۱۰۰ روز غیرمنتظره

مهراوه خوارزمی خبرنگار روزنامه ایران ایران در یادداشتی نوشت: شنبه گذشته با احتســاب آغاز رسمی دوران ریاست جمهوری مسعود پزشکیان پس از برگزاری مراسم تحلیف او در برابر نمایندگان مجلس شورای اسلامی، عمر دولت چهاردهم از مرز صد روزگی گذشت؛ بازه زمانی که به سنت بر جای مانده از دولت یازدهم به فرصتی برای مرور دستاوردهای قوه اجرایی کشور از حیث اثرات تغییر کارگزاران اجرایی بر روندها و رویکردها و نیز تحقق اهدافی که می‌توانند به نحوی جنبه ملموس داشته باشند، تبدیل شده است.

از این منظر، صد روز نخست دولت مسعود پزشکیان اگر چه با شوک ترور جنایتکارانه اسماعیل هنیه توسط رژیم صهیونیستی، آن هم هنگام حضور رهبر حماس در تهران به عنوان یکی از میهمانان رسمی مراسم تحلیف آغاز شد و در شرایط ناشی از اوج گرفتن بحران در منطقه و به شهادت رسیدن پیاپی فرماندهان مقاومت ادامه یافت، اما همین شرایط دولت را در آزمونی قرار داد که علی رغم نوپا بودن تا به اکنون آن را با بهترین وجه از سر گذرانده است.

اجرای عملیات وعده صادق 2 در پاسخ به جنایات رژیم صهیونیستی اگر چه بر عهده نیروهای مسلح کشور قرار داشت اما تدارک مقدمات دیپلماتیک آن و به منصه ظهور رساندن دیپلماسی فعالی که توانمندانه رژیم اشغالگر را در تلاش مذبوحانه‌اش برای توسعه دامنه جنگ و عملیات ایذایی‌اش علیه ایران ناکام ساخت دستاورد مهمی بود که توانمندی دستگاه دیپلماسی دولت را به نمایش گذاشت. سفرهای سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه به کشورهای منطقه و رایزنی‌های او در راستای مدیریت بحران در امتداد سفرهای مهم شخص رئیس جمهور و اعلام مواضع او در نیویورک، بغداد،‌اربیل، مسکو و ایروان از جمله جلوه های این دیپلماسی فعال بود.

علاوه بر آنکه مواجهه مقتدرانه و یکصدای همه ارکان جمهوری اسلامی ایران در جریان آنچه رخ داد و همراهی و هماهنگی کم‌نظیر جریان‌های مختلف سیاسی با تصمیمات مهمی که اتخاذ شد را نمی‌توان بی‌ارتباط با جاری شدن گفتمانی دانست که مبنای حرکت دولت چهاردهم قرار داشت؛ «وفاق ملی» خود را در هر مرحله از روند تشکیل دولت و ارکان مختلف آن تا نحوه تعامل قوه اجرایی با دیگر قوا و نهادهای حاکمیتی بروز داد.

به این ترتیب دولت چهاردهم در این مدت توانست با محور قرار دادن گفتمانی که ایده اصلی آن به کارگیری همه نیروهای کارآمد و نخبگان توانمند فارغ از مناسبات سیاسی و تعلقشان به این یا آن اقلیت قومی یا مذهبی بود، شرایط را به نفع تقویت انسجام درونی که در بزنگاه مواجهه با تنش‌های بیرونی مهم‌ترین ضرورت است، فراهم آورد. از قبال همین رویکرد بود که در این دولت برای نخستین بار انتصاب یک سیاست‌ورز اهل سنت در جایگاه معاونت ریاست جمهوری محقق شد و استاندارانی از قومیت‌های کُرد و بلوچ و عرب به جمع کارگزاران عالی قوه اجرایی پیوستند.

دولت پزشکیان در عمر صد روزه خود با وجود مواجهه کشور با شرایط ویژه‌ای که به آن اشاره شد، علاوه بر انتصابات قابل دفاع دستاوردها و عملکردهای مطلوب متعدد دیگری نیز داشت. راه‌حل‌جویی برای بسیاری از مسائل و مطالباتی که از پیش از آغاز به کار دولت مطرح بودند همچون تأمین منابع مالی مورد نیاز برای اجرای قانون همسان‌سازی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی، پرداخت کامل بدهی گندمکاران و پرستاران از جمله مواردی بود که بدرستی نشان داد می‌توان در ادامه کار به شیوه دولت چهاردهم در مواجهه با حل مسائل امیدوار بود.

رئیس جمهور و مجموعه کابینه‌اش همچنین در این مدت نشان دادند که با حساسیت مطالبات اقشار مختلف مردم را پیگیری می‌کنند. تصمیماتی که بر اساس چنین اراده‌ای در موضوعات مختلف همچون مسائل مبتلابه دانشگاهیان از جهت تعیین سهمیه‌ها و ظرفیت‌های دانشگاهی انجام شد، تجدید نظر در تنوع واردات گوشی‌های هوشمند و تعرفه وارداتی آن از جمله تصمیماتی بود که در چهارچوب رویکرد پیگیری مطالبات بحق مردم انجام شد.

با وجود همه این کامیابی‌های گام به گام در روند اجرای شعارهایی که رئیس‌جمهور از ابتدا مطرح ساخته بود؛ واقعیت این بود که دولت چهاردهم کشور را در شرایط مواجهه با بحران‌ها و ناترازی‌های متعدد تحویل گرفت؛ مسائل انباشته ناشی از سال‌ها سوء مدیریت و در عین حال مواجهه با تحریم‌های ظالمانه که خود را هر بار در قامت یک بحران بروز می‌دهند. با این حال عزم و اراده دولت برای مواجهه بنیادین با این مسائل و اجتناب از انکار و سرپوش گذاشتن بر آنها سبب شده است تا در همین مدت رویه متفاوتی از تصمیم‌گیری‌ها را شاهد باشیم؛ از تصمیم به تعطیل کردن معادن ناایمن و تعیین مهلت سه ماهه برای ایمن‌سازی آنها در واکنش به حادثه تلخ معدن زغال سنگ طبس تا دستور اخیر رئیس‌جمهور برای توقف فعالیت سه نیروگاه برق که به واسطه استفاده از سوخت مازوت و آلایندگی بالا به بلای جان شهروندان تبدیل شده بودند علی‌رغم همه ناترازی که در حوزه برق و انرژی روی دست دولت قرار دارد، از جمله تصمیماتی بودند که از رویکرد متفاوت دولت برای حل مسائل و ابرچالش‌های موجود در کشور حکایت داشتند.

دولت چهاردهم اگر چه از زمان برگزاری نخستین جلسه کابینه هنوز صد روزه نشده است، اما به نظر می‌رسد تا آن موقع در مسیر عملیاتی ساختن بسیاری دیگر از وعده‌های خود حرکت قابل دفاعی داشته باشد. رفع فیلترینگ شبکه‌های مجازی که برای طیف گسترده‌ای از مردم اهمیت دارد، قرار دادن امورات کشور در روندی که خروجی نهایی آن بهبود نسبی معیشت مردم باشد از فهرست مطالبات بحقی هستند که پیش روی دولت قرار دارند و باید امیدوار بود یک به یک از قبال وفاق و همکاری میان ارکان مختلف حاکمیت تحقق یابند و کام ایرانیان را از انتخاب خود شیرین کنند.