چند آمار ترسناک از ناترازی صندوق‌های بازنشستگی

به گزارش گروه اقتصادی ایران آنلاین، وابستگی صندوق‌های بازنشستگی به بودجه عمومی دولت در سال ۱۴۰۴ به سطح بی‌سابقه‌ای رسیده و با رشد ۷۱ درصدی نسبت به امسال، به ۷۷۷ هزار میلیارد تومان خواهد رسید که ۱۷ درصد از کل بودجه عمومی کشور را شامل می‌شود. این وابستگی نتیجه تصمیمات هزینه‌ساز و افزایش تعداد بازنشستگان است. با توجه به تغییرات جمعیتی و روند پیری کشور، بحران مالی صندوق‌های بازنشستگی قابل پیش‌بینی بوده است.

برخی صندوق‌ها، مانند تأمین اجتماعی، نیروهای مسلح، کارکنان فولاد و وزارت اطلاعات، از منابع داخلی توان پرداخت حقوق بازنشستگان را ندارند و مستقیماً از بودجه دولت کمک دریافت می‌کنند. صندوق‌های دیگر نیز از طریق دستگاه‌های مادر مانند صداوسیما تأمین مالی می‌شوند، اما این مبالغ شفاف در بودجه درج نمی‌شود.

در بودجه ۱۴۰۴، صندوق بازنشستگی کشوری ۵۰.۷ درصد از کل اعتبارات (۳۹۴ هزار میلیارد تومان) را دریافت می‌کند. متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان کشوری، لشکری و فولاد نیز ۲۳.۸ و ۲۳.۲ درصد از کل اعتبارات را شامل می‌شود. همچنین، اعتبارات سازمان تأمین اجتماعی و نیروهای مسلح ۳۶ درصد، صندوق فولاد ۳۳ درصد و صندوق وزارت اطلاعات ۴۰ درصد افزایش داشته‌اند.

بودجه سازمان تأمین اجتماعی برای سال آینده ۹۶۸ هزار میلیارد تومان تعیین شده که ۷۰ درصد از وصول حق بیمه، ۲۰ درصد از تعهدات دولت و ۷ درصد از سرمایه‌گذاری‌ها تأمین می‌شود. وابستگی این سازمان به تعهدات دولت از سال ۱۴۰۰ افزایش یافته و در ۱۴۰۳ به ۲۰ درصد رسیده است.

کاهش نسبت پشتیبانی و تعهدات مالی، مانند متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان، اهمیت اصلاحات مالی را دوچندان کرده است. سهم درمان از بودجه تأمین اجتماعی از ۲۳ درصد در سال ۱۳۹۹ به ۱۶ درصد در سال ۱۴۰۳ کاهش یافته که می‌تواند کیفیت خدمات درمانی را تحت تأثیر قرار دهد. افزایش سهم هزینه‌های دیگر از ۴ درصد در سال ۱۳۹۸ به ۱۰ درصد در ۱۴۰۳، ناشی از عدم پرداخت تعهدات دولت و بازپرداخت تسهیلات دریافتی است.

صندوق بازنشستگی کشوری کاملاً وابسته به دولت است، به‌طوری که بیش از ۸۱ درصد منابع آن از بودجه عمومی تأمین می‌شود. این مسئله نشان‌دهنده ناپایداری مالی صندوق‌ها و ضرورت اصلاحات جدی است. در لایحه بودجه ۱۴۰۴، پیشنهاد شده که صندوق‌های ناتوان در پرداخت حقوق، تحت مدیریت سازمان برنامه قرار گیرند، به شرط آنکه بدهی‌هایشان بخشیده شود. صندوق بازنشستگی کشوری در سال جاری ۳۴۵ هزار میلیارد تومان بودجه داشته که با کمک ۲۸۰ هزار میلیارد تومانی دولت، به صورت «تراز» درآمده، اما در واقع این مبلغ کسری دارد.

خبرنگار: ایلیا پیرولی