ارتباط رهبری جامعه با وحدت ملی/ پیامبر (ص) برای جلوگیری از تحریف واقعه غدیر خم چه کردند؟

حجت‌الاسلام محمدحسین فلاح‌زاده رئیس مؤسسه موضوع‌شناسی احکام فقهی حوزه علمیه قم، رئیس ستاد ترویج احکام دین و عضو بخش استفتائات دفتر رهبری در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایران آنلاین درباره اهمیت عید غدیر خم گفت: در روز ۱۸ ذی الحجه در حج الوداع (آخرین حج پیامبر اسلام) در مسیر بازگشت از مکه به مدینه یکی از وقایع مهم تاریخ اسلام اتفاق افتاد. حجاج حداکثر تا ۱۳ ذی الحجه اعمالشان در مکه به پایان می‌رسد و بعد از آن کم کم روانه دیار خود می‌شوند. پیامبر خدا (ص) طبق دستور الهی که «يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ» (ای پیغمبر، آنچه از خدا بر تو نازل شد به خلق برسان).

ولایت حضرت علی (ع) کمال دین بوده است

وی ادامه داد: این دستور اعلام ولایت و جانشینی حضرت علی (ع) بود که موجب کمال دین بوده و خواهد بود. ایشان هم در نقطه معینی که کاروان‌ها از هم جدا می‌شدند و برخی از مسیر شمال و بخی دیگر از مسیر غرب می‌رفتند دستور توقف کاروان‌ها داده شد حتی اعلام شد کسانی که رد شدند برگردند و  آن‌هایی که در راه هستند خود را برسند. تلاقی دو راه مکانی مهم بوده است. معمولا حجاج وقتی از سفر برمی‌گردند خاطرات مهم خود را از این سفر برای همه بستگان نقل می‌کنند و در حقیقت این خبر در این مکان ابلاغ شد تا توسط سفرای کشورها به مردم برسد و به مردم مکه یا مدینه اکتفا نشد.

رئیس مؤسسه موضوع‌شناسی احکام فقهی حوزه علمیه قم به این پرسش که چرا این ابلاغ در منا یا عرفات یا مسجدالحرام اعلام نشد، اظهار کرد: اگر در جایی به جز غدیر خم اعلام می‌شد جزو خبرهای عادی دیگر تلقی می‌شد. همچنین مردم در مکه مشغول کارها و عبادات خود یا در حال طواف بودند. این که حضرت بین راه دستور توقف دادند یعنی خبر مهمی است. 

جلوگیری از تحریف مردم 

رئیس ستاد ترویج احکام دین درباره اینکه چرا این روز مهم به نام غدیر خم گذاشته شده است، بیان کرد: غدیر به محل جمع شدن آب یا رودخانه گفته می‌شود. در آن مکان آب راهی معروف به غویر خم بوده و آن رویداد هم به غدیر خم نام گذاری شده است. این جریان ۵ یا ۶ روز بعد تمام شدن اعمال حجاج اتفاق افتاده است. جایگاهی یا پالانی از جهاز شتر درست شد تا به‌عنوان منبر پیامبر (ص) بر روی آن بروند و همه جمعیت ایشان را ببینند. پیامبر حضرت علی (ع) را به مردم نشان دادند، دست ایشان را گرفتند و بالا بردند و گفتند: «هر که من مولا و فرمانروای اویم علی مولای او است، خدایا دوست بدار آن کس که او را دوست دارد و دشمن دار آن کس که او را دشمن دارد.» پیامبر دست حضرت علی (ع) را گرفتد و بالا بردند برای اینکه تحریفی به وجود نیاید و همگان بدانند منظور همان حضرت علی (ع) است. 

نماز جماعت؛ نماد یک جامعه توحیدی

عضو بخش استفتائات دفتر رهبر ایران عنوان کرد: رهبری جامعه همیشه محور وحدت جامعه اسلامی است که نمونه آن را در نماز جماعت داریم. امام جماعت پیشوای مردم در عبادت است. امام جماعت محور وحدت، هماهنگی، هم صدایی، نظم و تبعیت از رهبری را القا می‌کند. گفته شده پیش از امام جماعت تکبیر نگویید یعنی سخنی قبل سخن ایشان نباشد و پیرو او باشید. قبل امام جماعت افعال نماز همچون رفتن به رکوع، سربرداشتن از رکوع، رفتن به سجده و ... را انجام ندهید. در نماز جملعت این درس را باید بگیریم که در اجتماع وقتی رهبر جامعه موضعی را می‌گیرد نسبت به آن تندرویی نداشته باشییم یا فاصله هم نگیریم. نماز جماعت نماد یک جامعه توحیدی است. حضرت علی می‌گویند: «کسی که از جمعیت مسلمانان جدا شود، کار شیطان است.» 

ارتباط رهبری جامعه با وحدت و انسجام ملی

حجت‌الاسلام فلاح زاده درباره ارتباط رهبری جامعه با وحدت و انسجام ملی اظهار کرد: ما در روایات داریم که اگر سه نفر به سفری بروند یک نفر از میان آن‌ها باید امیر یا رهبر باشد، آیا این دین می‌پسندد جامعه بعد پیامبر خدا (ص) بدون رهبر باشد؟ این رهبری را خداوند مشخص کرد. آیا می‌شود بر فرمان خدا حرفی آورد و مثلا روزه را با رای مردم در ماهی جز ماه مبارک رمضان که خداوند تعیین کرده گرفت؟ رهبری جامعه اسلامی جزو امور الهی است. با اینکه پیامبر خدا (ص) به دستور خدا این موضوع مهم را اعلام کردند و جانشین بعد از خود را به مردم نشان دادند، برخی روی این مسئله شک کردند. حال اگر این ابلاغ همگانی در محل غدیر خم انجام نمی‌شد تردیدهای بیشتر هم ایجاد می‌شد. 

اهمیت مسئله غدیر خم از جهات مختلف

وی خاطرنشان کرد: اگر وحدت رهبری در جامعه اسلامی به معنای عام آن باشد، نه اینکه مرزها برداشته شود، بلکه اگر پیشوایی باشد که حرف نهایی را بزند و اجرایی شود، برکات زیادی را به همراه دارد. در مسئله غزه و فلسطین بسیاری از کشورها و حتی کشورهای غیر مسلمان هم موضع گرفتند و از مردم مظلوم غزه پشتیبانی کردند، از مجروحان دفاع کردند و با مردم غزه هم دردی کردند. برخی از کشورهای اسلامی اما همچنان ساکت ماندند و هیچ اعلام موضعی نداشتند. لذا مسئله غدیر خم از جهات مختلف حائز اهمیت است؛ هم از نظر  اصل آن، هم جزئیات و کیفیت ابلاغ آن.