امیرعبداللهیان پیوند دهنده دیپلماسی و اقتصاد

شهید حسین امیرعبداللهیان در شرایطی سکان وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران را به دست گرفت که نه‌تنها از سابقه‌ای عمیق در حوزه دیپلماسی برخوردار بود، بلکه کارنامه‌ای کم‌نظیر از تجربه در میدان‌های واقعی سیاست خارجی، از سطح کارشناسی تا معاونت‌های کلان و نمایندگی‌های منطقه‌ای، با خود به همراه داشت. او در آغاز دوره مسئولیت خود، در کنار ساماندهی درونی وزارتخانه، با فروتنی و تدبیر، زمینه ‌ساز انسجام میان وزارت خارجه و دیگر دستگاه‌ها، بویژه مجلس شورای اسلامی شد؛ انسجامی که در تحقق اهداف کلان سیاست خارجی کشور تأثیرگذار بود.

یکی از ویژگی‌های برجسته شهید امیرعبداللهیان، تمرکز ویژه و عملیاتی بر «دیپلماسی اقتصادی» به‌عنوان یکی از اضلاع اصلی سیاست خارجی دولت سیزدهم بود. او به‌ درستی تشخیص داده بود که در دوران جدید، امنیت پایدار، توسعه منطقه‌ای و ارتقای جایگاه بین‌المللی کشور، در گرو پیوند زدن دیپلماسی سیاسی با ظرفیت‌های اقتصادی و تجاری است. به همین دلیل، در کنار تقویت مناسبات سنتی، سیاست خارجی را به سمت بسترسازی برای تجارت منطقه‌ای، اتصال زیرساخت‌های اقتصادی و توسعه تعاملات اقتصادی با محوریت آسیا سوق داد.
در همین چهارچوب، شهید امیرعبداللهیان نگاه راهبردی و عمل‌گرایانه‌ای به سازمان‌های اقتصادی منطقه‌ای داشت. پیگیری جدی عضویت رسمی ایران در سازمان همکاری شانگهای و نقش‌آفرینی مؤثر در نهاد بریکس، بخشی از همین راهبرد بود. عضویت ایران در این بلوک‌های اقتصادی و ژئوپلتیکی، نه‌تنها دستاورد نمادین نداشت، بلکه دسترسی به بازارهای جدید، گسترش همکاری‌های زیربنایی و تقویت تجارت با قدرت‌های نوظهور جهانی را ممکن ساخت. شهید امیرعبداللهیان با شناخت عمیق از تحولات نظم نوین جهانی، تلاش کرد تا جایگاه ایران را در این تحولات، نه به‌عنوان تماشاگر، بلکه به‌عنوان بازیگر فعال و مؤثر تثبیت کند. از سوی دیگر، تعامل هدفمند با اتحادیه اقتصادی اوراسیا نیز با نگاه توسعه صادرات، ایجاد بازارهای پایدار و گسترش روابط گمرکی، مالی و لجستیکی دنبال شد. در دیدگاه او، همسایگان نه فقط شریکان سیاسی، بلکه فرصت‌های بی‌بدیل برای توسعه متوازن کشور و تقویت عمق راهبردی ایران بودند. او دیپلماسی را صرفاً ابزار گفت‌وگو نمی‌دانست، بلکه آن را بازوی توسعه ملی تعریف می‌کرد. او اعتقاد داشت که سیاست خارجی باید مستقیماً به بهبود وضعیت اقتصادی کشور و ارتقای معیشت مردم منجر شود. از همین منظر، دیپلماسی اقتصادی در دستگاه دیپلماسی دوران او به یک دستور کار واقعی و فراگیر بدل شد. نام امیر عبداللهیان، نه‌فقط به‌عنوان دیپلماتی توانمند، بلکه به‌عنوان پیوند دهنده سیاست و اقتصاد در دیپلماسی نوین ایران، در حافظه تاریخی ملت ما ماندگار خواهد ماند.