انتقاد کاربران فضای مجازی به جشن امضای «سووشون»
جشن امضای جنجالی «سووشون»
در سی‌وششمین دوره نمایشگاه کتاب تهران، جشن امضاها و حضور سلبریتی‌ها، نظرات متفاوتی را برانگیخت و علاقه‌مندان زیادی را به صف‌های عریض و طویل کشاند؛ صف‌هایی که برای افرادی چون «فاضل نظری»، «عادل فردوسی‌پور» و «گلاره عباسی» شکل گرفت و هیچ‌گونه حاشیه‌ای نداشت. اما وقتی پای مراسم رونمایی و امضای رمان جاودانه «سووشون» به میان آمد، ماجرا رنگ دیگری به خود گرفت.
گروه فرهنگی، روزنامه ایران_ حضور چهره‌های سرشناس و سلبریتی‌های سینما و تلویزیون در رویدادهای فرهنگی، همواره خبرساز بوده است؛ خصوصاً وقتی صحبت از کتاب و ادبیات باشد. در سی‌وششمین دوره نمایشگاه کتاب تهران، جشن امضاها و حضور سلبریتی‌ها، نظرات متفاوتی را برانگیخت و علاقه‌مندان زیادی را به صف‌های عریض و طویل کشاند؛ صف‌هایی که برای افرادی چون «فاضل نظری»، «عادل فردوسی‌پور» و «گلاره عباسی» شکل گرفت و هیچ‌گونه حاشیه‌ای نداشت. اما وقتی پای مراسم رونمایی و امضای رمان جاودانه «سووشون» به میان آمد، ماجرا رنگ دیگری به خود گرفت. حضوری که به چهره‌هایی همچون نرگس آبیار، کارگردان سریال «سووشون» و بهنوش طباطبایی، بازیگر نقش کلیدی در این سریال، گره خورد و انبوه حواشی درباره آن، برپایی مراسم مذکور را گرفتار انتقادات تندی کرد. در شبکه اجتماعی نظیر اینستاگرام و توئیتر سابق (شبکه ایکس)، بسیاری از مخاطبان این اقدام را مورد انتقاد قرار دادند و از نگرانی‌های خود گفتند.
ف.فربد، روزنامه‌نگار و عکاس، در این باره نوشت: «جشن امضای کتاب «سووشون» با حضور نرگس آبیار و بهنوش طباطبایی. مبتذل‌تر اینکه! جلد کتاب تصویری از بازیگران سریالی است که به همین نام نرگس آبیار ساخته است. ادبیات که هیچ، طراحی گرافیک را هم نابود کرده‌اند.» این انتقاد مستقیم، همراه با یادداشت بلندبالایی از «مینا امامویردی»، پژوهشگر علوم ارتباطات، که عنوان «کتاب‌کشی در نمایشگاه کتاب» را برگزیده بود، نشان‌دهنده حساسیت مخاطبان و کارشناسان نسبت به این رویداد بود. او نوشت: «مراسم امضای کتاب «سووشون» با حضور دو چـهره مشهور که سریالی به همین نام آماده پخش دارند، یک بی‌سلیقگی فرهنگی است. شاید در نگاه اول قابل توجیه به نظر برسد، اما دقیقاً همین توجیه پرده از یک مسأله بزرگ‌تر برمی‌دارد.»
بخشی از حواشی از انتشار فیلم‌های این مراسم در شبکه‌های اجتماعی و البته از انتشار یک پوستر آغاز شد؛ پوستری که برخی تصور می‌کردند نشان‌دهنده برگزاری جشن امضای کتاب اصلی «سووشون» با حضور عوامل سریال بوده است. اما طبق خبری که ایرنا منتشر کرد: «واقعیت ماجرا این بود که نرگس آبیار و بهنوش طباطبایی صرفاً تعدادی کارت پستال از پیش طراحی‌شده را امضا کردند و مراسمی با عنوان «جشن امضای کتاب» در کار نبود.»
بااین حال برخی کاربران همچنان معتقدند که سوءاستفاده از نام و شهرت سیمین دانشور در این اقدام دیده می‌شود. علی، یکی از کاربران شبکه‌های اجتماعی، به پوستر پرحاشیه اشاره کرده و نوشته: «وقتی فردوسی‌پور برای کتاب «فوتبال علیه دشمن» جشن امضا گرفت، سایمون کوپر، نویسنده کتاب گفته بود یه ایرانی بدون پرداخت حق مؤلف، کتاب رو ترجمه کرده که هیچ، واسش جشن امضا گرفته! آقای کوپر اگه می‌دونست اینجا یه نفر واسه کتابی که از روش سریال ساخته جشن امضا گرفته، اونقدر تعجب نمی‌کرد!»
یکی از صفحات اینستاگرامی واکنشی طنزآلود به این حواشی درپیش گرفته است و برش کوتاهی از یک مصاحبه سیمین دانشور منتشر کرده که در آن می‌گوید: «خب ... شما توقع چه دارید؟» این نقل قول کوتاه، به‌نوعی تبدیل به نمادی شده که بسیاری از کاربران از آن برای کنایه به ماجرا استفاده کردند. اسدالله امرایی، مترجم شناخته‌شده نیز در واکنشی تند، در صفحه خود نوشت: «کریستف کیشلوفسکی می‌گوید: با احتیاط زندگی کنید، دور و برتان آدم هست. بعد از انتشار پست عوامل دست‌اندرکار سریال سووشون که واکنش گسترده علاقه‌مندان ادبیات را به دنبال داشت، آقای معروفی، مدیرعامل محترم مؤسسه انتشارات خوارزمی یادداشتی شخصی فرستاده‌اند و توضیحاتی داده‌اند. تا جایی که شاهد بوده‌اند کتابی امضا نشده و از نقد و بررسی فیلمنامه اقتباسی، صرفاً کارت پستال‌هایی را امضا کرده‌اند. آن پست را هم حذف کردند. امیدوارم این خانم‌ها و آقایان بیشتر دقت کنند و حافظه تاریخی مردم را دست کم نگیرند.»
در این بین برخی معتقدند این حواشی بیش از آنکه مسأله‌ای ساده و زودگذر باشند، ما را با پرسشی عمیق‌تر روبه‌رو می‌کنند؛ اینکه مرز میان احترام به میراث ادبی و استفاده از آن برای جلب مخاطب کجاست؟ آیا چنین اقداماتی، مانند حضور عوامل سینما در آیین مربوط به آثار ماندگاری همچون «سووشون»، فرصتی برای ترویج ادبیات است یا صرفاً نمایشی برای بازاریابی؟ نکته آخر آنکه با نگاهی به تمام واکنش‌ها می‌توان دریافت که مخاطبان ایرانی بیش از هر زمان دیگری، به اصالت فرهنگی و میراث ادبی خود حساس شده‌اند؛ حساسیتی که شاید گام اول برای حفظ میراث فرهنگ و هنری‌مان باشد. به قول یکی از کاربران: «برخی اقدامات گاهی خطر از دست دادن اعتماد مخاطب را به همراه دارد. شاید بهتر باشد به جای چسبیدن به نام‌های بزرگ مثل سیمین دانشور، برای خلق آثار اصیل و جدید تلاش کنیم.»ایران آنلاین
انتهای پیام/
ف.فربد، روزنامه‌نگار و عکاس، در این باره نوشت: «جشن امضای کتاب «سووشون» با حضور نرگس آبیار و بهنوش طباطبایی. مبتذل‌تر اینکه! جلد کتاب تصویری از بازیگران سریالی است که به همین نام نرگس آبیار ساخته است. ادبیات که هیچ، طراحی گرافیک را هم نابود کرده‌اند.» این انتقاد مستقیم، همراه با یادداشت بلندبالایی از «مینا امامویردی»، پژوهشگر علوم ارتباطات، که عنوان «کتاب‌کشی در نمایشگاه کتاب» را برگزیده بود، نشان‌دهنده حساسیت مخاطبان و کارشناسان نسبت به این رویداد بود. او نوشت: «مراسم امضای کتاب «سووشون» با حضور دو چـهره مشهور که سریالی به همین نام آماده پخش دارند، یک بی‌سلیقگی فرهنگی است. شاید در نگاه اول قابل توجیه به نظر برسد، اما دقیقاً همین توجیه پرده از یک مسأله بزرگ‌تر برمی‌دارد.»
بخشی از حواشی از انتشار فیلم‌های این مراسم در شبکه‌های اجتماعی و البته از انتشار یک پوستر آغاز شد؛ پوستری که برخی تصور می‌کردند نشان‌دهنده برگزاری جشن امضای کتاب اصلی «سووشون» با حضور عوامل سریال بوده است. اما طبق خبری که ایرنا منتشر کرد: «واقعیت ماجرا این بود که نرگس آبیار و بهنوش طباطبایی صرفاً تعدادی کارت پستال از پیش طراحی‌شده را امضا کردند و مراسمی با عنوان «جشن امضای کتاب» در کار نبود.»
بااین حال برخی کاربران همچنان معتقدند که سوءاستفاده از نام و شهرت سیمین دانشور در این اقدام دیده می‌شود. علی، یکی از کاربران شبکه‌های اجتماعی، به پوستر پرحاشیه اشاره کرده و نوشته: «وقتی فردوسی‌پور برای کتاب «فوتبال علیه دشمن» جشن امضا گرفت، سایمون کوپر، نویسنده کتاب گفته بود یه ایرانی بدون پرداخت حق مؤلف، کتاب رو ترجمه کرده که هیچ، واسش جشن امضا گرفته! آقای کوپر اگه می‌دونست اینجا یه نفر واسه کتابی که از روش سریال ساخته جشن امضا گرفته، اونقدر تعجب نمی‌کرد!»
یکی از صفحات اینستاگرامی واکنشی طنزآلود به این حواشی درپیش گرفته است و برش کوتاهی از یک مصاحبه سیمین دانشور منتشر کرده که در آن می‌گوید: «خب ... شما توقع چه دارید؟» این نقل قول کوتاه، به‌نوعی تبدیل به نمادی شده که بسیاری از کاربران از آن برای کنایه به ماجرا استفاده کردند. اسدالله امرایی، مترجم شناخته‌شده نیز در واکنشی تند، در صفحه خود نوشت: «کریستف کیشلوفسکی می‌گوید: با احتیاط زندگی کنید، دور و برتان آدم هست. بعد از انتشار پست عوامل دست‌اندرکار سریال سووشون که واکنش گسترده علاقه‌مندان ادبیات را به دنبال داشت، آقای معروفی، مدیرعامل محترم مؤسسه انتشارات خوارزمی یادداشتی شخصی فرستاده‌اند و توضیحاتی داده‌اند. تا جایی که شاهد بوده‌اند کتابی امضا نشده و از نقد و بررسی فیلمنامه اقتباسی، صرفاً کارت پستال‌هایی را امضا کرده‌اند. آن پست را هم حذف کردند. امیدوارم این خانم‌ها و آقایان بیشتر دقت کنند و حافظه تاریخی مردم را دست کم نگیرند.»
در این بین برخی معتقدند این حواشی بیش از آنکه مسأله‌ای ساده و زودگذر باشند، ما را با پرسشی عمیق‌تر روبه‌رو می‌کنند؛ اینکه مرز میان احترام به میراث ادبی و استفاده از آن برای جلب مخاطب کجاست؟ آیا چنین اقداماتی، مانند حضور عوامل سینما در آیین مربوط به آثار ماندگاری همچون «سووشون»، فرصتی برای ترویج ادبیات است یا صرفاً نمایشی برای بازاریابی؟ نکته آخر آنکه با نگاهی به تمام واکنش‌ها می‌توان دریافت که مخاطبان ایرانی بیش از هر زمان دیگری، به اصالت فرهنگی و میراث ادبی خود حساس شده‌اند؛ حساسیتی که شاید گام اول برای حفظ میراث فرهنگ و هنری‌مان باشد. به قول یکی از کاربران: «برخی اقدامات گاهی خطر از دست دادن اعتماد مخاطب را به همراه دارد. شاید بهتر باشد به جای چسبیدن به نام‌های بزرگ مثل سیمین دانشور، برای خلق آثار اصیل و جدید تلاش کنیم.»ایران آنلاین
انتهای پیام/