راهکارهای ملی برای جذب گردشگر خارجی و عبور از توطئه‌های ایران‌هراسی

 

به گزارش ایرنا، ایران هراسی به مجموعه ای از باورها، برداشت ها ، هشدارها و روایت های منفی درباره سفر به ایران گفته می شود که عمدتا بر پایه اغراق در خطرات ، ناامنی ، عدم آزادی ، تهدیدات فرهنگی و سیاسی شکل گرفته اند. این تصویر نه با واقعیت های جاری در بستر اجتماعی و شهری ایران همخوان است و نه با تجربه عینی گردشگرانی که به کشور سفر کرده اند.

 

نشانه های ایران هراسی در وضعیت فعلی کشور مواردی همچون تصویر سازی نادرست و منفی در رسانه های جهانی، هشدارهای امنیتی مکرر از سوی دولت های خارجی، جایگاه نامناسب ایران در رنکینگ های جهانی گردشگری، روند کُند رشد گردشگران ورودی در مقایسه با پتانسیل ها، فقدان روایت سازی موثر در برابر جریان ایران هراسی است.

 

در مجموع ایران هراسی امروز به یک بحران ادراکی- رسانه‌ای تبدیل شده که مانع از بهره برداری اقتصادی از یکی از پاک ترین و پایدارترین صنایع جهان ، یعنی گردشگری ، شده است و تصویر فعلی ایران در افکار عمومی جهان بیشتر بر گرفته از رسانه های رقیب و تحلیل های امنیتی است تا تجربه های واقعی گردشگران ، اگر این وضعیت ادامه یابد ، حتی به رغم اصلاح زیرساخت ها و تبلیغات داخلی ، ورود گردشگران بین المللی به ایران همچنان با رشد کُند ، ناپایدار و محدود مواجه خواهد بود.

 

طی دهه های اخیر ، رسانه های جهانی به ویژه در غرب، نقشی انکار ناپذیر در ساخت و باز تولید تصویر نادرست و منفی از ایران ایفا کرده اند . این روند نه تنها بر افکار عمومی جهان اثر گذاشته ، بلکه در تصمیم گیری های سیاسی ، اقتصادی و حتی فرهنگی برخی کشورها نسبت به ایران نیز تاثیر گذار بوده است .

 

رسانه های بین المللی با استفاده از تکنیک های ارتباطی ، ایران را غالبا در قالب هایی چون نا امنی ، تهدید منطقه ای یا کشوری منزوی و غیر قابل تعامل معرفی می کنند و این تصویر سازی هدفمند ، گاه بر رویدادهای واقعی استوار است ، اما با بزرگ نمایی ، تحریف یا سانسور ابعاد مثبت ، چهره ای یک جانبه و ناعادلانه ترسیم می شود.

 

هشدارهای امنیتی در نگاه اول تنها یک توصیه دیپلماتیک به نظر می رسد ، اما در واقعیت ، به ابزاری موثر برای فلج کردن اقتصاد گردشگری ایران تبدیل شده اند و این هشدارها ، اقتصاد محلی در مقاصد گردشگری ، فرصت های اشتغال و تصویر برند ملی ایران را با چالش جدی روبرو کرده اند . ایران هراسی یک پدیده صرفا رسانه ای نیست ، بلکه ترکیبی پیچیده از برداشت های تاریخی ، تحلیل های امنیتی ، ضعف های ارتباطی و نبود روایت سازی موثر است.

 

مساله ایران هراسی با راه حل های کوتاه مدت و مقطعی رفع نخواهد شد و این پدیده ، نیازمند طراحی راهبردی بلند مدت ، همراهی دستگاههای مختلف ، مشارکت فعال رسانه ای و تدوام تعامل با افکار عمومی جهانی است . در این صورت می توان ، تصویر واقعی از ایران را در ذهن جهانیان بازسازی کرد و اقتصاد گردشگری را به جایگاه شایسته اش رساند .

 

 

عضو انجمن متخصصان گردشگری ایران روز شنبه در خصوص موضوع ایران هراسی و نقش آن در حوزه های مختلف از جمله گردشگری کشور به ایرنا گفت که اهداف تصویرسازی نادرست با براه انداختن ایران هراسی، ایجاد اجماع منفی بین المللی علیه ایران برای توجیه سیاست های تحریمی یا فشار های سیاسی ، محدودسازی تعاملات جهانی ایران در حوزه های اقتصادی ، علمی و فرهنگی و دیگر موارد است و این روند نیازمند واکنش فعالانه و هوشمندانه از سوی نهادهای رسانه ای ، فرهنگی و دیپلماتیک ایران است.

 

مهران حسنی اظهار داشت: در عصر که از آن با عنوان عصر "جنگ روایت ها" تفسیر می شود ، ایران نمی تواند به واکنش های مقطعی و تدافعی بسنده کندو نیاز است با سرمایه گذاری در حوزه روایت سازی ، رسانه های بین المللی همسو و استفاده از ظرفیت های دیپلماسی عمومی ، چهره واقعی ایران به جهانیان معرفی شود ؛ چهره ای که نه در قاب تحریف شده دشمنان ، بلکه در آینه واقعیت و حقیقت بازتاب یابد .

 

وی ایران هراسی را فراتر از یک پدیده رسانه ای دانست و در این خصوص توضیح داد: این موضوع یک مانع ذهنی و روانی قدرتمند در برابر میل گردشگران برای انتخاب ایران به عنوان مقصد سفر است و باعث شکل گیری تصویری از ایران به مثابه کشوری نا امن ، بسته ، غیر دوستانه و حتی خطرناک شده است ؛ تصاویری که اگرچه از واقعیت جاری در شهرها و مقاصد گردشگری ایران فاصله دارند ، اما درذهن بسیاری از گردشگران بین المللی تثبیت شده اند.

 

این پژوهشگر حوزه گردشگری در خصوص تاثیرات منفی ایران هراسی بر گردشگری بین المللی اظهار داشت: این تاثیرات شامل کاهش تمایل گردشگران انفرادی و ماجراجو ، لغو تورهای گروهی و همکاری های آژانس های گردشگری خارجی ، تغییر مقصد سفر در لحظه آخر ، اثر دومینویی بر سایر حوزه های اقتصادی گردشگری و در شرایطی که شواهد میدانی گویای این واقعیت اند که ، گردشگران خارجی حاضر در ایران از امنیت ، احترام و کیفیت سفر خود ابراز رضایت می کنند ، اما بازخوردهای منفی پیشینی از سوی رسانه های خارجی باعث می شود تا بسیاری حتی فرصت تجربه این ضایت را هم نیابند .

 

وی ادامه داد :‌ ایران هراسی نه تنها مانع ورود گردشگران جدید است بلکه زنجیره تبلیغات مثبت ، توصیه های دهان به دهان ، و تداوم حضور گردشگران در کشور را نیز مختل کرده و در بلند مدت ، برند ملی گردشگری ایران را به شدت تضعیف می کند .

 

 

حسنی در تشریح مهمترین ابزارهای عملیاتی ایران هراسی در دهه ای اخیر اعلام کرد: صدور هشدارهای امنیتی رسمی از سوی دولت های غربی و برخی از کشور های آسیایی درباره به سفر ایران از جمله این موارد است که این هشدارها تحت عنوان Travel Advisories منتشر می شوند و توانسته تاثیر مستقیم و بسیار مخربی بر تصمیم گیری گردشگران ، شرکت های بین المللی گردشگری ، خطوط هوایی و سرمایه گذاران حوزه گردشگری گذارد.

 

وی ادامه داد: ماهیت و گستره هشدارهای امنیتی ، تاثیرات آن به صورت مستقیم بر گردشگری ورودی و غیر مستقیم آن بر اقتصاد گردشگری است در ارتباط با تاثیرات مستقیم هشدارهای امنیتی بر گردشگری ورودی ، به کاهش تقاضای سفر به ایران از بازارهای هدف ، قطع همکاری تور اپراتورها و لغو تورهای گروهی ، اختلال در روابط ایران با پلتفرم های جهانی گردشگری و اثر روانی هشدارها بر گردشگران بالقوه منطقه ای را می توان نام برد .

 

این فعال حوزه گردشگری اظهارداشت: تاثیرات غیر مستقیم هشدارهای امنیتی بر اقتصاد گردشگری را می توان به مواردی چون رکورد سرمایه گذاری داخلی و خارجی در زیرساخت های گردشگری ، فرار شرکای خارجی از پروژه های مشترک و افزایش هزینه های تبلیغات و بازاریابی بین المللی برشمرد و علاوه بر این تضعیف مزیت رقابتی ایران در بازارهای جهانی گردشگری نیز از اثرات منفی هشدارهای امنیتی محسوب می شود .

 

وی گفت: آن هم در شرایطی که بسیاری از کشورهای در حال توسعه با سرمایه گذاری در زیرساخت ها ، تبلیغات گسترده و تسهیل ویزا توانسته اند سهم خود را از بازار گردشگری جهانی افزایش دهند و ایران به دلیل تداوم هشدارهای امنیتی نه تنها از این رقابت عقب مانده بلکه در مواردی بازارهای سنتی خود را نیز به تدریج در حال از دست دادن است.

 

حسنی در خصوص راهکارهای غلبه بر پدیده ایران هراسی تصریح کرد:برای این منظور ایران نیازمند راهبردهایی جامع ، چند لایه و فرابخشی است که از سطح محلی تا دیپلماسی رسمی را در بر گیرد و در این چارچوب راهبردهای پیشنهادی به پنج محور اصلی قابل تقسیم است.

 

وی محور اول را باز تعریف روایت ملی در عرضه بین المللی با طراحی و تقویت برند ملی گردشگری ایران با محوریت صلح ، تنوع فرهنگی و میهمان نوازی ، تولید محتوای چند رسانه ای هدفمند با زبان های بین المللی و حضور فعال در پلتفرم های معتبر جهانی گردشگری برشمرد .

 

این پژوهشگر حوزه گردشگری ادامه داد: دیپلماسی گردشگری و تعامل فعال با جهان ؛ با ایجاد بخش ویژه ، دیپلماسی گردشگری ، در وزارت امور خارجه ، تنظیم توافق نامه های دوجانبه با کشورهایی که هشدار سفر صادر کرده اند ، و دعوت از خبرنگاران گردشگری و بلاگرهای بین المللی برای سفر به ایران می تواند محور دوم راهبردها قرار گیرد و در محور سوم نیز ارتقاء زیرساخت های نرم افزاری برای تعامل با گردشگران خارجی با ایجاد سیستم جامع اطلاع رسانی گردشگری چند زبانه ، رفع موانع تراکنش های مالی و خدمات بانکی برای گردشگران ، و استاندارد سازی آموزش های بین فرهنگی برای فعالان گردشگری مورد نظر است.

 

وی سیاست گذاری رسانه ای منسجم و واکنش سریع به بحران های ادراکی را به عنوان محور چهارم راهبردهای پیشنهادی برای مقابله با ایران هراسی برشمرد و ادامه داد:تقویت مشارکت مردمی و بخش خصوصی در تغییر ذهنی ایران ، از طریق توانمند سازی کسب و کارهای کوچک و بومی در ارائه تجربه های مثبت سفر و توسعه گردشگری روایت محور با تاکید بر مردم به جای دولت مردم ایران بهترین سفیران فرهنگی کشور هستند گسترش تعامل میان گردشگران خارجی و مردم عادی تاثیر گذارتر از تبلیغات رسمی خواهد بود .

 

حسنی توضیح داد :‌ نهادها و دستگاه های دولتی در سه سطح حاکمیتی ، اجرایی و تخصصی باید با تمرکز به نقش آفرینی دقیق این دستگاه ها هریک دارای وظایف برای خنثی سازی پدیده ایران هراسی هستند ، که شامل ؛ وزارت خانه های میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی ، امور خارجه ، کشور و نیروی انتظامی ، ارتباطات و فناوری ، اطلاعات ، راه و شهرسازی ، سازمان صدا و سیما ، نهاد ریاست جمهوری و هیئت دولت ، استانداری ها و شهرداری ها است.

 

وی تصریح کرد: موفقیت در خنثی سازی ایران هراسی ، در گرو تشکیل فرماندهی واحد رسانه ای – گردشگری – فرهنگی است که با تصمیم کار روشن ، پاسخگویی دقیق و ارزیابی مستمر عملکرد ها بتواند تصویر ذهنی جهانی از ایران را اصلاح کند . این فرماندهی باید در قالب یک مرکز ملی دیپلماسی گردشگری با حضور نهادهای فوق باشد و پیشنهاد می شود ، وزارت میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع به عنوان متولی اصلی صنعت گردشگری کشور سند ملی مقابله با ایران هراسی در گردشگری ، با مشارکت سایر نهادها را طراحی و اجرایی کرد.