گلوله، کلمه و اسطوره سیدحسن نصرالله

گروه بین الملل ایران آنلاین: هیچ وقت و زمانی به اندازه امروز بیروت نیست که در آن نام مقاومت زنده نباشد. زنده‌ترین واقعیت جهان معاصر که فراتر از بمب، جنگ و اردوگاه نسبتی با فلسطین برقرار می‌کند که نام سیدحسن نصرالله بر پیشانی آن نشسته است؛ فرمانده‌ای که روز گذشته در آغوش بیروت زیبا آرام گرفت و مأمنی برای آنهایی شد که این شهر افسانه‌ای را با نام او می‌شناسند. شاید وقتی سوار بر اندیشه استوارش در برابر طوفان‌ها سینه ستبر می‌کرد تا عصاره نگاه روزآمدش از مقاومت را در جان کلمات بگنجاند و در ذهن مخاطبان شوریده سرش رسوخ دهد، گمان نداشت راهی که می‌رود به تغییری چنان سترگ در تاریخ جبهه مقاومت و ایستادگی منتهی شود. نصرالله فرزند راستینی برای زمانه خود بود که از دل بحران‌ها برخاست و با دهه‌ها مبارزه بدون مرز و توقف، نشانی از محبوبیت کمیاب یک فرمانده به جای گذاشت. کسی که نه فقط با سلاح به جنگ ظلم و ناامنی رفت که هر جا لازم بود در قامت یک استراتژیست نمایان شد و کاری کرد جغرافیای جنگ از معادله نوظهورش یعنی «موازنه ترس» اثر بگیرد تا به‌درستی او را با عمامه و سیمایش از بزرگ‌ترین اسرار حزب‌الله بخوانند. اغلب اولین پرسش ذهن در روبه‌رویی با سرنوشت انسان‌های اثرگذار این است که چه عامل یا عواملی دست‌اندرکار پدیداری چنان خصایصی در وجودشان شده و حیاتی افسانه‌‌وار به آنها بخشیده است؟

سه دهه پیش، وقتی تل‌آویو ترور سیدعباس موسوی را جشن می‌گرفت، نمی‌دانست راه را برای خلف او یعنی نصرالله باز کرده که بعدها یک‌تنه توانست از واقعیت شاخه اسطوره‌ای جبهه مقاومت نمای متفاوتی به نمایش بگذارد و طیفی از نسل برآمده از حق‌خواهان ایستاده در میدان را همراه کند که نگاه‌شان به مبارزه برآمده از کلام و نگاه جادویی او بود. آنچه نام نصرالله را به‌عنوان رهبر ارشد این مبارزه، زبانزد خاص و عام کرد، ویژگی‌های خاص او بود که در کمتر فرمانده‌ای جمع می‌‌شد. نبوغ کم‌نظیر استراتژیک، صبر مثال‌زدنی و توانمندی دیپلماتیک که سبب شد نه تنها با حضور در همه جبهه‌های مبارزه با اسرائیل در گستره وسیعی از سرزمین‌های اشغالی فرمانده انکار‌ناپذیر میدان جنگ باشد که همزمان مهره‌های شطرنجی را به بازی گیرد که پایانش تاباندن نور بر سیمای حجاب گرفته ذهنیت ضدجنگ بود.

سهم و نقش سیدحسن نصرالله در مانایی مقاومت قابل انکار نیست. مبارزه خستگی‌ناپذیر او، فصاحتش در سخنرانی و حلاوتی که در باور به اعتقاداتش وجود داشت، از مردمی که از یک سو آماج جنگ ویرانگر بودند و از جهتی دیگر خانه و کاشانه خود را قربانی مسلخ‌گاه سیاستمداران می‌دیدند، نسلی مقاوم ساخت که دیگر پیش روی گلوله نظامیان سینه سپر می‌کرد و از شهادت هراسی نداشت.

نصرالله اما در دل بحران‌ها اگرچه گاه به ابهام اما مستمراً به ترسیم توأمان معادلات مقاومت و دیپلماسی مشغول بود. او باور داشت که مبارزه فرای اقتضائات و الزامات یک مشی برای مبارزه با اشغال، استثمار و اشغالگری است اما در مدینه فاضله‌ او برای رهایی مردم از طوق ستم، همان اندازه گلوله لازم بود که کلمه. در چنین قرائتی اگر چه برافراشتن علم مبارزه در میدان همچنان ارزشمند بود اما وقتی به ارزش واقعی دست می‌یافت که مبارزان به تأسی از مکتب اسلام، آن را صرفاً در خدمت نفی حاکمیت طواغیت به کار گیرند و هرجا لازم بود گفتمان دادخواهی را در مسلک و مرام صلح جست‌وجو کنند.

این‌چنین بود در جنگی که در اکتبر خونین 2023 با عملیات غافلگیرکننده حماس آغاز شد، باز هم همه نگاه‌ها به سمت نصرالله چرخید که گفت: «چشم‌هایتان به میدان باشد»، تعیین تکلیف این جنگ را حواله میدان کرد. زیر سایه این هدایت هوشمندانه بود که دست حزب‌الله روی ماشه رفت و سبب شد جای آرایش قوای سنتی میدان را اردوکشی تازه‌ای گیرد که فرجام ناخوش آن برای اسرائیل در پذیرش توافق آتش‌بسی تحمیلی نمایان شد. هرچند فرمانده بی‌بدیل مقاومت، خود در آخرین قاب این نبرد حضور نداشت اما صحنه‌ای که به هنرمندانه‌ترین و الهام‌بخش‌ترین شکل ممکن چیدمان کرد، در مقابل چشمان نظاره‌گر جهان به نمایش درآمد تا بر فراز این پیروزی بار دیگر طنین این فریاد او به گوش برسد که: «باور دارم اسرائیل از خانه عنکبوت سست‌تر است.»