ویتکاف: غنی‌سازی ایران برای ما خط قرمز است
فرستاده ویژه کاخ سفید و مذاکره‌کننده اصلی آمریکا در مذاکرات عمان در گفت‌وگویی ادعا کرد که آمریکا نمی‌تواند اجازه برخورداری ایران از توانمندی غنی‌سازی اورانیوم را بدهد و برای رسیدن به توافقی بر این اساس، پیشنهاد خود را به طرف ایرانی ارائه کرده است.
ایران آنلاین: «استیو ویتکاف» فرستاده ویژه کاخ سفید که نقشی کلیدی در مذاکرات غیرمستقیم تهران-واشنگتن، مذاکرات اوکراین و مذاکرات غیرمستقیم با حماس درباره آتش‌بس و تبادل اسرا داشته است، در گفت‌وگویی در پاسخ به این که طرح کلی توافقی که «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا به دنبال دستیابی به آن با ایران است، چگونه به نظر می‌رسد، پاسخ داد: رئیس‌جمهور صراحتا گفته است که می‌خواهد به شکل دیپلماتیک و با گفت‌وگو این مسئله را حل کند.
به گزارش ایسنا، ویتکاف در گفت‌وگو با شبکه ای‌بی‌سی نیوز بیان کرد: او (ترامپ) تمامی سیگنال‌ها را در این باره نشان داده است. او مستقیما نامه‌هایی برای رهبر عالی ایران ارسال کرده است. من هم برای انتقال این پیام اعزام شدم و آن را رسانده‌ام.
فرستاده ویژه کاخ سفید گفت: از سوی دیگر، ما خط قرمز واضحی داریم که غنی‌سازی است. ما حتی نمی‌توانیم اجازه یک درصد ظرفیت غنی‌سازی را بدهیم. ما پیشنهادی به ایرانی‌ها ارائه رده‌ایم که فکر می‌کنیم بدون بی‌احترامی به آن‌ها به بخش‌هایی از این مسئله می‌پردازد. بنابراین، این حائز اهمیت است. ما می‌خواهیم در این زمینه به راهکاری دست پیدا کنیم و فکر می‌کنیم که می‌توانیم.
او افزود: اما همه چیز از دیدگاه ما، با توافقی آغاز می‌شود که شامل غنی‌سازی نیست. نمی‌توانیم چنین چیزی داشته باشیم چراکه غنی‌سازی امکان تسلیحاتی‌سازی(برنامه هسته‌ای) را فراهم می‌کند. ما اجازه رسیدن یک بمب به اینجا را نمی‌دهیم.
ویتکاف در ادامه بیان کرد: اما غیر از این، راه‌های زیادی برای ما وجود دارد که در این مذاکرات به اهدافمان دست پیدا کنیم. از نظر ما، زمانی در این هفته در اروپا دیدار خواهیم کرد. امیدواریم که به نتایج مثبت واقعی بیانجامد.
ایران و آمریکا تا کنون چهار دور مذاکرات غیرمستقیم را با میانجی‌گری عمان برای رسیدگی به مسئله برنامه هسته‌ای ایران انجام داده‌اند. طرفین به طور کلی روند این مذاکرات را خوب ارزیابی کرده و گفت‌اند ایده‌های مفیدی در جریان گفت‌وگوها مطرح شده و جریان مذاکرات از کلیات فاصله گرفته است.
مقام‌های ایران تاکید کرده‌اند برخورداری ایران از انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز و حق غنی‌سازی ایران موضوعی قابل مذاکره نیست و تاکید کرده‌اند ایران مقتدرانه از برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز خود در قبال هرگونه اقدام متجاوزانه دفاع خواهد کرد.
در این میان، مقام‌های آمریکایی به‌ویژه پس از دور سوم مذاکرات مدعی شدند که ایران به عنوان تنها کشور فاقد سلاح هسته‌ای پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی(ان‌پی‌تی) حق غنی‌سازی ندارد و اگر خواهان استفاده از انرژی هسته‌ای است، می‌تواند سوخت مورد نیاز رآکتورهای خود را از کشوری ثالث وارد کند.
«اسماعیل بقائی» سخنگوی وزارت امور خارجه ایران پیشتر درباره اظهارات برخی از مقامات آمریکایی در ارتباط با اینکه ایران حق ندارد چرخه سوخت داشته باشد، گفته بود: بحث بسیار روشن است و نباید آن‌را پیچیده کرد. ما در عمل، حق خود را اعمال می‌کنیم. موضوعی که به عنوان موضع رسمی جمهوری اسلامی ایران مطرح است، مبتنی بر ماده ۴ معاهده عدم اشاعه است. حق کشورهای عضو است که در بطن آن، موضوع چرخه سوخت و غنی‌سازی هم وجود دارد.
او تاکید کرد: برنامه هسته‌ای ایران به صورت کامل تحت نظر بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. آن‌ها به صورت روزانه در حال رصد هستند، هیچ انحرافی از ماهیت صلح‌آمیز مشاهده نشده است. عزم ما برای اینکه برنامه هسته‌ای خود را صلح آمیز نگه داریم، قبلا اثبات شده است و در آینده هم هیچ برنامه‌ای برای عدول از این موضع اصولی وجود ندارد. بنابراین فکر می‌کنم روشن‌تر از این واقعاً نمی‌توان مواضع جمهوری اسلامی ایران را بیان کرد.
ما باید در اوکراین به آتش‌بس برسیم
در ادامه این گفت‌وگو، ویتکاف در پاسخ به این که آیا از نظر او تماس تلفنی رئیس‌جمهور آمریکا با «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه در دوشنبه پیش رو منجر به مذاکرات مستقیم میان ترامپ، پوتین و «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهور اوکراین خواهد شد، گفت: ما به تازگی مذاکرات مستقیمی در استانبول داشتیم که به دستاوردهای خوبی، از جمله آزادی اسرا منجر شد. ما باید به آتش‌بس برسیم؛ این موضع رئیس‌جمهور است و ما همه با آن موافقیم. اما مهم‌تر از همه، باید به یک توافق صلح نهایی دست پیدا کنیم.
او افزود: رئیس‌جمهور این حساسیت را دارد که باید با رئیس‌جمهور پوتین تلفنی صحبت کند و این موضوع برخی مشکلات دشوار را برطرف خواهد کرد و ما را درموقعیتی قرار خواهد داد که باید به آن برسیم. فکر می‌کنم که تماس بسیار موفقیت‌آمیزی خواهد بود.
فرستاده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا همچنین در پاسخ به این که چه نظری درباره حضور نیافتن پوتین در مذاکرات استانبول دارد، گفت: من قصد ندارم درباره انگیزه‌های او(ولادیمیر پوتین) اظهار نظر کنم. به گمانم از برخی جهان موضوع مربوط به هیاتی است که به مذاکرات اصلی استانبول(۲۰۲۲) اما شرایط آن موقع با امروز متفاوت است.
ویتکاف بیان کرد: از نظر من، رئیس‌جمهور تماس موافقیت‌آمیزی با ولادیمیر پوتین خواهد داشت. آن‌ها یک‌دیگر را می‌شناسند. رئیس‌جمهور مصمم است که کاری در این زمینه انجام شود. اگر او نتواند، کسی قادر به انجام دادن آن نخواهد بود.
با درگیری بسیار پیچیده‌ای مواجهیم
مذاکره‌کننده ارشد آمریکا که تا کنون چند بار برای مذاکرات عادی‌سازی روابط آمریکا-روسیه و ترسیم برنامه صلح اوکراین به مسکو سفر کرده و با رئیس‌جمهور روسیه و دیگر مقام‌های بلندپایه این کشور دیدار داشته است، در پاسخ به این سوال که آیا با توجه به این گفته «جی‌دی ونس» معاون رئیس‌جمهور آمریکا مبنی بر این که «روس‌ها زیاده‌خواهی می‌کنند»، موافق است و ارزیابی او ازوضعیت گفت‌وگوهای واشنگتن با مسکو در این زمینه چیست، گفت: ارزیابی من این است که با درگیری بسیار پیچیده‌ای مواجهیم که نباید اتفاق می‌افتاد. در این زمینه کاملا با رئیس‌جمهور ترامپ موافقم.
او افزود: ما الان با افرادی مواجهیم که علیه یک‌دیگرند. احساسات و نفرت زیادی موج می‌زند و کشتارها باید متوقف شود. به نظرم در چنین مذاکراتی افراد جبهه می‌گیرند. مهارتی که باید اینجا به کار بست و رئیس جمهور در آن استاد است، این است که این اختلاف میان دو طرف را کم کنیم. فکر می‌کنم تا حدی این کار را کرده‌ایم. فکر می‌کنم دوشنبه با مشخص شدن این که اکنون در چه موقعیتی قرار داریم و چگونه می‌توانیم این مذاکرات را به پایان برسانیم، پیشرفت زیادی خواهیم داشت.
رئیس‌جمهور آمریکا روز گذشته با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی «تروث سوشال» اعلام کرد که قصد دارد روز دوشنبه با رؤسای‌جمهور روسیه و اوکراین و همچنین با مقامات ناتو تماس تلفنی برقرار کند تا زمینه‌ای برای پایان جنگ اوکراین فراهم شود.
ترامپ در این پیام نوشت که گفت‌وگوی او با «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه رأس ساعت ۱۰ صبح به وقت محلی انجام خواهد شد و محور آن «توقف حمام خون» جاری در جنگ اوکراین و مسائل تجاری خواهد بود.
رئیس‌جمهور آمریکا در ادامه افزود که پس از تماس با پوتین، با «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهور اوکراین نیز گفت‌وگو خواهد کرد و در ادامه به‌همراه او با اعضای ناتو رایزنی خواهد داشت.
ترامپ در پایان این پیام ابراز امیدواری کرد که این تماس‌ها منجر به برقراری آتش‌بس شود و به گفته او، «این جنگ بسیار خشن که هرگز نباید آغاز می‌شد» به پایان برسد.
علاوه بر این، هیات‌های اوکراینی و روسی جمعه ۱۶ مه در استانبول مذاکرات مستقیمی برگزار کردند که به‌رغم درخواست کی‌یف، در سطح روسای جمهور برگزار نشد. روسیه از این دیدار ابراز رضایت و اعلام کرد که آماده ادامه تماس‌هاست. هر دو کشور اعلام کردند توافق کرده‌اند که هر کدام ۱۰۰۰ اسیر جنگی را مبادله کنند که بزرگترین تبادل از این نوع تاکنون خواهد بود.
طرفین دیدار سه‌جانبه‌ای نیز با هیات آمریکایی داشتند که وزیر امور خارجه آمریکا نیز در آن حضور داشت.
«دیمیتری پسکوف» سخنگوی کرملین روز گذشته در این باره به خبرنگاران گفت: روسیه و اوکراین توافق کردند که فهرست شرایط آتش‌بس را مبادله کنند. کار ادامه دارد، در حال انجام است. طرف روسی چنین فهرستی را تهیه کرده و آن را تحویل خواهد داد و با طرف اوکراینی مبادله خواهد شد.
پسکوف افزود، کار بر روی حل و فصل مناقشه در اوکراین تازه آغاز شده و ادامه خواهد یافت.
غرب از روسیه خواسته است که آتش‌بس ۳۰ روزه بی‌قید و شرط پیشنهادی اوکراین و آمریکا را بپذیرد.
با این حال، مسکو استدلال کرده است که کی‌یف از این وقفه در نبرد برای تجدید تسلیحات و سازماندهی مجدد نیروهای خود سوءاستفاده خواهد کرد.
اختلافی میان ترامپ و نتانیاهو نیست
فرستاده ویژه آمریکا در امور غرب آسیا در پاسخ به این سوال که با توجه به اظهارات رئیس‌جمهور آمریکا در سفر اخیرش به غرب آسیا درباره رنج انسانی غیرنظامیان غزه، آیا واشنگتن قصد دارد به رژیم صهیونیستی برای پایان دادن به محاصره انسانی جهت ورود کمک‌های انسانی به غزه و حملات این رژیم به این منطقه فشار بیاورد، مدعی شد: رئیس‌جمهور بشردوست است و فکر می‌کنم هر کسی درباره وضعیت انسانی در غزه نگران است.
او با نایده گرفتن حمایت‌های تمام‌عیاری دیپلماتیک، تسلیحاتی و مالی که واشنگتن از ابتدای جنگ غزه از جنایات جنگی رژیم صهیونیستی علیه غیرنظامیان این منطقه انجام داده است، گفت: با شرایط بسیار پیچیده‌ای از نظر لجستیکی مواجهیم. فکر نمی‌کنم هیچ گونه اختلافی میان موضع رئیس‌جمهور ترامپ و موضع نخست‌وزیر نتانیاهو وجود داشته باشد. مسئله الان این است که چطور از نظر لجستیکی تمامی این کامیون‌ها را به غزه وارد کنیم؟ چگونه ایستگاه‌های امدادی را برپا کنیم؟ موضوعات و ابتکارات زیادی وجود دارد که برای رسیدگی به این مسئله روی آن کار می‌کنیم. همچنین قرار است آشپزخانه‌های متحرکی در این منطقه برپا شوند. ما کامیون‌هایی پر از آرد داریم که در مرزها انتظار می‌کشند. اسرائیلی‌ها نشان داده‌اند که قصد دارند اجازه ورود تعداد بیشتری از این کامیون‌ها را بدهند. اما شرایط خطرناک است.
ویتکاف گفت: هنوز گلوله‌های منفجرنشده زیادی در این محل وجود دارد و باید این موضوع را در نظر داشته باشیم. اما با این وجود، ما نمی‌خواهیم شاید یک بحران انسانی باشیم و اجازه نخواهیم داد که تحت نظارت رئیس‌جمهور چنین اتفاقی رخ دهد.
ما از سخاوت قطر سود می‌بریم
او در بخش پایانی این گفت‌وگو در پاسخ به سوالی درباره بوئینگ ۷۴۷ به عنوان هدیه قطر به رئیس‌جمهور آمریکا مبنی بر این که از نظر او قطر چه خواسته‌ای ممکن است با دادن این هدیه به آمریکا مطرح کند، بیان کرد: این یک تبادل کاملا قانونی است. شورای کاخ سفید، وزارت دادگستری آن را بررسی کرده‌اند. بنابراین، این یک تبادل کاملا قانونی بین دولتی و بین وزات دفاع دو کشور است که در چارچوب عادی روابط انجام شده است و همیشه در طول تاریخ ما نیز وجود داشته است.
فرستاده ویژه کاخ سفید توضیح داد: در این مورد، رئیس‌جمهور دستاوردهای فوق‌العاده‌ای داشه است و شما در خاورمیانه شاهد آن بودید. اما این روند از همان ابتدای ریاست‌جمهور او آغاز شد. او معاملات شگفت‌انگیز زیادی انجام داده است، فرصت‌های متنوعی برای این کشور، اقتصادمان و رشد اقتصادی ما ایجاد کرده است و همه چیز همواره با این نگاه بوده است که منفعتی برای مردم آمریکا و مالیات‌دهندگان آمریکایی داشته باشد.
ویتکاف در ادامه درباره این هدیه ۴۰۰ میلیون دلاری قطر به ترامپ گفت: این هم نمونه دیگری از همه کارهایی است که به آن اشاره کردم. آن‌ها(قطری‌ها) تصمیم گرفتند این هدیه را به دلیل تمام کارهای بزرگی که ما در گذشته برایشان انجام داده‌ایم، به ما بدهند. علاوه بر این، آن‌ها اعلام کردند که ۱.۲ تریلیون دلار در آمریکا سرمایه‌گذاری می‌کنند که با ایجاد مشاغل و فواید بسیار دیگری همراه خواهد بود.
او افزود: من واقعا نمی‌دانم چرا کسی باید این را به عنوان تلاش قطر برای به دست آوردن امتیازی خاص ببیند. ما از سخاوت آن‌ها سود می‌بریم و آن‌ها هم به دنبال سرمایه‌گذاری در کشور ما هستند و به نظرم همه این‌ها قابل تقدیر است.
انتهای پیام/