رویاهای ضد ایرانی ترامپ

به گزارش گروه سیاسی ایران آنلاین، واکنش مسعود پزشکیان رئیس‌جمهوری در قبال سیاست اعلامی و عملی «دونالد ترامپ» که با امضای او پای دستورالعملی برای بازگشت فشار علیه ایران همراه بود، نشان داد که رئیس‌جمهوری ایران برای عمل به وعده‌های خود در سیاست خارجی تنها از منظر یک راه‌حل صرف نگاه نمی‌کند. پزشکیان با اعلام اینکه در برابر سیاست توأمان فشار و ادعای مذاکره رئیس جمهوری آمریکا تسلیم نمی‌شویم، تصریح کرد که رویکر دولتش برای کاهش بحرانها جلوگیری از تکرار همه رویه‌ها و رویدادهای مخرب دولت واشنگتن است. چه صحنه سیاست آمریکا این روزها شاهد رویدادها و مواضعی از سوی «ترامپ» است که گرچه در نقطه عزیمت قرار دارد اما از سناریویی پرده برمی دارد که سودای او برای حل بحران با ایران را در تمسک به تاکتیک‌های تکراری بازتاب می دهد.  «ترامپ» از یک سو می‌خواهد با ژست حامی مذاکره در عرصه خارجی و بی‌نیاز از پاسخگویی نسبت به عملکردش اقبال پیدا کند و در عین حال در پس گزاره‌های تکراری، همچنان کلید تحریم و تهدید را بفشارد. او در شرایطی برای پررنگ کردن ایده خود در قبال ایران گام برمی‌دارد که میان رویه جدید اعلامی و تجربه دور اول ریاست جمهوری‌اش یک شباهت و یک مخرج مشترک دیده می‌شود؛  سیاست فشار حداکثری.

زیاده‌خواهی‌های ساکن کاخ سفید
زمان زیادی از اقدام جدید آمریکا به عنوان سیاستی که «ترامپ» آن را پی گرفته و در یادداشت اخیر خود برای احیای سیاست فشار حداکثری، وجوه عینی آن را به نمایش گذاشته، نگذشته است، با این حال در همین فرصت کوتاه، قرائت‌ها و کنش و واکنش‌هایی که از سوی سیاست ‌ورزان و جریان‌های مختلف داخلی به این اقدام و حدود و ثغور آن مطرح شده، حکایت از عمق زیاده خواهی علیه ایران و قراردادن گزینه مذاکره در معرض مخاطره و لاجرم به محاق کشانده شدن آن دارد. اشاره «ترامپ» به اینکه «دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را تحمل نخواهد کرد» سرفصل تصمیم‌گیری برای آغاز موج جدید سیاست فشار علیه ایران است که در دستورالعمل جدیدش بازتاب یافت و ثابت کرد پرونده هسته‌ای محملی برای گشودن پرونده‌های جدید ادعایی است که در یک راهبرد چندلایه و هماهنگ به نمایش گذاشته شده است و مجموعه‌ای از تحریم‌های اقتصادی، محدودیت‌های دیپلماتیک و افزایش فشارهای حقوقی را در برمی‌گیرد.
بخش مهمی از فرمانی که «ترامپ» سعی کرد خود را بابت امضای آن ناراضی نشان دهد، فراتر از صنعت هسته‌ای ایران، بسیاری از بخش‌های اقتصادی را نیز هدف قرار داده است. یکی از مهم‌ترین محورهای این یادداشت، دستور صریح به وزارت خزانه‌داری آمریکا برای اعمال فشارهای اقتصادی شدیدتر علیه تهران است که مجموعه تحریم‌های جدید و همچنین اجرای دقیق‌تر و سخت‌گیرانه‌تر تحریم‌های قبلی را دربر می گیرد. در این سند، صراحتاً از مکانیسم‌های اجرایی برای تحت تعقیب قرار دادن افرادی که ناقض تحریم‌های جاری هستند و همچنین اجرای یک کارزار قوی و مستمر برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران، از جمله صادرات نفت خام به چین آمده و هدف به صفر رساندن صادرات نفتی ایران و ایجاد محدودیت‌های گسترده‌تر در زمینه تجارت بین‌المللی با ایران را جست‌و‌جو می‌کند. برای رسیدن به این هدف از وزیر خزانه‌داری آمریکا خواسته شده تا اطمینان حاصل کند که ایران از سیستم مالی عراق و کشورهای حاشیه خلیج فارس به عنوان نقاط دور زدن تحریم‌ها استفاده نمی‌کند. این یادداشت وزیر خزانه‌داری را موظف کرده تا برای بخش‌های تجاری مرتبط، از جمله کشتیرانی، بیمه و خدمات بندرگاهی، توصیه‌نامه‌هایی صادر کند که در آنها به خطرات ناشی از تعامل با ایران یا نیروهای متحد این کشور اشاره شده است. دو روز پس از صدور این دستور بود که وزارت خزانه‌داری آمریکا از وضع تحریم‌های جدیدی در حوزه انرژی، کشتیرانی و نفت علیه ایران خبر داد که اولین تحریم دولت ترامپ علیه تهران از زمان تصدی ریاست جمهوری آمریکا به شمار می‌رفت.

ممنوع کردن موشک‌های قاره پیما
بخش قابل توجه فرمان ترامپ ممنوع کردن موشک‌های بالستیک قاره پیما برای ایران است که او با هدف تأثیرگذاری بر فعالیت‌های منطقه‌ای ایران، این خواست ادعایی خود را مطرح و تأکید کرده که فعالیت سپاه پاسداران و منابع مالی این نهاد باید قطع شود و همچنین باید با توسعه موشک‌ها و سایر قابلیت‌های «تسلیحات نامتقارن» و متعارف ایران مقابله شود. این دستور فارغ از هدفی نیست که واشنگتن برای تأثیر و تأثر روی دکترین دفاعی ایران در مواجهه با تهدیدات فرامرزی خود در دستور کار دارد و راهکار واشنگتن برای راضی نگه داشتن اسرائیل و واسپاری پروژه‌های تبلیغات سیاسی- رسانه‌ای با محور ایران‌هراسی و نیز ایجاد برخی رویارویی‌های ایذایی امنیتی – نظامی با ایران است تا با این نقش آفرینی مستقیم و غیرمستقیم در پروژه‌های ضد ایرانی ادعایی تل‌آویو مبنی بر مماشات با ایران را نفی کند و بر نوعی قدرت‌نمایی پوشالی علیه ایران مانور بدهد.

نگاه دوباره به «ماشه برجام»
«ترامپ» در دستور اجرایی خود «ماشه برجام» را هم از نظر دور نداشته و خواستار همکاری با متحدان کلیدی برای تکمیل این مکانیسم و محدودیت‌های بین‌المللی علیه ایران شده است؛ درخواستی که نشان می‌دهد او افزون بر پیگیری تحریم‌های یکجانبه می‌کوشد نشان دهد روی همکاری متحدان اروپایی‌اش در اجرای سیاست ضد ایرانی خود از مسیر فشارهای چندجانبه و حقوقی هم حساب باز کرده است. این توصیه درحالی مطرح شده که با نزدیک شدن به موعد اکتبر 2025 یعنی پایان خودکار زمان قطعنامه 2231 منضم به برجام و خروج پرونده ایران از شورای امنیت، سه کشور اروپایی عضو توافق به تکاپو افتاده‌اند تا با توسل به مکانیسم ماشه در اجرای خودکار تعهدات خود سدسازی کنند. این اقدامی است که به همان میزان که رویکرد تروئیکای اروپایی در قبال ایران را روشن می‌کند، بر ابهام و پیچیدگی‌های مذاکرات رفع تحریم‌ها می‌افزاید. تأکید دوباره ترامپ بر ضرورت استفاده از این مکانیسم تلاشی برای متهم کردن ایران به نقض برجام به بهانه افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده و افزایش غلظت غنی‌سازی به بالاتر از حد مجاز در برجام است تا بواسطه بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل، ایران را در برابر 2گزینه مخیر بگذارد؛ یا پرونده آن به شورای امنیت برود و تحریم‌ها باز‌گردد یا آماده پذیرش مطالبات فرابرجامی و عقب‌نشینی‌های جدید شود.
تحولات جاری میان ایران و آمریکا زیر سایه تصمیمات جدید «ترامپ» در حالی جریان یافته، که میدان دید را برای رصد و تحلیل فضای دیپلماسی تیره و تار کرده و ادامه بازی مقصرنمایی و ایجاد هم‌نوایی گسترده‌تر واشنگتن در اعمال تحریم‌های یکجانبه در صورت تداوم وضعیت موجود، بازنگشتن طرفها را به روند مذاکرات تسهیل کند. با این همه تجربه‌ای که ایران و آمریکا در دور اول ریاست جمهوری ترامپ از سر گذرانده‌اند، نشان می‌دهد زمانی که شرایط ایجاب کند، تهران از این امکان بهره‌مند است تا همه توش و توان خود را برای بن‌بست شکنی، نامعتبر کردن تهدیدات نظامی و سامان دادن به موج جدید مقاومت در برابر تحریم‌ها بکار گیرد تا مانع از آن شود که خواب و خیال ترامپ برای تحقق خواسته‌های زیاده خواهانه‌اش تعبیر شود.