۴ چالش خارجی دولت جدید امریکا

به گزارش گروه بین الملل ایران آنلاین،  ترامپ اعلام کرده که یکی از این جنگ‌ها - جنگ میان روسیه و اوکراین - را ظرف «۲۴ ساعت» با وادار کردن ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه و ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، به میز مذاکره پایان خواهد داد. اما حضور نیروهای کره شمالی در خطوط مقدم روسیه و دریافت اجازه اوکراین از دولت بایدن برای استفاده از سیستم‌های موشکی دوربرد غربی برای حمله به خاک روسیه، ممکن است تحقق این وعده انتخاباتی را دشوار کند.
 
پایان بازی اوکراین؟
ترامپ تهدید کرده که کمک‌های نظامی امریکا به اوکراین را کاهش یا به‌طور کامل قطع خواهد کرد، اگر پوتین یا زلنسکی از مذاکره امتناع کنند. با این حال، او به نظر می‌رسد که مسئولیت مذاکرات صلح را بر دوش اروپا می‌گذارد، نه ایالات متحده، تغییری عمده در مقایسه با رویکرد دولت بایدن به دیپلماسی میان روسیه و اوکراین. ترامپ همچنین به نظر می‌رسد که نسبت به شرایط صلح پیشنهادی پوتین انعطاف بیشتری نشان می‌دهد. او به‌طور مشخص ابراز تمایل کرده که برخی از اراضی اشغال‌شده اوکراین به روسیه واگذار شود و اوکراین از درخواست عضویت در ناتو صرف‌نظر کند تا جنگ به پایان برسد، موضوعاتی که زلنسکی و دبیرکل ناتو، مارک روته، بشدت با آن مخالفت کرده‌اند.
کارشناسان می‌گویند که تغییر نظام سیاسی سوریه، به‌عنوان یکی از متحدان کلیدی روسیه، ممکن است پوتین را به نمایش قدرت بیشتر در اوکراین وادار کند. نیروهای مسکو همچنان به پیشروی در غرب ادامه می‌دهند، در حالی که با ضدحملات اوکراین در منطقه کورسک روسیه مبارزه می‌کنند.
 
خاورمیانه‌ای پرتنش
ترامپ در دوره‌ای حساس وارد کاخ سفید می‌شود که یکی از دگرگون‌کننده‌ترین دوره‌ها برای خاورمیانه است. او وعده داده که صلح را به این منطقه بیاورد، اما وظیفه دشواری در پیش دارد. این منطقه پرتنش بیش از یک‌سال است که درگیر جنگ میان اسرائیل و حماس در غزه است. اگرچه نشانه‌هایی از احتمال دستیابی به توافق آتش‌بس وجود دارد، اما حفظ این آتش‌بس بسیار دشوار خواهد بود، به‌ویژه اگر اسرائیل بخواهد حضور نظامی موقت خود در غزه را به‌عنوان بخشی از این توافق حفظ کند. بدون دستیابی به آتش‌بس در غزه، ترامپ ممکن است در رسیدن به اهدافی مانند عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان سعودی یا توافق جدید هسته‌ای با ایران با چالش‌های جدی روبه‌رو شود. جنگ در غزه باعث افزایش تنش‌ها در سراسر خاورمیانه شده است، از جمله ایجاد درگیری‌هایی در لبنان میان اسرائیل و حزب‌الله، که با وجود دستیابی به توافق آتش‌بس در اواخر نوامبر، همچنان به تبادل آتش ادامه داده‌اند. در همین حال، اسرائیل و ایران نیز درگیر تبادل حملات متقابل علیه یکدیگر شده‌اند.
 تغییر نظام سیاسی سوریه، یک تحول بزرگ است که برای ترامپ هم چالش و هم فرصت ایجاد کرده است. اکنون گروه شورشی هیأت تحریرالشام (HTS)، که ایالات متحده و دیگر کشورها آن را به‌عنوان یک گروه تروریستی می‌شناسند، قدرت را در سوریه به دست گرفته است. ترامپ باید تصمیم بگیرد که چگونه با HTS و رهبر آن، ابومحمد الجولانی، که در تلاش است خود را به‌عنوان یک دولت مشروع معرفی کند، تعامل کند. الجولانی همچنین در تلاش است سوریه را پس از سال‌ها جنگ ویرانگر، متحد کند. اسرائیل از کنار رفتن اسد به‌عنوان فرصتی برای تخریب زیرساخت‌های نظامی باقی‌مانده نظام سوریه و ایجاد منطقه حائل در نزدیکی بلندی‌های جولان استفاده کرده است. ترکیه، یکی از اعضای ناتو که همیشه با متحدان خود هم‌نظر نیست، می‌تواند منبع دیگری از دردسر برای ترامپ باشد. آنکارا نیروهای کُرد تحت حمایت امریکا را در سوریه به‌عنوان تروریست می‌شناسد و ممکن است عملیات نظامی علیه آنها را آغاز کند، که این مسأله ترامپ را در موقعیتی دشوار قرار می‌دهد.
ترامپ قبلاً به نقش ترکیه در سوریه به‌عنوان یکی از حامیان کلیدی HTS اشاره کرده است. زمان مشخص خواهد کرد که آیا رئیس‌جمهوری منتخب اجازه خواهد داد اردوغان به‌طور کامل صحنه را در دست بگیرد یا اینکه باید خودش (ترامپ) رویکردی مستقیم‌تر در پیش بگیرد.
 
تنش مدام چین
«چین و ایالات متحده می‌توانند تمام مشکلات جهان را با هم حل کنند، اگر دقیق فکر کنید.» این سخن دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری منتخب ایالات متحده، در اولین کنفرانس مطبوعاتی پس از انتخابات در اواسط دسامبر بود. اما درمورد ترامپ، تمجید و چاپلوسی اغلب واقعیات سخت‌تر را پنهان می‌کند. در همان کنفرانس مطبوعاتی، او بار دیگر تهدید کرد که تعرفه‌هایی بر واردات چین اعمال خواهد کرد!
پس از آنکه ترامپ به‌عنوان «معامله‌گر بزرگ» میزان دقیق تعرفه‌ها بر واردات چینی را مشخص کند - چه ۱۰ درصد باشد، چه ۶۰ درصد، یا حتی لغو وضعیت تجاری «عادی» - احتمالاً جنگ تجاری دوم آغاز خواهد شد. این‌بار، پکن با توپ پرتری آماده شده که در ماه‌های اخیر هم نمونه‌هایی از آن را نشان داده است: در پاسخ به تلاش‌های دولت بایدن برای محدود کردن توسعه نیمه‌رسانا‌های پیشرفته چین (Semiconductor)، پکن هم در دسامبر صادرات چندین ماده معدنی حیاتی به ایالات متحده را ممنوع کرد و این احتمالاً تنها شروع کار است. واکنش‌های تندتر چین می‌تواند بر رشد اقتصادی امریکا تأثیر بگذارد و تورم را افزایش دهد.
تعرفه‌ها ابزار محبوب ترامپ هستند، اما آنها به تنهایی تمام مشکلات اقتصادی او با چین را حل نمی‌کنند. ترامپ با کشوری روبه‌روست که به سرعت در حال نزدیک شدن به ایالات متحده در نوآوری‌های فناوری است؛ مطالعه‌ای جدید نشان می‌دهد که چین در ۷ مورد از ۱۰ صنعت پیشرفته جهانی، پیشرو یا نزدیک به پیشرو است. در حالی که نبرد شدید اقتصادی میان این دو کشور باقی خواهد ماند، خطر یک رویارویی نظامی نیز وجود دارد، چه در تنگه تایوان و چه در دریای جنوبی چین. پکن به‌تازگی آنچه مقامات تایوانی «بزرگ‌ترین مانورهای نظامی دهه‌های اخیر» نامیده‌اند برگزار کرده است. در دریای جنوبی چین، تقریباً هر هفته خبری از یک رویارویی جدید میان چین و فیلیپین - که متحد امریکا است- منتشر می‌شود. در داخل کشور نیز دولت ترامپ باید با حملات سایبری گسترده از سوی چین، معروف به «طوفان نمک» که امنیت داده‌های امریکا را تهدید می‌کند، مقابله کند.
 
تأثیرات کابینه ترامپ بر روابط خارجی
برنامه ترامپ برای مقابله با این چالش‌ها تحت تأثیر توازن قدرت در کابینه‌اش خواهد بود. او عمدتاً «شاهین‌های چین» را برای سمت‌های کلیدی انتخاب کرده است، مانند مارکو روبیو برای وزارت خارجه. اما کارت‌های غیرقابل پیش‌بینی شامل افرادی مانند ایلان ماسک با روابط نزدیک به چین و خود ترامپ هستند. رئیس‌جمهوری منتخب از روابط کنونی ایالات متحده با تایوان ابراز نارضایتی کرده و با شی جین پینگ تعامل داشته، حتی او را به مراسم تحلیف خود دعوت کرده است.
ترامپ وعده داده که «بزرگ‌ترین تلاش برای دیپورت» مهاجران در تاریخ ایالات متحده را اجرا کند. او اعلام کرده که این تلاش می‌تواند بین ۱۵ تا ۲۰ میلیون نفر از افرادی را که به‌صورت غیرقانونی در ایالات متحده حضور دارند، هدف قرار دهد و «[از مجرمان] شروع می‌شود.» برای اجرای این دیپورت‌های گسترده، رئیس‌جمهوری منتخب ایالات متحده اعلام کرده که قصد دارد وضعیت اضطراری ملی اعلام کند و از ارتش امریکا تا حد ممکن از نظر قانونی استفاده کند.
در اولین دوره ریاست‌جمهوری‌اش، ترامپ با یک بحران جهانی سلامت مواجه شد که بیش از یک میلیون امریکایی را کشت و جهان را از نظر اقتصادی و اجتماعی دگرگون کرد. با این حال، او با یک بحران واقعی امنیت ملی یا نظامی روبه‌رو نشد. در این زمینه، رئیس‌جمهوری منتخب و تیم ورودی او تا حد زیادی آزموده نشده‌اند. با توجه به وضعیت شکننده کنونی جهان، احتمالاً او در دوره دوم خود نمی‌تواند چنین ادعایی داشته باشد.
منبع: Foreign Policy

امیر فرشباف
روزنامه نگار