رشد ۴۴ درصدی مالیات؛ نظام مالیاتی کارنامه قبولی گرفت

به گزارش ایران؛  سال‌هاست سیاست‌گذاران عرصه اقتصاد در بسیاری از کشورهای مترقی بر طبل اداره مالی کشور با منابع پایداری همچون گردشگری و مالیات به درستی می‌کوبند. چه خوشمان بیاید چه نیاید واقعیت یک چیز است! در حال حاضر بسیاری از کشورهای پیشرفته در جهان از درآمدهای حاصل از فروش منابع طبیعی همچون نفت و گاز فاصله گرفته‌اند و در عوض بنیان تأمین بودجه مالی خود را بر پایه درآمدهای پایداری مانند مالیات گذاشته‌اند که از کمترین نوسان و ریسکی در این اوضاع و احوال بشدت متغیر دنیا برخوردار است. در کشور ما نیز اقتصاددانان همین توصیه را سال‌هاست در پیش گرفته و سیاست‌گذاران و حکمرانان را به مدیریت مالی کشور با این درآمدها تشویق کرده‌اند.

نظام مالیاتی کشور نیز به تأسی از این الگوی جهانی، تمرکز خود را بر عدم وابستگی به درآمدهای نفتی و اتکا به درآمدهای مالیاتی گذاشته و توانسته سال به سال بر درآمدهای حاصل از این منبع مالی پاک و پایدار اضافه کند.

به طوریکه در چند سال اخیر سازمان امور مالیاتی کشور توانست با تحقق 108 درصدی «درآمد وصولی نسبت به میزان مالیات مصوب» و رساندن «نسبت درآمدهای مالیاتی به هزینه‌های جاری» به 56 درصد در سال 1402، رکورد جدیدی در تاریخ مالیات‌ستانی کشور به ثبت برساند. اما سازمان امور مالیاتی کشور در پنج ماه ابتدایی سال 1403 چه دستاوردی به لحاظ وصول درآمدها داشته است؟

بنا بر آخرین آمار سازمان امور مالیاتی کشور، درآمدهاي مالياتي در بازه زمانی فروردین لغایت مردادماه سال 1403 بالغ بر 406 هزار و 803 میلیارد تومان برآورد شده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته (حدود 282 هزار میلیارد تومان) رشد 44 درصدی را تجربه کرده و تحقق 80 درصدی اهداف بودجه را به دنبال داشته است. در این راستا، از مجموع درآمدهای مالیاتی سال جاری، بیش از 285 هزار میلیارد تومان (معادل 70 درصد) از محل مالیات های مستقیم است که رشد 58 درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل دارد. همچنین در پنج ماهه ابتدایی سال جاری، بیش از 121 هزار میلیارد تومان (معادل 30 درصد) از محل مالیات بر کالاها و خدمات  وصول گردیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد 20 درصدی را نشان می‌دهد.

مطابق آمار مذکور در بخش اشخاص حقوقی بیش از 197 هزار میلیارد تومان مالیات وصول شده که نسبت به مدت مشابه در سال گذشته با 78 درصد رشد و 101 درصد تحقق بودجه مصوب همراه بوده است. سهم این مالیات از کل مالیات‌های وصولی 49 درصد بوده است. مالیات بر درآمدها نیز بالغ بر 77 هزار میلیارد تومان بوده که رشد 36 درصدی نسبت به سال گذشته و تحقق 98 درصدی بودجه مصوب را نشان می‌دهد. این نوع مالیات سهم 19 درصدی از کل مالیات‌های وصولی را به خود اختصاص داده است.

در بازه زمانی مذکور، نزدیک به 10 هزار میلیارد تومان از بخش مالیات بر ثروت عاید دولت شده که رشد آن منفی 19 درصد و میزان تحقق بودجه مصوب 59 درصدی داشته است. سهم این بخش از کل مالیات وصولی تنها 2 درصد بوده است. همچنین سهم مالیات مشاغل 6 درصد از کل وصولی و در حدود 24 هزار میلیارد تومان بود که نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد 12 درصدی را نشان می‌دهد و میزان تحقق آن نسبت به بودجه مصوب 73 درصد بوده است. همچنین سهم مالیات حقوق کارکنان بخش خصوصی و عمومی 12 درصد از کل وصولی و رقمی حدود 48 هزار میلیارد تومان است.

مطابق آمار مذکور از 406 هزار میلیارد تومان مجموع درآمدهای مالیاتی وصولی در پنج ماه ابتدایی سال جاری، 201 هزار میلیارد آن از استان‌های سراسر کشور وصول شده است. در این بین استان اصفهان با وصول بیش از 25 هزار و 600 میلیارد تومان بیشترین درآمد مالیاتی و استان کهگیلویه و بویراحمد با وصول نزدیک به 668 میلیارد تومان کمترین درآمد مالیاتی را به خود اختصاص داده‌اند. سهم وصولی اداره کل امور مالیاتی مؤدیان بزرگ در تهران نیز که متولی وصول مالیات از بزرگ‌ترین اشخاص حقوقی محسوب می‌شود نزدیک به 131 هزار میلیارد تومان بوده است. سایر ادارات کل امور مالیاتی در تهران نیز جمعاً بیش از 75 هزار میلیارد تومان مالیات وصول کرده‌اند.

پایش روند وصول درآمدهای مالیاتی نشان دهنده سیر افزایشی کسب این قبیل درآمدها در سال‌های اخیر بوده است. این واقعیت زمانی دلچسب تر می‌شود که متوجه می‌شویم این میزان مالیات وصولی بدون فشار به مؤدیان کنونی و خوش  حساب حاصل شده است. وصول 50 درصد مالیات مشاغل تنها از یک درصد مؤدیان خود گواهی بر ادعای نظام مالیاتی مبنی بر افزایش وصولی مالیات توأم با حفظ رضایتمندی مردم بوده است. بر این اساس در سال گذشته برای بیش از ۵۰ درصد اصناف و مشاغل مالیات صفر منظور شده و 40 درصد آنها نیز زیر 20 میلیون تومان مالیات پرداخت کرده‌اند.

در مقابل می‌توان گفت به‌کارگیری اقداماتی همچون مقابله جدی با فرار مالیاتی، گسترش چتر نظام مالیاتی و شناسایی مؤدیان جدید و سرانجام اجرای پایه‌های جدید مالیاتی بوده است. در این رابطه شاهین مستوفی، رئیس مرکز بازرسی، مبارزه با فرار مالیاتی و پول‌شویی سازمان امور مالیاتی می‌گوید: در سه سال گذشته ۵.۵ میلیون مؤدی جدید به واسطه بهره‌برداری از اطلاعاتی که در اختیار سازمان قرار گرفته است شناسایی شده‌اند. در سال ۱۴۰۰ آمار مؤدیان شناسایی شده نزدیک به چهار میلیون نفر بود که این میزان در سال ۱۴۰۳ به حدود ۹ میلیون و۵۰۰ هزار نفر رسیده است.

هوشمندسازی نظام مالیاتی و داده محور کردن فرایند ممیزی و حسابرسی مالیاتی نیز عامل مؤثری در افزایش درآمدهای مالیاتی هم‌زمان با برقراری بیش از پیش عدالت مالیاتی بوده است چرا که با هوشمندسازی و داده محور کردن فرایندهای مالیات ستانی شاهد به حداقل رسیدن تشخیص‌های فردی و سلیقه‌ای ممیزان و در عوض تبعیت فرایند مالیات ستانی از یک الگوی منطقی، مستدل و داده‌محور بوده‌ایم.

شاهین مستوفی، رئیس مرکز بازرسی، مبارزه با فرار مالیاتی و پول‌شویی سازمان امور مالیاتی اضافه می‌کند: هوشمند سازی نظام مالیاتی زمینه مطلوبی برای رصد تراکنش‌های مشکوک بانکی و مقابله با فرار مالیاتی ایجاد کرده است و سازمان امور مالیاتی کشور با بهره‌برداری از اطلاعات شرکت‌های دانش‌بنیان و استفاده از نظام هوشمند توانسته است مؤدیانی را که تاکنون شناسایی نشده بودند زیر ذره‌بین قرار دهد و نسبت به مطالبه مالیات از آنها اقدام نماید.

انتهای پیام/