ادامه بازی در زمین سوریه با کارت‌های جدید
شروع مجدد درگیری‌های مسلحانه در سوریه به ویژه مناطق علوی نشین در سواحل غرب سوریه در استان های لاذقیه و طرطوس که قابل پیش‌بینی بود، معنای مشخصی دارد و آن اینکه، حکومتی که از دل جنگ داخلی در سوریه زاده شده، متزلزل است و بی‌ثباتی دامن این کشور را رها نخواهد کرد.
به گزارش گروه بین‌الملل ایران آنلاین، شروع مجدد درگیری های مسلحانه در سوریه به ویژه مناطق علوی نشین در سواحل غرب سوریه در استان های لاذقیه و طرطوس که قابل پیش بینی بود، معنای مشخصی دارد و آن اینکه، حکومتی که از دل جنگ داخلی در سوریه زاده شده، متزلزل است و بی ثباتی دامن این کشور را رها نخواهد کرد. در این رابطه ذکر چند نکته ضروری است:
۱. منافع بازیگران ذی نفوذ در سوریه به شدت متعارض و ناهمسو است. بازیگرانی که از ۲۰۱۱ تاکنون در حال کشمکش برای فتح سوریه و بیرون راندن رقبا بوده و این کشور میان آن ها دست به دست شده است. بنابراین، در چنین کانون مناقشه ای، هرچه تعداد بازیگران با منافع متعارض بیشتر باشد، چشم انداز دست یابی به ثبات تیره تر می شود و بر پیچیدگی های بحران افزوده می شود.
۲. در این راستا، دو بازیگر مهم یعنی ایران و ترکیه بیش از هر زمانی در سوریه دست به گریبان شده اند و به نظر می رسد پرونده سوریه می تواند دو کشور را وارد تنش و درگیری پیدا و پنهان گسترده تری کند. اظهارات هاکان فیدان وزیر خارجه ترکیه و واکنش ایران را می توان در این بستر ارزیابی کرد. ترکیه می خواهد خود را به عنوان فاتح سوریه معرفی کند و برای ایران نیز حفظ نفوذ در سوریه اهمیت راهبردی برای شبکه متحدان در منطقه دارد. از سوی دیگر، ایران نمی خواهد از سوریه دست بکشد و دست ها را بالا ببرد!
۳. هیات حاکمه جدید سوریه به دلایل متعدد از جمله عدم شناسایی بین المللی، وابستگی بیش از حد به بازیگران خارجی مانند ترکیه و مهم تر از آن، از بین رفتن تمامی زیرساخت های نظامی ارتش این کشور توسط اسرائیل و اشغال بخش های زیادی از خاک این کشور توسط تل آویو، اعتماد به نفس و توان کافی برای تسلط کامل بر سوریه و سرکوب مخالفان را ندارد. گرچه حاکمان جدید سوریه چاره ای جز این نخواهند داشت و باید شاهد افزایش برخوردها در سوریه میان حکومت جدید و مخالفان(از علوی ها تا طوایف و هویت های دیگر مانند کردها و دروزی ها و حتی اهل تسنن جنوب سوریه) باشیم.
۴. هر کدام از بازیگران متنفذ در سوریه، می خواهند به نحوی در معادلات این کشور سهم و نقش داشته باشند. ترکیه و قطر و برخی کشورهای عربی دولت مرکزی همسو با خود و اقتصاد آن را می خواهند، (رژیم صهیونیستی) اسرائیل در پی تصاحب بخشی از سرزمین سوریه است، روسیه و آمریکا به دنبال حفظ پایگاه های نظامی شان هستند و ایران نیز در پی احیای جایگاه از دست رفته در سوریه برای حمایت لجستیکی از مقاومت است. این معادله، یا با توافق میان بازیگران حل می شود و یا با مناقشه پیش خواهد رفت. به نظر می رسد، اظهارات اخیر وزیر خارجه ترکیه علیه ایران بخشی از همین معادله است.
۵. ادامه تنش در کانون مناقشه سوریه، منافع ترکیه را متزلزل و این کشور را با دشواری های زیادی در مرزهای جنوبی خود مواجه می کند. از آن سو، ایران و (رژیم) اسرائیل نیز با اهداف متعارض و متفاوت، از عدم استقرار دولت سوریه و ادامه تنش ها سود می برند. تداوم درگیری ها منجر به ادامه اشغال گری (رژیم) اسرائیل در مرزهای غربی و جنوبی سوریه می شود و ایران نیز حداقل می تواند از آن به عنوان اهرمی مذاکراتی یا امنیتی برای احیای جایگاه خود در سوریه استفاده کند.
۶. احتمالا طغیان علوی ها علیه حکومت تحریرالشام در گام نخست به نتیجه نخواهد رسید. اما می تواند آغاز یک حرکت تازه در سوریه باشد و فاتحان جدید این کشور و از جمله ترکیه را به این نتیجه برساند که نمی توانند منافع سایر بازیگران (چه داخلی و چه خارجی) را نادیده بگیرند. در واقع، این حرکت اگر نتیجه تعیین کننده ای در صحنه میدانی هم نداشته باشد، حداقل می تواند در معادلات سیاسی موثر واقع شود.
۷. حوادث چند روز اخیر نشان می دهد، همه بازیگران خارجی متنفذ در سوریه متناسب با نیازهای بازیگران داخلی و همپوشانی منافع میان یکدیگر، کارت هایی برای بازی و حفظ موقعیت خود دارند. بنابراین، نه ایران به صورت کامل بازیگر بازنده است و نه ترکیه برنده. همانطور که تا پیش از سقوط اسد نه ایران برنده مطلق بود و نه دیگران بازنده! همانطور که پیش از این نوشتم، پیروزها و شکست ها در خاورمیانه پایدار نیستند!
انتهای پیام/