«ایران آنلاین» بررسی می‌کند؛
نوستالژی‌های رمضانی: ۱ - «ربّنای شجریان»
«ربّنا» یکی از آثار برجسته محمدرضا شجریان است که در دستگاه سه‌گاه خوانده شده و همه دعاهای آن با عبارت «ربّنا» آغاز می‌شوند، اثری که نمادی از خاطره جمعی مردم ایران است.
گروه فرهنگی ایران آنلاین: نغمه‌های ماه رمضان که از تلویزیون پخش می‌شوند، جزو ماندگارترین و خاطره‌انگیزترین نغمه‌هایی هستند که همواره در ذهن مردم باقی مانده است. در این بین، یکی از نغمه‌هایی که ایرانیان زیادی با آن خاطره دارند، «ربّنای شجریان» است تا جایی که کمتر کسی را پیدا می‌کنید که غروب روزهای ماه رمضان، پای سفره افطار یا موقع رد شدن از کوچه و خیابان، صدای "ربنا"ی استاد شجریان به گوشش برسد و منقلب نشود.
ربنا انتخاب شخصی استاد شجریان از چهار آیه سوره‌های آل‌عمران، مؤمنون، کهف و بقره است که به‌جز آیه اول باقی آیات نیز به‌طور کامل خوانده نمی‌شوند. این آیات با یکدیگر ارتباط معنایی داشته و تمامی آن‌ها از زبان انسان و خطاب به پروردگار است که طلب بخشش، رحم، رحمت و صبر می‌کند.
ربنا یکی از آثار محمدرضا شجریان و شامل ۴ دعا از آیات قرآن است که همه با عبارت ربنا آغاز می‌شوند. این اثر در تیرماه ۱۳۵۸ ضبط شده و برای مدت ۳۰ سال جزو برنامه‌های اصلی رادیو و تلویزیون بوده است.
گفته شده، استادشجریان همیشه درخلوت وتنهایی آثار بانو ام کلثوم خواننده محبوب مصری را گوش می‌داده و اثر زیبای جاودانه و ماندگار ربنا را از ملودی یکی از ترانه‌های معروف ام‌کلثوم الگوبرداری کرده است.
ربنای شجریان سال‌هاست از تلویزیون پخش نمی‌شود چرا که در سال ۱۳۸۸ و پس از وقایع سیاسی بعد از انتخابات ریاست جمهوری، استاد شجریان که از کاندیدایی به جز رئیس جمهور وقت حمایت کرده بود، در نامه‌ای از صداوسیما می‌خواهد دیگر از هیچکدام از آثار موسیقایی وی در برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی استفاده نکنند. او در این نامه ربنا را از شمول درخواستش جدا می‌کند و آن را اثری به احترام ماه مبارک رمضان و ادای دین به مردم نیک سرشت ایران می‌نامد.
محمدرضا شجریان در نامه خود تأکید کرده بود: "اینجانب در سال ۱۳۷۴ نیز اعلام کردم راضی به پخش آثار خود از صدا و سیما نیستم. مجدداً تقاضای خود را تکرار کرده و تأکید می‌کنم آن سازمان هیچ نقشی در تهیه این آثار نداشته و شایسته است به حکم شرع و قانون سریعاً کلیه واحد‌های آن سازمان از پخش صدا و آثار من خودداری کنند."
مدیران وقت صداوسیما هم در جلسه‌ای به اتفاق تصمیم می‌گیرند صدای شجریان را به طور کامل از رسانه ملی حذف کنند و در این حذف هیچ تفاوتی بین ربنا و مناجات با دیگر آثار او قائل نشوند؛ پس از آن تاکنون ربنای شجریان از رسانه ملی شنیده نشده است.
گفتنی است؛ ربنا در ۱۹ اردیبهشت سال ۱۳۹۶ در فهرست آثار معنوی (ناملموس) ایران با شماره ۱۳۹۶ به ثبت رسید.
انتهای پیام/