آمیتیس رمضانی در گفت‌وگو با «ایران آنلاین» بررسی کرد؛
همه چیز درباره تب دنگی/ از علائم هشدار تا شرایط مساعد برای تکثیر پشه آئدس
مدیر گروه تحقیقات بالینی انستیتو ایران گفت: با آغاز فصل سرما و شروع بارندگی شرایط مساعدی برای تکثیر پشه آئدس فراهم شده و ابتلا به تب دنگی افزایش یافته است.
آمیتیس رمضانی استاد بیماری‌های عفونی، مدیر گروه تحقیقات بالینی انستیتو ایران، دبیر انجمن عفونی کشور و رئیس شبکه بیماری‌های نوپدید و بازپدید کشور در گفت‌وگوی مشروح با خبرنگار اجتماعی ایران آنلاین درباره شیوع تب دنگی با آغاز فصل سرد سال گفت: تب دنگی یکی از سریع‌ترین عفونت‌های ویروسی است که توسط ناقل یعنی پشه آئدس منتقل می‌شود. این ویروس در داخل این پشه وجود دارد و رشد می‌کند. پشه با گردش و نیش زدن، افراد را به این ویروس مبتلا می‌کند. مسئله مهم پشه‌های ناقل و آلوده هستند، چون ممکن است این پشه در برخی از منازل سراسر کشور باشد اما آلوده نباشد. پشه‌هایی خطرناک هستند که این ویروس را با خود حمل می‌کنند و با گزیدگی افراد را مبتلا می‌سازند.
بحرانی‌ترین مرحله تب دنگی؛ شوک و خونریزی شدید
وی درباره علائم این عفونت ویروسی توضیح داد: در خیلی از موارد علائم به صورت تب، سردرد، درد پشت چشم، درد‌های عضلانی، مفصلی، استخوانی، ضایعات پوستی به صورت دانه در بدن و ... بروز پیدا می‌کند. در برخی از مواقع هم ممکن است آثاری از خون ریزی بینی یا لثه به وجود آید. اغلب اوقات فاز اول بیماری با تب شروع می‌شود. دلیلی ندارد که همه علائم در همه افراد به یک صورت باشد. ما براساس اینکه چند تا از این علائم در فرد بروز می‌کند تشخیص احتمالی یا قطعی می‌دهیم.
استاد بیماری‌های غفونی ادامه داد: فرد مبتلا که در فاز اول بیماری دچار تب می‌شود فکر نمی‌کند که مورد مهمی باشد. این علائم در خیلی از بیماری‌های دیگر همچون آنفولانزا هم مشاهده می‌شود. در تب دنگی بعد از دو یا سه روز تب قطع می‌شود و فرد فکر می‌کند حالش رو به بهبود است، اما در ادامه علائمی به وجود می‌آید که نگران کننده خواهد بود. ممکن است خونریزی از بینی یا لثه شدیدتر شود، کبودی‌های روی بدن بیشتر شده و در ادامه علائم شوک را به وجود آورد. در بروز شوک خیلی از مایعات بدن از عروق خارج شده و در فضاهای بدن مثلا فضای شکمی رفته و علائم شوک ایجاد خواهد شد. در این مرحله بیمار با افت فشار و کم آبی و کمبود مایعات داخل عروق مواجه می‌شود.
وی با اشاره به اینکه ۴۸ ساعت این مرحله طول می‌کشد و بحرانی‌ترین مرحله تب دنگی محسوب می‌شود، افزود: همه خطرات، عوارض و آمار فوتی مربوط به این مرحله است. اگر فرد این ۴۸ ساعت را با اقدامات درمانی مناسب رد کند وارد مرحله ریکاوری یا بهبود می‌شود. در مرحله ریکاوری کم کم فشار برمی‌گردد، نبض و علائم حیاتی بهتر خواهد شد. ممکن است بی حالی و خستگی مدتی برای فرد بماند تا مرحله نقاهت را پشت سر بگذارد.
علائم هشدار این بیماری چیست؟
مدیر گروه تحقیقات بالینی انستیتو ایران درباره علائم هشدار این بیماری خاطرنشان کرد: یک سری علائم هستند که به آن علائم هشدار می‌گوییم. اگر فردی با علائم اولویه همچون تب، سردرد، درد عضلانی و ... مراجعه کند و سابقه گزش پشه از قبل داشته باشد و یا در منطقه‌ای زندگی می‌کند که در آن جا موارد زیادی از ابتلا به این بیماری گزارش شده یا سفر به این مناطق داشته باشد، با توجه به این مسئله ممکن است این افراد برای اقدامات درمانی مناسب ارجاع داده شوند. در این گونه اگر بیمار علائمی همچون درد شکمی شدید، اسهال و استفراغ شدید یا خونریزی بالا داشته باشد باید سریعا به مراکز درمانی مراجعه کند.
دبیر انجمن عفونی کشور درباره خطرآفرین بودن تب دنگی بیان کرد: ۸۰ درصد افراد به علت خفیف بودن علائم حتی متوجه ابتلا به این ویروس نمی‌شوند. ۲۰ درصد هم هستند که این علائم در بدن‌شان کمی بیشتر از وضعیت خفیف بروز می‌کند و ۵ درصد هم علائم شدید بیماری را تجربه می‌کنند.
وی درباره شکل شدید این بیماری اظهار کرد: دنگی خونریزی دهنده و دنگی همراه با شوک خیلی شدید هستند و احتمال فوتی هم دارد. افراد مبتلا به این دو نوع از دنگی در مرحله بحران باید به بیمارستان مراجعه کنند. اگر در منزل بمانند و به بیمارستان نروند تا ۱۰ درصد احتمال فوتی وجود دارد. اگر این افراد با علائم شدید شوک و یا خونریزی بالا به موقع به بیمارستان مراجعه کنند و تحت اقدامات درمانی مناسب در بازه ۴۸ ساعت مرحله بحرانی قرار گیرند، کمتر از یک درصد احتمال فوتی وجود خواهد داشت.
اقدامات درمانی مناسب در مرحله بحرانی تب دنگی
رئیس شبکه بیماری‌های نوپدید و بازپدید کشور درباره اقدامات درمانی مناسب در مرحله بحرانی تب دنگی عنوان کرد: کاری که انجام می‌دهیم این است که چون فرد دچار افت فشار شده یا خونریزی شدید دارد باید با سرم درمانی حجم مایع از دست رفته بدنش را جبران کرد تا از شوک و مرحله خونریزی خارج شود، پس از آن تا ۴۸ ساعت فرد بهبود خواهد یافت.
دکتر رمضانی ادامه داد: مسئله دیگر در مورد تب دنگی این است که متاسفانه ۴ نوع دارد. اگر فرد با گزش پشه برای بار دوم مبتلا شود اگر همان نوع اولیه باشد، مشکلی ندارد. اما اگر نوع تب دنگی عوض شده باشد خطر ابتلا به دنگی شدید بیشتر خواهد شد. این موضوع ما را نگران می‌کند.
شیوع تب دنگی با آغاز سرما و بارندگی
استاد بیماری‌های عفونی درباره اینکه چرا با آغاز فصل سرما شیوع تب دنگی بیشتر شده، توضیح داد: پشه آئدس در شرایط خاصی و در دمای محیطی خاصی رشد و تکثیر پیدا می‌کند. این پشه برخلاف پشه‌های دیگر در طول روز فعالیت می‌کند و خیلی از آن‌ها می‌توانند چندبار در روز گردش کنند. در طول روز مردم مشغول کار هستند و معمولا خارج از منزل به سر می‌برند و بیشتر در مواجهه این پشه‌ها قرار می‌گیرند.
وی ادامه داد: این پشه‌ها وقتی به این ویروس مبتلا باشند می‌توانند به تخم خود نیز منتقل کنند و این گونه نسل به نسل این ویروس منتقل خواهد شد. معمولا دمای ۲۴ تا ۲۹ درجه دمای مناسب برای رشد آن‌هاست. اگر زیر ۱۸ درجه باشد این پشه‌ها نمی‌توانند فعالیت کنند و تکثیر نخواهند شد. اگر دما خیلی بالا باشد (۴۰ درجه باشد) دمای مناسب برای رشد و تکثیرشان فراهم نیست. به همین علت در تابستان و فصل گرما و نبود بارندگی موارد ابتلا کمتر بود.
دکتر رمضانی افزود: تخمی که پشه آئدس می‌گذارد می‌تواند نزدیک ۴۰۰ روز غیرفعال باشد و در زمان کاهش دما و ایجاد بارندگی فعال و تکثیر بشود. هرچه تعداد این پشه‌ها بیشتر شود مقابله با آن‌ها سخت‌تر است. در تابستان موارد ابتلا کم بود ولی با کاهش دما و آغاز سرما و بارندگی شرایط مساعد برای رشد و تکثیر پشه آئدس فراهم شده و افزایش موارد ابتلا را شاهد هستیم.
بالاترین موارد ابتلا در چابهار و بندرلنگه
رئیس شبکه بیماری‌های نوپدید و بازپدید کشور درباره استانی که بیشترین آمار ابتلا را دارد عنوان کرد: دو شهر چابهار و بندرلنگه موارد انتقال بومی را داریم. در تهران فعلا گزارشی نبوده است. اما باید در نظر بگیریم که این پشه مرز نمی‌شناسد و کم کم گسترش پیدا می‌کند. ممکن است فردی سفری به یکی از کشورهای حوزه خلیج فارس داشته و بعد از برگشت به شهر خود علائم پیدا کرده باشد.
وی درباره نفوذ این بیماری به سراسر کشور و اپیدمی شدن آن خاطرنشان کرد: به تدریج این اتفاق می‌افتد. باید با هوشیاری برنامه ریزی کنیم. در سالیان آینده ما با تب دنگی مشکل خواهیم داشت و این امری اجتناب ناپذیر است.
شرایط مساعد برای تکثیر پشه آئدکس
استاد بیماری‌های عفونی درباره راهکار مقابله با تب دنگی اظهار کرد: بایستی در مناطقی که گزارش بومی داده شده در شعاع ۵۰۰ متری لارو کشی انجام شود. پزشکان باید آمادگی داشته باشند و اطلاعات لازم و به روز کسب کنند. شناسایی سریع بیماری بسیار حائز اهمیت است. بیمار باید در پشه‌بند بماند تا پشه‌ها به این بیمار نزدیک نشوند چرا که در صورت گزش بیمار، این پشه‌ها ویروس را به افراد دیگر هم منتقل می‌کنند.
دکتر رمضانی بر لزوم بهسازی محیط تاکید کرد و گفت: بهسازی محیط هم اهمیت ویژه‌ای دارد. قوطی‌های کنسرو دور انداخته شده، فنجان شکسته که کمی هم آب در آن جمع شده باشد، لاستیک‌های کهنه بلا استفاده، وسلایل انبار شده در بالکن منازل، آب مانده در زیر گلدان‌ها و ... شرایط مساعدی برای تکثیر این پشه‌ها به وجود می‌آورند. بهسازی محیط از طریق مسئولان در حال پیگیری است و ما هم باید خودمان به این روند کمک کنیم. به خصوص در مناطقی که آمار ابتلا بالاست باید این موارد را رعایت کنیم.
انتهای پیام/