روز جهانی یتیم؛ فراتر از یک روز/ برابری فرصت‌ها را به ایتام هدیه کنیم

گروه اجتماعی ایران آنلاین: ۱۴ نوامبر، روزی است که جهان به یاد کودکان بی‌سرپرست می‌افتد؛ کودکانی که به دلایل مختلف، طعم گرم آغوش پدری و مادری را نچشیده‌اند. در فرهنگ غنی ایرانی، توجه به ایتام و یتیم‌نوازی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. آموزه‌های دینی و اخلاقی ما بر اهمیت رسیدگی به این کودکان تاکید فراوان دارند. با این حال، در دنیای امروز، با توجه به پیچیدگی‌های زندگی و افزایش آسیب‌های اجتماعی، نیاز به توجه بیشتر به این قشر از جامعه بیش از پیش احساس می‌شود.

روز جهانی یتیم، فرصتی است تا به این نکته مهم توجه کنیم که یتیم‌نوازی صرفاً به تامین نیازهای مادی کودکان محدود نمی‌شود. این کودکان علاوه بر نیاز به تغذیه، پوشاک و مسکن، به محبت، توجه و حمایت عاطفی نیز نیاز مبرم دارند. فقدان والدین، می‌تواند آسیب‌های روحی و روانی عمیقی بر کودکان وارد کند که در صورت بی‌توجهی، ممکن است در آینده با مشکلات جدی روبرو شوند.

در میان کودکان یتیم، گروهی خاص وجود دارند که نیازمند توجه بیشتری هستند؛ کودکانی با معلولیت و نیازهای ویژه. این کودکان علاوه بر فقدان خانواده، با چالش‌های دیگری نیز دست و پنجه نرم می‌کنند. آنها به خدمات تخصصی، تجهیزات مناسب و محیطی حمایتی نیاز دارند تا بتوانند به پتانسیل‌های خود دست یابند.

یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که کودکان یتیم دارای معلولیت, با آن روبرو هستند، مسئله پذیرش اجتماعی است. این کودکان اغلب مورد تبعیض قرار می‌گیرند و از فرصت‌های برابر محروم می‌شوند. جامعه باید تلاش کند تا این کودکان را به عنوان عضوی از خود پذیرفته و به آنها فرصت رشد و شکوفایی بدهد. یکی از مهمترین اقدامات در زمینه ایجاد بسترهای مناسب برای پذیرش  این گروه از کودکان در جامعه  به وسیله اُرگانهای ذی ربط به ویژه سازمان بهزیستی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و .‌.است که با توجه به داشتن پتانسیل های بسیار از جمله نظارت و مجوز دهی و همکاری با مهدهای کودک انجام می گیرد. مانند تدارک و تهیه عروسک هایی با معلولیت های مختلف و هدیه و ارائه آنها به کودکان فاقد معلولیت است. این امر که در برخی از کشورها از دهه های گذشته انجام شده است می تواند گامی بسیار موثر (با توجه به سن پایین مخاطبین و جذاب بودن عروسکها برای کودکان) در جهت عادی سازی و پذیرش معلولیت در بین سایر کودکان باشد که ضمن کمک شایان به کودکان معلول، زمینه های بهبود نگرش خوشایند در جامعه را فراهم سازد.  

موسسات خیریه و سازمان‌های مردم‌نهاد نقش بسیار مهمی در حمایت از کودکان یتیم ایفا می‌کنند. این نهادها با ارائه خدمات مختلف از جمله تامین هزینه‌های تحصیل، درمان، و تامین نیازهای اولیه زندگی، به بهبود کیفیت زندگی این کودکان کمک شایانی می‌کنند. با این حال، برای حل مشکل یتیمی، نیازمند همکاری همه جانبه تمامی دستگاه‌های دولتی و مردم هستیم.

هر یک از ما می‌توانیم با اهدای کمک‌های نقدی و غیرنقدی، داوطلب شدن در موسسات خیریه، و حمایت از کودکان یتیم در محیط اطرافمان، سهمی در بهبود زندگی این کودکان داشته باشیم. یادمان باشد که هر کودک یتیم، یک فرشته کوچک است که به حمایت و محبت ما نیاز دارد.

در پایان، باید تاکید کنیم که روز جهانی یتیم، تنها یک روز در سال نیست. بلکه باید هر روز به یاد کودکان یتیم  به ویژه دارای معلولیت باشیم و تلاش کنیم تا شرایط زندگی آنها را بهبود بخشیم. با همدلی و همکاری، می‌توانیم آینده‌ای روشن‌تر برای این کودکان رقم بزنیم.

 دکتر روح الله ساعی، جامعه شناس و فعال اجتماعی معلولان