تهران؛ میزبان اجلاس بین‌المللی آلکو

سید علی موسوی
مدیرکل حقوقی بین‌المللی وزارت امور خارجه

ایران در آستانه برگزاری دور دوم انتخابات ریاست جمهوری، بار دیگر میزبان یک اجلاس بین‌المللی با حضور نمایندگان 48 کشور خواهد بود. کنفرانس منطقه‌ای سازمان حقوقی مشورتی آسیا و آفریقا موسوم به آلکو با موضوع «پیشگیری و مقابله با تروریسم؛ نگرش‌های آسیایی – آفریقایی» امروز و فردا در مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه در تهران برگزار می‌شود. علاوه بر کشورهای عضو، شماری از سازمان‌های بین‌المللی نظیر سازمان همکاری شانگهای، دفتر مقابله با جرم و مواد مخدر سازمان ملل متحد UNODC، سازمان آلکو، سازمان اکو و اتحادیه آفریقا نیز در این کنفرانس حضور خواهند داشت.
این سازمان دارای 48 عضو از قاره‌های آسیا و آفریقاست که از مهم‌ترین اعضای آن می‌توان به مصر، چین، هند، غنا، اندونزی، عراق، جمهوری اسلامی ایران، ژاپن، مالزی، پاکستان، کره شمالی، کره جنوبی، عربستان، آفریقای جنوبی، سوریه، ترکیه و... اشاره کرد. در حال حاضر دبیرکل آلکو از کشور مالزی و سه معاون از چین، ژاپن و جمهوری اسلامی ایران و مقر آن در دهلی‌نو واقع است.

سازمان آلکو، پس از کنفرانس باندونگ و تشکیل جنبش عدم تعهد، سازمان بین‌الدولی حقوقی مشورتی آسیایی آفریقایی را در 15 نوامبر 1955 توسط سران 8 کشور آسیایی تحت عنوان «کمیته حقوقی مشورتی آسیایی» تشکیل داد. هدف اولیه تشکیل این کمیته بررسی مشکلات حقوقی ارائه شده توسط اعضا و تبادل‌ نظر در مورد مسائل حقوق بین‌المللی مورد علاقه کشورهای عضو عنوان شد.
سرانجام در نشست کلمبو کشورهای عضو تصمیم گرفتند این کمیته را به یک تشکیلات دائمی تبدیل کنند و نهایتاً در سال 2001 این کمیته به «سازمان حقوقی مشورتی آسیایی آفریقایی آلکو (AALCO) تغییر نام داد.

موضوعاتی نظیر ایجاد نهادی جهت همکاری کشورهای آسیایی و آفریقایی به منظور رفع نگرانی‌ها در خصوص مسائل حقوقی بین‌المللی اعضا، هم‌اندیشی و بررسی موضوعات در دستور کار «کمیسیون حقوق بین‌الملل» سازمان ملل متحد و اعلام نظرات کشورهای عضو به آن کمیسیون، هماهنگی و همفکری کشورهای عضو در خصوص برخی از موضوعات حقوقی بین‌المللی و اعلام نقطه نظرات آنها از سوی سازمان به سایر سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی و سازمان ملل متحد، بررسی مسائل حقوقی مورد نظر اعضای سازمان و اعلام نتایج و توصیه به دولت‌های عضو و تبادل نظر و دیدگاه‌ها در خصوص برخی از موضوعات حقوقی مورد علاقه کشورهای عضو و تبادل اطلاعات مربوطه با یکدیگر از مهم‌ترین اهداف تشکیل سازمان آلکو محسوب می‌شود.

ایران در سال 1348 (1970) به این سازمان پیوست و به عنوان یکی از کشورهای عضو این سازمان، نقش فعال و تأثیر‌گذاری را در مباحث مطروحه ایفا کرده است. در همین راستا سازمان نیز با شناسایی نقش جمهوری اسلامی ایران و تخصیص پست معاونت این سازمان به کشورمان، تعامل و همکاری قابل توجه و متقابلی داشته و تاکنون نیز سه اجلاس سالانه آلکو در تهران برگزار شده است.
سازمان آلکو طی سال‌های گذشته، موضوع پیشگیری و مقابله با تروریسم را به عنوان یکی از محورهای اصلی مباحث خود مورد توجه جدی قرار داده است.

در حقیقت این سازمان حقوقی مشورتی، سکویی است که از طریق آن می‌توان در حوزه حقوق بین‌الملل به تولید ادبیات و همراستا کردن کشورهای آسیایی و آفریقایی اقدام کرد. ایران با توجه به نقش شاخصی که در مبارزه با تروریسم در غرب آسیا دارد، با برگزاری کنفرانس پیشگیری و مقابله با تروریسم، گام مهمی در حوزه حقوق بین‌الملل مرتبط با پیشگیری و مقابله با تروریسم در سطح آسیا و آفریقا برمی‌دارد.

در همین راستا، جمهوری اسلامی نقش منحصر به فردی در حوزه مقابله با تروریسم در عرصه بین‌المللی ایفا کرده است؛ به‌طور خاص، مقابله با گروه‌های تکفیری در منطقه با همکاری عراق و سوریه و انهدام آنها در عرصه بین‌المللی به عنوان دستاورد قابل توجه کشورمان مورد توجه بوده است.
مسائلی نظیر تقویت دیدگاه‌های آسیایی و آفریقایی در خصوص حقوق بین‌الملل ناظر بر پیشگیری و مقابله با تروریسم، تبیین همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی کشورهای آسیایی و آفریقایی در زمینه پیشگیری و مبارزه با تروریسم در سطوح منطقه‌ای و بین‌المللی و تولید ادبیات حقوقی در سطح آسیا و آفریقا در حوزه مقابله با تروریسم از مهم‌ترین اهداف برگزاری این اجلاس است.

انتظار می‌رود که این اجلاس بتواند به نتایجی نظیر ایجاد همسویی در حوزه پیشگیری و مقابله با تروریسم در سطح آسیا و آفریقا، ایفای نقش مؤثر در تولید ادبیات حقوقی و بین‌المللی از طریق انتشار مباحث ارائه‌شده و تبیین دستاوردهای کشورهای عضو آلکو در حوزه پیشگیری و مقابله با پدیده تروریسم دست یابد.