایکل شوماخر چیست؟ او پاسخ داد: «تنها رمز موفقیت من این است که وقتی دیگران ترمز می‌گیرند من بیشتر گاز می‌دهم.» خیلی از افراد با الهام از این جمله تا طلا گران می‌شود و فروش طلا افزایش پیدا می‌کند، اقدام به خرید طلا می‌کنند؟ نظرتان درمورد این دیدگاه چیست؟
درس بزرگی در اقتصاد وجود دارد که پایه موفقیت خیلی از افراد ثروتمند دنیاست، آن هم اینکه سرمایه‌هایتان را به سه بخش تقسیم کنید و تمام سرمایه را در یک موضوع صرف نکنید.
در خصوص طلافروشان این موضوع صدق نمی‌کند و طلافروش اگر امروز ۱۰ گرم طلا بفروشد بلافاصله ۱۰ گرم جایگزین می‌کند، به همین خاطر به ندرت طلافروشی را می‌بینید که ورشکسته شده باشد (مگر اینکه طلاهای او را دزدیده یا پولش را خورده باشند) چون همیشه سعی می‌کند میزان سرمایه خود را ثابت نگه دارد.
اما به طورکلی خرید هیجانی به هرشکلی(طلا، نقره، خودرو و...) سرمایه را نابود می‌کند و باید داد و ستد را حتی‌المقدور به دوران آرامش موکول کرد، در دورانی که بازار ملتهب است خریدار بیشتر ضرر می‌کند تا فروشنده، چراکه طلافروش بلافاصله سرمایه خود را جبران می‌کند ولی مردم در این دوران از بازار عقب می‌افتند.
طلافروش در یک دوره، موجودی طلای ثابتی دارد، اگر این موجودی در پایان سال افزایش پیدا کرد یعنی سود کرده‌ است و اگر این حجم کاهش پیدا کرد حتی اگر ارزش ریالی آن افزایش چشمگیری داشته باشد، یعنی ضرر کرده است و اگر ثابت ماند بدین معناست که طلافروش هیچ اقدامی در این سال انجام نداده و گویی اصلاً فعالیتی نداشته است.
 
تمایل مردم به خرید سکه‌های پارسیان افزایش چشمگیری پیدا کرده است؛ آیا خرید این سکه‌ها را توصیه می‌کنید؟
 آنچه به عنوان سکه پارسیان مطرح می‌شود سکه نیست بلکه پلاک و بهترین وسیله برای کسب درآمد خلافکاران است و تقلب در آن بسیار گسترده است، نمی‌شود خرید این پلاک‌ها را به طور کلی نفی کرد اما توصیه می‌شود حتماً از یک واحد صنفی معتبر خریداری کنند.
 
برخی از مردم در هر لحظه از شبانه‌روز قیمت دلار و طلا را دنبال می‌کنند؛ شما به عنوان یک فرد شناخته‌شده در صنف چندبار قیمت طلا را در شبانه‌روز دنبال می‌کنید؟
در ساعت کاری با توجه به اینکه قید زمان دقیق فروش و قیمت دلار و سکه در فاکتور الزامی است به صورت لحظه‌ای ارزیابی می‌کنم، اما خارج از ساعت کاری اصلاً نگاهی به رقم‌ها ندارم و مردم از آنجا که ممکن است مقداری طلا خریده باشند دائماً بررسی و ضرر یا سود خود را محاسبه می‌کنند و شاید به همین خاطر این موضوع برایشان جذابیت داشته باشد. اگر قیمت طلا و دلار دو برابر هم شود با یقین به شما خواهم گفت که هیچ یک از همکاران ما خوشحال نخواهند شد و تأثیری بر سرمایه ما ندارد، به همین خاطر کمتر از مردم عادی قیمت‌ها را مورد ارزیابی قرار می‌دهیم.
به جرأت می‌گویم که هیچ طلافروشی از گران شدن طلا خوشحال و از کاهش قیمت طلا ناراحت نمی‌شود، چراکه همان‌طور که عرض کردم سرمایه‌ها ثابت است اما وقتی ثبات از بین برود خرید و فروش را تحت تأثیر قرار می‌دهد و میزان داد و ستد کاهش پیدا می‌کند. بنابراین بهترین و ایده‌آل‌ترین شکل ممکن برای طلافروشان ثبات قیمت‌هاست، ثبات موجب می‌شود داد و ستدها افزایش پیدا کند. هرچند قیمت طلا هیچ وقت ثابت نمی‌شود و ممکن است گاهی دچار نوسان هیجانی و شوک شود، اما همیشه این بازار نوسان خواهد داشت.
 
اتحادیه با افزایش طلافروشی‌های اینترنتی بشدت مخالف است؛ برخی این مخالفت‌ها را با مخالفت صنف اتحادیه کرایه‌ خودرو و تاکسی‌های اینترنتی مقایسه می‌کنند؛ نظر شما در این باره چیست؟
دو نوع طلا‌فروشی مجازی داریم: دسته اول، واحد تجاری و جواز کسب دارند در عین حال در فضای مجازی نیز طلا و جواهرات خود را به فروش می‌رسانند، از نظر صنف فعالیت این افراد هیچ مانعی ندارد چرا که هم مجوز دارند هم می‌توانند فاکتور رسمی صادر کنند، مشکل صنف افرادی است که هیچگونه مجوزی ندارند. این افراد منشأ بدبینی مردم به صنف خواهند شد. سؤال اینجاست مردم چگونه به افرادی که آدرس و مجوز ندارند اعتماد می‌کنند و سرمایه خود را به دست آنها می‌سپارند؟

بزرگترین اشتباهی که خریدار طلا می تواند انجام دهد 
بزرگترین اشتباه این است که طلا بخرید و فاکتور نگیرند؛ اگر فاکتور نداشته باشند در هنگام فروش، مغازه دار می‌تواند با پلیس تماس بگیرد و اعلام دزدی کند و فرد توسط پلیس دستگیر شود به همین خاطر به هیچ عنوان طلا، بدون فاکتور نخرید.