رکوردشکنی دولت سیزدهم در کاهش نرخ بیکاری

به گزارش گروه اقتصادی ایران آنلاین،  تابستان سال۱۴۰۰، وقتی دولت سیزدهم تک‌رقمی کردن نرخ بیکاری و اشتغالزایی سالانه یک میلیون شغل را وعده داد، منتقدان و حتی صاحبنظران همسو فکر نمی‌کردند، این دولت بتواند پس از گذشت دو سال و نیم از عمر خود، وعده داده شده را محقق کرده و نرخ بیکاری را به پایین‌ترین سطح خود طی ۲۶ سال اخیر برساند. با اعلام نرخ ۸.۱ درصدی بیکاری زمستان سال ۱۴۰۲ که در واقع چکیده تمام نمای ۱۲ ماه این سال است، نرخ بیکاری به کمترین میزان خود از سال ۱۳۷۵ تا پایان همین سال رسیده است، نرخ بیکاری از سال ۱۳۷۵ تا ۱۴۰۰ روند نوسان زیادی را تجربه کرده بود، گاهی با افزایش مواجه می‌شد و گاهی نیز با کاهش که کارشناسان آن را نشان از ناپایداری بازار کار ارزیابی می‌کنند. این درحالی است که از سال ۱۴۰۱ نرخ بیکاری با شیب ملایم روند نزولی به خود گرفت و در پایان سال ۱۴۰۲ به ۸.۱ درصد رسید که کمترین میزان طی ۲۶ سال اخیر بوده است. با توجه به اینکه داده‌های زمستان هر سال، چکیده ۱۲ ماه همان سال است، پیش‌بینی می‌شود که این نرخ از این مقدار نیز با کاهش مواجه شود.

داده‌های سال ۱۴۰۲

براساس تازه‌ترین داده‌های مرکز آمار از بازار کار زمستان سال ۱۴۰۲، نرخ بیکاری به ۸.۱ درصد رسیده است که در مقایسه با ۲۶سال اخیر کمترین میزان را به خود اختصاص داده است. در این فصل نیز ۷۷۵ هزار شغل خالص ایجاد شده است. به عبارتی این میزان شغل حاصل تفاضل شغل‌های ایجاد شده و شغل‌های ازبین رفته است. این بدان معناست که۷۷۸ هزار شغل ایجاد شده در سال ۱۴۰۲ به پایداری مطلق رسیده‌اند. نرخ مشارکت اقتصادی نیز با ۰.۴ درصد افزایش نسبت به زمستان سال گذشته، به ۴۱.۳ درصد رسیده است. کاهش ۱.۲ درصدی نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان، کاهش ۰.۸درصدی نرخ اشتغال ناقص، کاهش ۱.۸ درصدی نرخ بیکاری جوانان و کاهش نرخ بیکاری در ۲۵ استان از دیگر دستاوردهای دولت در حوزه بازار کار در پایان سال ۱۴۰۲ بوده است.

داده‌های سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱

در مجموع طی سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱، یک میلیون و ۶۷۳ هزار و ۲۷۸ کد بیمه جدید صادر شد که از این تعداد، بیش از ۸۲۰ هزار بیمه اجباری جدید، بیش از ۴۰۰ هزار بیمه حرف و مشاغل آزاد و حدود ۴۵۰ هزار نفر (۶۰ درصد) پرونده بازنشستگان و مستمری بگیران جدید را که به واسطه نوع بیمه اجباری از تعهدات قانونی بلندمدت برخوردارشدند. گزارش مرکز آمار ایران مبنی بر کاهش نرخ بیکاری از ۹.۲ درصد در سال ۱۴۰۰ به ۹ درصد در سال ۱۴۰۱ و افزایش متوسط سالانه بیش از ۸۳۵ هزار بیمه جدید تأمین اجتماعی در حوزه اشتغال به خوبی مؤید عملکرد دولت در ایجاد بیش از یک میلیون فرصت شغلی ثبت و تأیید شده بود.

افزایش جمعیت فعال کشور  

نرخ بیکاری و مشارکت اقتصادی دو شاخص مهم در ارزیابی وضعیت بازار کار هستند که به طور مستقیم با یکدیگر ارتباط دارند. نرخ بیکاری نشان‌دهنده آن درصدی از نیروی کار است که در حال حاضر بیکار محسوب می‌شود ولی به طور فعال در جست‌و‌جوی کار است. از سوی دیگر، نرخ مشارکت اقتصادی بیانگر آن است که چه درصدی از کل جمعیت در سن کار از نظر اقتصادی فعال هستند، یعنی چه تعداد از افراد قادر به کار واقعاً کار می‌کنند یا حداقل به دنبال کار هستند. این نرخ شامل جمعیت فعال و جمعیت در سن کار می‌شود و افرادی که به دلایلی مانند تحصیل، خانه‌داری یا داشتن درآمد بدون کار، فعال اقتصادی نیستند را شامل نمی‌شود. طی دو سال و نیم اخیر بیش از دو میلیون و ۸۰۰ هزار فرصت شغلی ایجاد شده است. مهم‌ترین نکته قابل تأمل اینکه در این مدت، نرخ جمعیت فعال یا مشارکت‌کننده نیز با افزایش مواجه شده و از سه میلیون و ۱۰۰ هزار نفر عبور کرده است. به عبارتی تعداد جمعیت غیرفعالی که از سال ۱۴۰۱ به سال ۱۴۰۲ تغییر وضعیت داده و در مشارکت اقتصادی فعال شده‌اند، فراتر از سه میلیون و ۱۰۰ هزار نفر برآورد شده است.  

کمترین نرخ بیکاری در بین دولت‌های گذشته 

متوسط نرخ بیکاری دو سال و نیم دولت اول خاتمی(نیمه دوم سال ۱۳۷۶ و سال‌های ۱۳۷۷ و ۱۳۷۸) ۱۳.۰۳ درصد بوده است. متوسط نرخ بیکاری در دو سال و نیم اول دولت اول احمدی‌نژاد، یعنی نیمه دوم سال ۱۳۸۴ و سال‌های ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶، ۱۱.۱درصد بوده و میانگین دوسال و نیم دولت روحانی ۶/۱۰ درصد بوده است. متوسط نرخ بیکاری در دو سال و نیم دولت دکتر رئیسی، یعنی در نیمه دوم سال ۱۴۰۰ و سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲، ۸.۹ درصد بوده است.