رکوردزنی افزایش فروش و صادرات نفت

به گزارش گروه اقتصادی ایران آنلاین، یک رسانه زرد به تازگی و در گزارشی مدعی شده قیمت هر بشکه نفت صادراتی ایران در مرز ۳۲ دلار بوده و ادامه داده دولت بودجه را بر مبنای فروش یک میلیون بشکه نفت در روز بسته که این بدان معناست که دولت در بودجه هر بشکه نفت را ۳۲ دلار حساب کرده که حدود ۵۰ دلار با قیمت‌های فعلی بازار فرق دارد.
واقعیت این است که رکورد فروش نفت ایران به بالاترین سطح خود در ۶ سال گذشته رسیده، روندی که با روی‌ کار آمدن دولت سیزدهم در ارتباطی مستقیم بوده زیرا توجه به بازیابی بازارهای نفتی ایران و احیای ظرفیت‌های تولید نفت در اولویت کار دولت قرار گرفته است. در واقع با روی‌ کار آمدن دولت سیزدهم توجه به بازیابی بازارهای نفتی ایران و احیای ظرفیت‌های تولید نفت در اولویت قرار گرفته تا آنجا که پس از چند ماه اعلام شد صادرات نفت ایران ۴۰ درصد افزایش داشته است. روند رشد تولید و صادرات نفت ایران در سال ۱۴۰۱ نیز ادامه داشت تا آنجا که در سال ۱۴۰۱، ۱۹۰ میلیون بشکه نفت بیشتر از سال ۱۳۹۹ و ۸۳ میلیون بشکه بیشتر از سال ۱۴۰۰ صادر و در سالی که گذشت، رکوردی تازه در صادرات نفت ثبت شد. این افزایش صادرات نفت البته به گواه آمارهای بین‌المللی نیز تأیید شده و ایران توانسته با فروش نفت بیشتر و دریافت پول آن، شرایط اقتصادی خود را در دولت سیزدهم بهبود بخشد؛ آن‌گونه که وزیر نفت تأکید کرده ایران هیچ‌گونه مانعی در فروش نفت ندارد.
بلومبرگ نیز در گزارشی به بررسی روند صادرات نفت ایران از ابتدای سال ۲۰۲۳ میلادی پرداخته که این گزارش از رشد ۵۰ درصدی صادرات نفت و میعانات گازی ایران در این مدت خبر داده است.
با وجود پابرجا بودن تحریم‌های امریکا، صادرات محموله‌های نفت خام ایران از پاییز گذشته ۲ برابر شده و در ماه مه سال ۲۰۲۳ به یک میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است.
درآمد ایران نیز به سالانه ۳۵ میلیارد دلار رسیده، حتی در شرایطی که کشورهای غربی درباره افزایش تحریم‌ها در پاسخ به حمله به اسرائیل بحث می‌کنند.

اما مبنای ادعای این رسانه زرد در مورد فروش ارزان نفت چیست؟
بستر این ادعا، محاسبه قیمت هر بشکه نفت از میزان درآمد پیش‌بینی شده دولت از طریق فروش نفت خام در بودجه سال ۱۴۰۳ بوده است.
در جداول بودجه به طور مشخص اعلام شده دولت قصد دارد روزانه یک میلیون بشکه نفت صادر کند که درآمد این میزان فروش برای دولت بیش از ۱۱ میلیارد دلار در سال پیش‌بینی شده است.
با تقسیم رقم ۱۱ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار درج شده در جدول‌های بودجه‌ای بر ۳۶۵ روز سال، می‌توان گفت ادعای مطرح شده در زمینه ارزان‌فروشی نفت در سال ‌جاری تأیید می‌شود!

اما آیا این تمام ماجراست؟
برای توضیح این مسأله باید به ماده هفت قانون برنامه پنج‌ ساله ششم توسعه درباره فرایند برنامه‌ریزی، بودجه‌ریزی و نظارت بر عملکرد و هزینه‌های دولت اشاره کرد.
در این ماده‌ قانونی اشاره شده که درآمد‎های حاصل از صادرات نفت و گاز تنها مختص به دولت ایران نبوده و برخی ارگان‌ها و دستگاه‌های دیگر نیز از عواید صادرات نفت و گاز سهم دارند.
در برنامه ششم توسعه، سهم صندوق توسعه ملی از منابع حاصل از صادرات نفت، میعانات گازی و خالص صادرات گاز در سال اول اجرای قانون برنامه، ۳۰ درصد تعیین و سالانه حداقل دو واحد درصد به این سهم اضافه می‌شود.
همچنین بانک مرکزی مکلف است در طول سال و متناسب با وصول منابع، بلافاصله نسبت به واریز این وجوه و سهم چهارده‌و‌نیم درصد شرکت ملی نفت ایران از کل صادرات نفت و میعانات گازی و همچنین سهم سه درصد مناطق نفتخیز، گازخیز و توسعه‌نیافته اقدام کند.
بر اساس تبصره ۴ بودجه سال ۱۴۰۳، سهم صندوق توسعه ملی از منابع حاصل از صادرات نفت، میعانات گازی و خالص صادرات گاز ۴۵ درصد، شرکت ملی نفت ۱۴.۵ درصد و سهم مناطق نفتخیز توسعه‌نیافته ۳ درصد تعیین شده است.
مطابق با ماده هفت قانون برنامه ششم توسعه، دولت سهم صندوق توسعه ملی، شرکت ملی نفت و خود را به مجلس اعلام کرده است.
بر اساس تبصره ۴ بودجه سال ۱۴۰۳، سهم صندوق توسعه ملی از منابع حاصل از صادرات نفت، میعانات گازی و خالص صادرات گاز چهل‌وپنج درصد، شرکت ملی نفت چهارده‌و‌نیم درصد و سهم مناطق نفتخیز توسعه‌نیافته سه درصد تعیین شده است.
در نهایت باید گفت برای محاسبه درآمد دولت از طریق صادرات نفت نه‌ تنها باید به جداول بودجه‎‌ای توجه کرد، بلکه نرخ تسعیر ارز و همچنین شرایط بازار نفت نیز عوامل مهم دیگری هستند که باید در این محاسبه مورد مداقه قرار گیرند.
فریدون حسنوند، رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گفته است که اقدامات دولت سیزدهم با افزایش میزان فروش نفت و وصول درآمدهای نفتی موجب افزایش درآمدهای ارزی کشور شد و آمار و ارقام حوزه فروش نفت در دولت سیزدهم نشان می‌دهد با تدابیر اتخاذ شده و تعاملات و دیپلماسی قوی، میزان فروش نفت در این دولت نسبت به دوره‌های قبل چندین برابر شده است.
به گفته وی، قیمت فروش نفت هم نسبت به گذشته افزایش یافته و این اقدام دولت در حوزه فروش نفت از شیرینی‌های اقتصادی کشور محسوب می‌شود.