وزن کشی روزنه گشایی دولت چهاردهم

به گزارش گروه سیاسی ایران آنلاین، جالب بودن اظهارنظر صاحبنظران در این است که آنان به دلایل و چرایی وجود نقاط ضعف اشراف دارند. اما صاحبنظران در یک نکته مهم اشتراک نظر دارند. آن نکته از نظر آنان این است که دولت مسعود پزشکیان می‌داند که در چه موقعیت یا جایگاهی قرار دارد و مهم تر از آن، دولت پزشکیان تصویر دقیقی از مسیری که باید طی کند دارد. این نکته اشتراک، از این رو مهم است که تصویری از دیدگاه دولت در کلیت آن به دست می دهد. این تصویر که دولت پزشکیان می داند در چه شرایطی دارد فعالیت می کند، ظرفیت ها، منابع و زمینه‌های آن برای کنش اجرایی و سیاسی چیست و در نهایت قرار است کاروان دولت چهاردهم طی چهار سال به چه مقصدی برسد. این مقصد، جایی است که ایران و ایرانیان هم خواهند رسید. واقعیت این است که در هر تحلیلی از رویکرد و عملکرد دولت چهاردهم، باید شرایط تاریخی ویژه آن را هم در نظر داشت. دولت پزشکیان نه دولت هاشمی رفسنجانی است که یک اجماع کلی برای بازسازی در آن وجود داشته باشد، نه دولت نهم با درآمدهای سرشار نفتی و نه دولت روحانی با زمینه مذاکرات و رفع تحریم. دولت پزشکیان، یک دولت با وضعیت ویژه است، وضعیتی که در آن همه مسائل داخلی و خارجی، اعم از کسری بودجه شدید و ناترازی حوزه انرژی تا سیاست خارجی پرتلاطم و مساله های حل نشده، همزمان و باهم فرارسیده‌اند. اما در همین شرایط همزمان فرارسیدن مشکلات، باز هم دولت پزشکیان دست بسته نبود. تلاش برای حل عادلانه برخی گره های سیاسی و اجتماعی مانند مساله گزینش ها، کنکور سراسری و دکترا، مساله گشت ارشاد، پرداخت مطالبات اقشار کم صدا در سیاست مانند پرستاران و معلمان و در‌نهایت توجه به حقوق کارگران به ویژه در حوزه معادن از اقدامات مهم و تاثیرگذار دولت بوده است. البته به این فهرست، باید صداقت شخص پزشکیان در بیان صریح مشکلات، آن هم بدون پرده ‌پوشی را اضافه‌کرد. این که رئیس‌جمهور به طور صریح از مشکلات و ناتوانایی‌های دولت می گوید، نشان دهنده اعتماد و باور او به مردم است. آرامش جامعه، آن‌هم پس از بیان هر مشکل از سوی رئیس جمهور، مثلا مشکل تامین انرژی در زمستان یا توقف واردات گاز از ترکمنستان، موید این ادعا است. در مجموع، می توان 100 روز دولت پزشکیان را دوره گام‌های کوچک، اما محکم دانست،دوره گام های کوچک به سمت اصلاح، با لحاظ کردن منافع همه مردم، که چشم‌انداز گسترده تر آن، احیای اعتماد میان دولت و جامعه خواهد بود.

تلاش متوازن در همه حوزه‌ها

علی مطهری
فعال سیاسی اصولگرا

با توجه به شرایط منطقه‌ای و‌‌بین‌المللی، دولت چهاردهم در مسیری که از پیش تعیین کرده بود، حرکت خود را آغاز و در ادامه راه هم موفق بوده است؛ هرچند در برخی حوزه‌ها با دست باز نمی‌تواند اقدام کند و باید با این شرایط بحرانی خود را هماهنگ سازد. لذا در بررسی 100 روز عملکرد دولت، از دولت پزشکیان بیش از آنچه که تاکنون عمل کرده نمی‌توان انتظار داشت. مهم این است آن مسیری که دولت انتخاب کرده، درست به نظر آید که با توجه به رفتارهای سه ماهه اخیر این‌گونه است. ضمن اینکه انتظارات همچنان از دولت باقی است.
انتظار اینکه، گرانی‌ها کنترل شود، روابط خارجی توسعه یابد، مسائل مربوط به منطقه به درستی هدایت شود و یک اقدام متوازن انجام گیرد و این‌گونه نباشد که حوزه‌ای به فراموشی سپرده شود و به حوزه‌های خاصی توجه شود. این‌ها خواسته‌های به حق مردم از دولت چهاردهم است.
دولت توانسته چنین تعادلی را بخوبی ایجاد کند. در حوزه‌های مختلف مانند بهداشت و حل مسائل پرستاران اقدام خوبی شکل داده، در موضوع بازنشستگان کارهای مثبتی را آغاز کرده، در سیاست خارجی بخصوص روابط با عربستان و برخی دیگر از کشورها به پیشرفت قابل قبولی رسیده، در موضوع کشاورزی اقدامات چشمگیری انجام داده و توانسته مطالبات گندمکاران را بموقع پرداخت کند. حال مسأله‌ای که این روزها دامن‌گیر دولت شده، تولید برق در کشور است.
دولت در این زمینه با مشکل روبه رو است و ترجیح داده که از بین بهداشت مردم و برق، بهداشت را انتخاب کند. دولت می‌توانست برای حفظ و افزایش محبوبیت خود همچون دولت‌های گذشته، همچنان به سوزاندن مازوت ادامه دهد اما بهداشت و سلامتی مردم را در اولویت دید.
در موضوع آزادی بیان هم دولت رفتارهای خوبی از خود نشان داده، با برخی تندروی‌ها مبارزه کرده و در نوع برخورد با منتقدان خود هم عطوفت نشان داده است. در مجموع 100 روز موفقی را از دولت دیده‌ام و امیدوارم که در آینده هم توفیقات بیشتری نصیب شود.

تحرکات ویژه دیپلماتیک در 100 روز سرنوشت‌ساز

سید عباس موسوی
دیپلمات سابق

دولت چهاردهم مسئولیت خود را با دوره سرنوشت‌سازی آغاز کرد که تحرکات ویژه‌ای را در پیگیری فرآیندهای اثرگذار دیپلماتیک برای فائق آمدن بر بحران‌ها ‌طلب می‌کرد؛ عملیات تروریستی که در بدو آغاز به کار دولت آقای پزشکیان از سوی رژیم صهیونیستی رخ داد، شرایطی را رقم زد که در جهتگیری سیاست خارجی و به‌کارگیری اقدامات فوری نمایان شد. از این منظر غرب آسیا که در پی عملیات طوفان‌الاقصی، ایران را به طور مستقیم در یک روند مبتنی بر درگیری و تنش‌های نظامی نشانده بود، در کانون راهبرد منطقه‌ای دولت چهاردهم قرار گرفت. این راهبرد در پی ترور اسماعیل هنیه، فرمانده سیاسی حماس به انجام اقدامات پرشتاب توأمان در زمین میدان و دیپلماسی انجامید. این در حالی بود که دامنه، ابعاد و نوع کنشی که دولت در زمین دیپلماسی در پیش گرفت، هدف خنثی کردن اهداف تل‌آویو مبنی بر تسری دادن دامنه بحران جنگ به ایران و هدایت آن به انجام اشتباه محاسباتی را جست‌و‌جو می‌کرد. این هدف از طریق دیپلماسی جامع و فراگیر دولت چهاردهم که با رایزنی‌های وزیر امور خارجه در پایتخت‌های عربی دنبال شد، توانست در کوتاه‌مدت و در حالی که اسرائیل عملیات نظامی تعرض‌آمیز خود علیه ایران را در پیش گرفته بود، کشورهای عربی را نه‌تنها از معرکه نبرد دور نگه دارد که مواضع آنها را در زمین دیپلماسی به سمت ایران بچرخاند.
بنابراین در شرایطی که دولت نخست، برنامه فراگیری را با هدف رفع تحریم‌ها، از سرگیری گفت‌و‌گوهای منطقه‌ای و غربی متوقف شده و احیای نقش خود از قبال عضویت در سازمان‌های مهم منطقه‌ای و بین‌المللی در دستورکار داشت، ناچار شد ذیل بحران‌سازی اسرائیل، تغییر مسیر دهد و بیشتر پتانسیل خود بویژه در عرصه سیاست خارجی را صرف مهار تنشی کند که دشمنان با هدف و برنامه برای ایران تدارک دیده بودند. در چنین شرایطی دولت چهاردهم از همه ابزارهای دیپلماتیک و سیاسی خود برای عبور از بحران‌ها بهره برده است و شرایط کنونی هم از واقعیت موفقیت آن در نیل به کاستن از تنش‌ها و هدایت آن به سمت فرآیندهای دیپلماتیک حکایت دارد.

دیپلماسی در خدمت جلوگیری از جنگ فراگیر

علی شکوری راد
فعال سیاسی اصلاح‌طلب

چندی پیش به عنوان هیأت رئیسه جبهه اصلاحات به دیدار دکتر پزشکیان رفتیم. این جلسه بیش از دو ساعت به طول انجامید. آنچه که پس از برگزاری این جلسه می‌توانم بگویم، این است که نه تنها من، بلکه همه اعضای حاضر در جلسه، حس بسیار خوبی نسبت به روند کارها در دولت یافتیم. گزارشی که دکتر پزشکیان در آن جلسه دادند و به سؤالاتی که در مورد عملکرد دولت پاسخ گفتند، حس خوبی را در میان همه اعضای هیأت رئیسه جبهه اصلاحات ایجاد کرده است. حالا مطمئن هستیم که دولت بخوبی از آنچه که انجام می‌دهد و نتیجه نهایی آن، با خبر است و آنها را بخوبی پیگیری می‌کند. البته مشکلات و مسائل زیادی وجود دارد که همگی بخوبی از آن مطلع هستیم. اما با وجود همه این مشکلات و مسائل، دولت، قدم در راه تحقق وعده‌های خود گذاشته است. اگر چه تاکنون به نتیجه نهایی نرسیده اما تا کنون کارها را تا حد زیادی به جلو برده و در ادامه هم، همه آنها را مطابق خواست مردم به پیش خواهد برد. شخص رئیس‌جمهور پیگیر وعده‌های خود است و آن نگرانی‌هایی هم که در رابطه با پیشرفت کارها در دولت وجود داشته، تا حد زیادی برطرف شده است. برداشت عمومی من از عملکرد دولت، کاملاً مثبت است. فضای سیاسی کشور تا میزان زیادی آرام شده و شعار وفاقی که دولت پزشکیان سر داده، تبدیل به درک عمومی شده است. این موضوع مهمی است. البته بحران‌ها زیاد است؛ بخصوص اینکه احتمال وقوع جنگ بر سر کشور سایه انداخته است. اما در این زمینه هم به نظر می‌رسد دولت بخوبی کار خود را پیش می‌برد. دولت در این 100 روز، دیپلماسی فعالی داشته و در عمل توانسته که دیپلماسی را در خدمت جلوگیری از جنگ فراگیر به کار گیرد.

پزشکیان و دولتش، دو بِرند جدا از هم

محمد مهاجری
فعال سیاسی اصولگرا

پزشکیان آنگاه که نماینده مجلس و سپس نامزد ریاست جمهوری است یک گونه حرف می‌زند و هنگامی که به پاستور می‌رسد، به اقتضای زمان و موقعیت به گونه‌ای دیگر عمل می‌کند. پزشکیان به لحاظ منش فکری، اصطلاحاً یک عدالتخواه است. از نظر اخلاقی هم شبیه سیاستمداران عرفی نیست، مثلاً اینکه اصلاً با دروغ میانه‌ای ندارد. زیر و رو هم ندارد. نهان و پنهان هم ندارد. اصولی را رعایت می‌کند که به واسطه زندگی کردن با نهج البلاغه آموخته است. وقتی وارد سیاست و دولت می‌شود، می‌خواهد همان باشد که قبلاً بوده، اما دنیای واقعی سیاست با بسیاری از بن مایه‌های فکری‌اش انطباق ندارد و به همین دلیل دچار پارادوکس - و حتی تناقض_ می‌شود. اینکه تئوری «وفاق» او در عالم سیاست جا نمی‌افتد یا مورد مخالفت قرار می‌گیرد تقصیر او نیست. مشکل از دنیای سیاست و مهم‌تر از آن سیاست پیشگانی برمی خیزد که سیاست را مقوله‌ای منهای اخلاق و عدالت می‌فهمند. می‌توان گفت پزشکیان 100 روز نخست زندگی ریاست جمهوری‌اش را همچنان با آرمان‌های خود زندگی کرده و از این جهت قرین توفیق است. اما تفکر او به طور کامل در دولتش رعایت نشده است. به عبارت دیگر، برند پزشکیان با برند دولت پزشکیان، یکی نیست.

پیام دوستی پزشکیان به منطقه

علیرضا عنایتی
سفیر ایران در عربستان

تداوم سیاست همسایگی و منطقه‌ای جمهوری اسلامی در دولت چهاردهم با تمرکز و نگاه ویژه‌ای در دستورکار قرار گرفته است و اتفاقاً از اولویت‌های برتر آن به حساب می‌‌آید. در 100 روز گذشته، در عرصه دیپلماسی دیدارهای متعدد و رایزنی‌های فشرده‌ای بویژه با توجه به شرایط کنونی منطقه، از سوی رئیس‌جمهور، معاون اول رئیس‌جمهور و همچنین وزیر امور خارجه با همتایان خود انجام شده است. این دیدارها و رایزنی‌ها از شاخصه‌های روابط خارجی ایران محسوب می‌شود و در چهارچوب سیاست همسایگی بر توسعه و تعمیق این مناسبات تأکید دارد.
در این میان، یک جهش کیفی در دستورکار دولت چهاردهم قرار دارد و آن اینکه نگاه ایران از حوزه مناسبات دوجانبه به چندجانبه‌گرایی و همکاری‌های منطقه‌ای جلب شود و مناسبات دوجانبه و مراودات فی‌مابین هم به معادلات منطقه‌ای تسری پیدا کند. بر همین اساس، جمهوری اسلامی ایران و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس برای نخستین بار در دهه‌های گذشته، شاهد تشکیل جلسه وزرای خارجه 7 کشور در دوحه بودند و در آنجا کشورهای حاضر علاوه بر بحث‌هایی که در مناسبات دوجانبه مطرح است به بحث‌های فرادوجانبه‌ای پرداختند. این امر گام بسیار مهمی در آغاز مسیر همکاری‌های منطقه‌ای است. کشورهای حوزه خلیج فارس، چه حوزه شمالی و چه حوزه جنوبی آن، دارای این توانمندی‌ها، ظرفیت‌ها و امکانات هستند که در بخش‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و سایر امور بتوانند با یکدیگر گفت‌و‌گو کرده و راه‌های همکاری را توسعه دهند. دو شاخصه توسعه همکاری‌های دوجانبه و نگاه به همکاری‌های منطقه‌ای یک ضلع سوم هم پیدا می‌کند و آن حوزه جهان اسلام است که ایران و عربستان و سایر کشورهای منطقه در این حوزه می‌توانند همکاری‌های مهمی را با هم شکل دهند.
در نهایت آنچه که در یک سال گذشته با آن مواجه بوده‌ایم، حملات رژیم صهیونیستی و تجاوز وحشیانه این رژیم به غزه و سپس لبنان و سوریه و حتی عراق و البته نقض حاکمیت جمهوری اسلامی ایران بود که پاسخ درخوری را هم دریافت کرد. بر این اساس با عربستان سعودی گفت‌و‌گوهای منظم و مرتبی داشتیم و 4 مرتبه سازمان همکاری اسلامی در سطوح مختلف تشکیل جلسه داد که مشخصاً برخی از آنها به درخواست مستقیم ایران صورت گرفت. در اجلاس اخیر هم دیدیم که ولیعهد عربستان خواستار ملزم شدن اسرائیل به عدم حمله به ایران شد. ملاقات دکتر عارف با ولیعهد عربستان و تأکید بر اینکه رابطه دو کشور بازگشت‌پذیر است، پیام مثبتی به این روند مناسباتی تهران-ریاض بود و امیدواریم که در سطوح مختلف چه دوجانبه و چه منطقه‌ای و چه حوزه جهان اسلام و چه در محکومیت تجاوزات رژیم صهیونیستی، کشورهای منطقه بتوانند همکاری منظم و مستمری داشته باشند.

امیدی که دولت در دل‌ها زنده کرد

احمد خرم
فعال سیاسی اصلاح‌طلب

بررسی عملکرد دولت در مدت 100 روزی که از زمان استقرار آن می‌گذرد، خیلی بجا نیست. دولت حداقل به 6 ماه زمان نیاز دارد تا بتواند وعده‌هایی را که قول انجام آن را داده عملی کند. مثلاً در این مدت هیچ طرحی برای التیام اقتصادی به نتیجه نرسیده است، علت آن هم این است که دولت زمان کوتاهی را از سر گذرانده است. اما با وجود زمان کم برای قضاوت، نمی‌توانیم چشمان خود را بر امیدی که دولت چهاردهم در دل‌ها زنده کرده، ببندیم. بر کسی پوشیده نیست که این دولت مصمم است مشکلات اقتصادی را حل کند. این وظیفه برای ما هم شناخته شده که تا می‌توانیم به دولت کمک کنیم. این‌گونه نباشد که بیرون گود بنشینیم و آن وقت از دولت انتظار بهترین عملکرد را داشته باشیم. برای کمک به دولت، ابتدا باید چالش‌های پیش رو را بشناسیم. چرا که وقتی بخواهیم آن را حل کنیم، باید علم کافی نسبت به آن پیدا کرده باشیم. در حال حاضر مهم‌ترین مشکل جامعه ما، مسائل اقتصادی است. مشکلاتی که دولت چهاردهم بخوبی به آنها واقف است، یکی پس از دیگری در لیست اقدامات آن قرار گرفته است. بطور مثال، دریافتی شاغلین، وضعیت بازنشستگان، مسأله تحریم، تورم افسارگسیخته که ده برابر میانگین جهانی است، از جمله برنامه‌های دولت است که توانسته به آنها ورود کند و برای به نتیجه رسیدن آن نیازمند زمان است. تغییر دولت، خود به تنهایی سبب امیدواری مردم شده و حالا هم ورود به وعده‌ها، این امید را بیشتر می‌کند. امید می‌رود که دولت چهاردهم با سلامتی که از آن برخوردار است، هرچه زودتر به نتیجه دلخواه مردم برسد و آنان را از وضعیت فعلی برهاند.

رضوانه رضایی پور
روزنامه نگار