شروط ۵۲ گانه قانونی برای انتصاب مسئولان دولتی

وحید سلطانی پاجی دکترای حقوق جزا و جرم شناسی و مدرس دانشگاه در یادداشتی نوشت: قانون نحوه انتصاب اشخاص در مشاغل حساس در جلسه علنی 10/7/1401 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و در تاریخ 20/7/ 1401  از سوی شورای نگهبان تایید گردید.

آیین نامه اجرایی این قانون نیز در جلسه 25/3/1403 هیئت وزیران به پیشنهاد وزارت اطلاعات (با همکاری سازمان اداری و استخدامی کشور) تصویب شد . این قانون و آئین نامه از نظر ماهوی و شکلی ، معیار های صلاحیت امنیتی پیشنهاد شوندگان برای تصدی پست های حساس کلیه دستگاه های اجرائی موضوع ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 8/7/1386 بر نهاد ها و سازمان های وابسته و قوای سه گانه را مشخص نموده است.

برابر ماده یک قانون نحوه انتصاب ، نخست باید تابعیت  جمهوری اسلامی ایران و نیز شرایط خدمت نظام وظیفه (پایان خدمت یا معافیت دائم) فرد مستعلم از سوی دستگاه اجرائی مربوطه احراز و بررسی گردد و چنانچه مشکلی نباشد برای استعلام به سه مرجع وزارت اطلاعات ، سازمان اطلاعات سپاه و قوه قضائیه (حفاظت اطلاعات قوه قضائیه ) معرفی گردد.

در صورتی که انتصابی بدون استعلام یا بر خلاف نظر اعلامی انجام شود مرتکب یا مرتکبان به محرومیت از حقوق اجتماعی درجه 5 (بیش از 5 تا 15 سال ) موضوع ماده 19 قانون مجازات اسلامی مصوب 1/2/1392 محکوم می گردد که ماده 26 در 12 بند به این محرومیت ها اشاره نموده است که داوطلب شدن در انتخابات ریاست جمهوری ، مجلس خبرگان رهبری ، مجلس شورای اسلامی و شوراهای اسلامی شهر و روستا اولین بند آن می باشد.

نکته دیگر آنکه مراجع سه گانه ای که از آنان استعلام می شوند موظفند ظرف یک ماه از تاریخ استعلام نتیجه را اعلام نمایند. چنانچه در مهلت مقرر پاسخ داده نشود استعلام ، مثبت تلقی می شود و در صورت انتصاب توسط مقام پیشنهاد دهنده مسئولیتی متوجه آن نیست.

چنانچه قوه قضائیه در خصوص محکومیت یا محکومیت هایی که در قانون نحوه انتصاب اشخاص در مشاغل حساس مشخص شده است برای فرد مستعلم نظر منفی دهد برای مرجع استعلام کننده لازم الاجراست و چنانچه بین وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه در مواردی که قانون مشخص نموده است که می بایست اظهار نظر نمایند اختلاف پیش آید موضوع با حضور نماینده تام الاختیار وزارت اطلاعات  ، سازمان اطلاعات سپاه و حراست دستگاه مربوطه رسیدگی و اتخاذ تصمیم خواهد شد و تصمیمات این کارگروه برای دستگاه استعلام کننده الزام آور است.

برابر ماده 4 آئین نامه اجرایی قانون ، مقام منصوب کننده یا حراست دستگاه موظف است پس از دریافت پاسخ استعلام ، در صورت اعلام عدم احراز صلاحیت فرد مورد استعلام ، نتیجه را ظرف 24 ساعت به وی ابلاغ نماید . در صورت اعتراض ، فرد مورد استعلام مراتب را به همراه توضیحات و مستندات ظرف مدت پنج روز پس از ابلاغ به مقام منصوب کننده یا حراست دستگاه اعلام می نماید . اعتراض وی توسط حراست ظرف 48 ساعت به مرجع رد صلاحیت کننده منعکس می شود . مرجع رد صلاحیت کننده موظف به بررسی اعتراض و اعلام نظر مجدد ظرف 10 روز می باشد . بررسی اعتراض دلیل بر تغییر نظر اولیه مرجع رد صلاحیت کننده نیست.

توسط نگارنده ، شرایط مقرر در بند های ماده 2 این قانون جهت آشنایی مسئولان و مدیران در قالب جدولی در52 مورد به شرح ذیل تنظیم گردیده است . لازم به ذکر است بررسی شایستگی مدیریتی و اجرایی افراد بر اساس سایر قوانین و مقررات مربوط انجام می شود.