تعامل، نه تقابل؛ روایت درست از همکاری با هنرمندان در رسانه ملی

ایران آنلاین: در فضای پویای فرهنگ و هنر، همواره شاهد گفت‌وگوها و گاهی نیز انتقاداتی میان هنرمندان و نهادهای فرهنگی، از جمله سازمان صداوسیما هستیم. این گفت‌وگوها تا زمانی که در چارچوب سازنده و به قصد بهبود و ارتقا صورت پذیرند، نه تنها مذموم نیستند، بلکه می‌توانند موتور محرکه رشد و تعالی باشند. اما آنچه اهمیت دارد، درک درست از ماهیت رابطه میان هنرمندان و رسانه ملی و پرهیز از تقلیل آن به روایتی یک‌سویه و تقابل‌جویانه است. خبر منتشر شده درباره انتقادات یکی از تهیه کنندگان برنامه «خندوانه» فرصتی را فراهم می‌آورد تا بار دیگر بر رویکرد اصلی و پایدار سازمان صداوسیما در قبال جامعه هنری کشور تأکید کنیم: رویکرد "تعامل، نه تقابل".

تعامل، راهبرد اصلی صداوسیما در دوران تحول

سازمان صداوسیما به عنوان دانشگاهی عمومی و فراگیر، همواره نقش محوری در تولید محتوای فاخر، فرهنگ‌ساز و سرگرم‌کننده برای آحاد جامعه بر عهده داشته است. این نقش‌آفرینی بدون همکاری و همراهی هنرمندان، نویسندگان، کارگردانان، تهیه‌کنندگان و تمامی اهالی فرهنگ و هنر میسر نبوده و نخواهد بود. در دوران تحول جدید سازمان، یکی از اصلی‌ترین راهبردهای مدیریت، حفظ و توسعه همین تعامل سازنده و دوسویه با جامعه هنری بوده است. این تعامل نه تنها به معنای استفاده از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های هنرمندان برای تولید آثار جدید است، بلکه شامل شنیدن دیدگاه‌ها، انتقادات و پیشنهادات آنان نیز می‌شود. درهای سازمان صداوسیما هرگز به روی هنرمندان دغدغه‌مند و توانمند بسته نبوده و نخواهد بود. اعتقاد عمیق مدیریت و بدنه کارشناسی سازمان بر این استوار است که رشد و بالندگی رسانه ملی در گرو پیوند ناگسستنی آن با بدنه خلاق و پویای فرهنگ و هنر کشور است.

برخلاف برخی فضاسازی‌ها و ادعاهای مطرح شده، روایت واقعی از رابطه صداوسیما و هنرمندان، روایت همکاری، گفت‌وگو و تلاش مشترک برای اعتلای فرهنگ ایرانی-اسلامی است. در این مسیر، طبیعی است که اختلاف دیدگاه‌ها و سلیقه‌ها نیز وجود داشته باشد. مهم این است که این تفاوت‌ها منجر به گسست و تقابل نشود، بلکه بستر را برای گفت‌وگویی سازنده و دستیابی به نقاط مشترک فراهم آورد. سازمان صداوسیما همواره از نقد مشفقانه و سازنده استقبال کرده و آن را بخشی از فرآیند پویایی و رشد خود می‌داند. اما مهم است که میان نقد سازنده و تخریب هدفمند تفاوت قائل شویم و اجازه ندهیم فضای رسانه‌ای به سمت تقابل‌های بی‌حاصل و دامن زدن به اختلافات پیش برود.

دعوت مستمر از چهره‌های مؤثر؛ نمادی از گشودگی سازمان

یکی از شاخص‌ترین دلایل بر اثبات رویکرد تعاملی صداوسیما در سال‌های اخیر، حجم بالای دعوت به همکاری از چهره‌های مؤثر و شناخته شده جامعه هنری است. بسیاری از هنرمندانی که شاید در دوره‌هایی کمتر در قاب تلویزیون دیده می‌شدند، در این دوره بارها و بارها برای حضور در پروژه‌های مختلف دعوت شده‌اند. این دعوت‌ها شامل طیف وسیعی از هنرمندان، از پیشکسوتان با تجربه تا جوانان خلاق و ایده‌پرداز بوده است. هدف از این دعوت‌های گسترده، استفاده حداکثری از تمامی ظرفیت‌های موجود در کشور برای تولید محتوای جذاب، متنوع و با کیفیت است که بتواند پاسخگوی نیازها و سلایق مختلف مخاطبان باشد.

البته، طبیعی است که در فرآیند دعوت به همکاری، شرایط مختلفی پیش آید. برخی از هنرمندان دعوت سازمان را پذیرفته و با انرژی و خلاقیت خود به تولید آثار درخشانی در رسانه ملی کمک کرده‌اند. حضور این هنرمندان در پروژه‌های جدید، خود گواه بر فضای باز و استقبال سازمان از همکاری با تمامی طیف‌هاست. در مقابل، برخی دیگر به دلایل شخصی، کاری یا هر دلیل دیگری، امکان یا تمایلی برای پذیرش دعوت در زمان مشخص را نداشته‌اند. این عدم پذیرش به معنای بسته بودن درهای سازمان نیست، بلکه بخشی از فرآیند طبیعی همکاری‌های حرفه‌ای است. مهم این است که سازمان همواره آمادگی خود را برای همکاری اعلام کرده و مسیرهای ارتباطی را باز نگه داشته است.

بازگشت چهره‌های محبوب؛ نشانه‌ای از ترمیم و تعامل

یکی از مصادیق عینی و ملموس رویکرد تعاملی صداوسیما، حضور مجدد و موفقیت‌آمیز چهره‌های برجسته و محبوبی است که شاید برای مدتی از فضای تولید در رسانه ملی فاصله گرفته بودند. نمونه‌های درخشانی همچون سیروس مقدم و محسن تنابنده که با ساخت سری جدید مجموعه "پایتخت" توانستند بار دیگر بخش عظیمی از مخاطبان را پای تلویزیون بنشانند، مصداق بارز این رویکرد هستند. بازگشت این هنرمندان و تولید آثاری که مورد استقبال گسترده قرار گرفت، نشان می‌دهد که سازمان صداوسیما نه تنها از بازگشت هنرمندان استقبال می‌کند، بلکه فضای لازم برای فعالیت و خلاقیت آنان را نیز فراهم می‌آورد.

حتی حضور و همکاری با هنرمندانی که در مقاطعی دیدگاه‌های انتقادی نسبت به سازمان داشته‌اند، نیز در این دوره مشاهده شده است. این امر نشان‌دهنده سعه صدر و آمادگی سازمان برای گفت‌وگو و همکاری با تمامی افرادی است که دغدغه فرهنگ و هنر این مرز و بوم را دارند و می‌توانند به ارتقای سطح کیفی آثار کمک کنند. سازمان اعتقاد دارد که نقد، اگر سازنده باشد، می‌تواند به بهبود فرآیندها و تولیدات منجر شود. بنابراین، از همکاری با هنرمندان منتقد نیز استقبال می‌شود، به شرطی که این همکاری در چارچوب قوانین و مقررات و با هدف تولید آثار مثبت و تأثیرگذار صورت پذیرد. این رویکرد، مصداق بارز همان "تعامل، نه تقابل" است که سازمان آن را سرلوحه کار خود قرار داده است.

موفقیت‌های رسانه؛ حاصل تفکر جمعی و اصلاح درونی

یکی دیگر از نکات مهمی که در تحلیل عملکرد صداوسیما و رابطه آن با هنرمندان باید مورد توجه قرار گیرد، این است که موفقیت‌های رسانه ملی، حاصل کار و تلاش جمعی و نتیجه یک رویکرد اصلاحی درونی و مستمر است. این موفقیت‌ها میراث انحصاری هیچ شخص، گروه یا دوره‌ای نیست. صداوسیما به عنوان یک نهاد گسترده و پیچیده، دارای ساختارهای برنامه‌ریزی، تولید، پخش و بازخورد است که همگی در کنار یکدیگر برای دستیابی به اهداف سازمان تلاش می‌کنند. هنرمندان نیز بخشی جدایی‌ناپذیر و بسیار مهم از این فرآیند هستند. خلاقیت، نوآوری و توانمندی‌های آنان، به تولید آثاری منجر می‌شود که می‌تواند با مخاطب ارتباط برقرار کرده و تأثیرگذار باشد.

اما این بدان معنا نیست که تمامی بار موفقیت یا عدم موفقیت بر دوش یک فرد یا گروه خاص است. موفقیت‌های اخیر صداوسیما در جذب مخاطب و تولید برخی برنامه‌ها و سریال‌های پرمخاطب، نتیجه هم‌افزایی میان بخش‌های مختلف سازمان، برنامه‌ریزی‌های دقیق، تخصیص منابع و از همه مهمتر، همکاری مؤثر با طیف وسیعی از هنرمندان توانمند است. در این دوره، تلاش شده است تا با آسیب‌شناسی دقیق و بازنگری در فرآیندها، بستر برای تولید آثار با کیفیت‌تر فراهم شود. این رویکرد اصلاحی درونی، شامل توجه بیشتر به نیازها و سلایق مخاطب، استفاده از قالب‌های نوین برنامه‌سازی و ایجاد فضای مناسب‌تر برای خلاقیت هنرمندان بوده است. بنابراین، هرگونه ادعایی مبنی بر اینکه موفقیت‌ها یا عدم موفقیت‌ها تنها به یک شخص خاص مرتبط است، ساده‌انگارانه و نادیده گرفتن تلاش جمعی است که در سراسر سازمان در جریان است.

در نهایت، لازم است تأکید شود که روایت اصلی و غالب از رابطه صداوسیما و هنرمندان، روایت تعامل، همکاری و تلاش مشترک برای اعتلای فرهنگ و هنر این مرز و بوم است. انتقادات، هرچند تند و صریح، نمی‌توانند و نباید این واقعیت را مخدوش سازند. سازمان صداوسیما همواره از نقد سازنده استقبال کرده و آن را فرصتی برای بهبود می‌داند. اما در عین حال، بر این باور است که موفقیت‌های رسانه ملی حاصل تلاش جمعی، رویکرد اصلاحی درونی و مهمتر از همه، تعامل سازنده با تمامی اهالی فرهنگ و هنر است. در این مسیر، از تمامی هنرمندان دغدغه‌مند و توانمند دعوت می‌شود تا با همکاری و همراهی خود، رسانه ملی را در انجام رسالت سنگین خود یاری رسانند و با "تعامل، نه تقابل"، به ساخت آینده‌ای روشن‌تر برای فرهنگ و هنر این سرزمین کمک کنند. این روایت واقعی از همکاری است که باید به درستی تبیین و در جامعه بازنشر شود.

سید حسن ساداتی