گره کور افزایش ۱۵درصدی قیمت خودرو

سارا غضنفری، دبیر گروه خودرو: جلسه ۷۵۸ (هفتصد و پنجاه و هشتم شورای رقابت) روز سه‌شنبه ۱۷ تیر ماه به موضوع «بررسی افزایش اخیر قیمت خودروهای داخلی توسط وزارت صمت از منظر انطباق با دستورالعملِ تنظیم بازار خودروی سواری شورای رقابت (دستورالعمل ۵۴۳ شورای رقابت)» اختصاص یافت. در این جلسه حسین فرهیدزاده، رئیس سازمان حمایت به عنوان نهاد تابعه وزارت صمت و نماینده این وزارتخانه حضور داشت.
ماجرای این جلسه هم به افزایش ۱۵درصدی قیمت خودرو بازمی‌گردد. از ۲۰ خردادماه امسال روند افزایش قیمت خودرو آغاز شد؛ ابتدا ایران خودرو قیمت‌های خود را افزایش داد و سپس اوایل تیرماه، در جریان جنگ ۱۲ روزه، سایپا و پارس خودرو نیز قیمت محصولاتشان را تغییر دادند. این تغییرات در قیمت‌ها بازار خودرو را تحت تأثیر قرار داد و واکنش‌های متفاوتی از سوی نهادهای مسئول و مصرف‌کنندگان در پی داشت.

واکنش سازمان حمایت
حسین فرهیدزاده، رئیس سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، در یک برنامه تلویزیونی تأکید کرد که روند افزایش قیمت خودرو از مدت‌ها پیش و قبل از آغاز جنگ ۱۲ روزه آغاز شده و هیچ‌گونه تصمیم آنی یا تحت تأثیر تحولات اخیر نبوده است. به گفته او، این افزایش قیمت پس از بررسی‌های کارشناسی و فنی دقیق به وزارت صمت ارسال و با در نظر گرفتن ملاحظات اجتماعی، میزان افزایش به حدود ۱۵ درصد تعدیل شده است. فرهیدزاده تأکید کرد که تمامی مراحل به صورت قانونی و مطابق دستورالعمل‌ها انجام شده است.

شورای رقابت چه می‌گوید؟
سپهر دادجوی توکلی سخنگوی شورای رقابت درباره جلسه‌ای که برگزار شد به «ایران» می‌گوید: «ماجرا بر سر فرآیند اجرای دستور‌العمل و مصوبات شورای رقابت است. اینکه می‌گویند شورای رقابت افزایش قیمت داده درست نیست بلکه شورای رقابت فقط فرآیند دستورالعمل را ارائه می‌کند و محاسبه قیمت‌ها با سازمان حمایت است.»
از سوی دیگر، توکلی می‌گوید: «بازار خودرو به جرأت دومین صنعت بزرگ کشور است که احتیاج به مراقبت و وقت بیشتری دارد و باید دقیق‌تر به مسائل خودرو رسیدگی شود چون صنعت و بازار خودرو، عرصه حساسی است. ماجرا فقط به افزایش ۱۵ درصد قیمت خودرو و اتفاقات اخیر مربوط نیست. در یکی دوسال اخیر عملکرد تنظیم‌گر فنی، عملکردی نبوده که مورد تأیید شورای رقابت باشد و ما فکر می‌کنیم اگر دستورالعمل‌ها درست و بموقع اجرا می‌شد، شرایط فعلی خودرو بهتر بود.» وی می افزاید: «صحبت شورای رقابت این است که دستور العمل، شرایط و قواعدی را تعیین می‌کند که هرکدام از بازیگرها در این فرآیند یک وظیفه‌ای دارند. مثلاً در مورد سازمان حمایت همیشه از سوی شورای رقابت تأکید کرده‌ایم به دقت و طبق آن زمانی که برایش تعیین شده، اعداد را محاسبه می‌کند و نامه‌نگاری‌ها را انجام می‌دهد و با اینکه یک سازمان تابعه وزارت صمت است با این حال همیشه مورد تأیید و تقدیر شورای رقابت بوده است. »
توکلی ادامه می دهد: «چون شورای رقابت یک سری ضوابط و قوانین را در نظر گرفته است و این ضوابط برای اجرا شدن است نه شکسته شدن. اگر این ضوابط به خوبی اجرا شود به نفع خودروساز، سهامدار و از همه مهم‌تر به نفع مصرف‌کننده است.
اولین سؤال این است چرا تولید خودرو کاهش پیدا کرده است؟ این موضوع ریشه در مسائل مختلف دارد. اگر قیمت‌ها به زمان خودش، بموقع و به سرعت در بازه زمانی مشخص اعلام شود و معطل نشود این زنجیره بهم نمی‌ریزد. این موضوع اصلاً مربوط به این دولت فقط نیست بلکه در دولت قبلی هم شاهد این اتفاق بودیم.»
به گفته وی:«در این فرآیند عوامل مکرر و متعددی دخل و تصرف دارد که اجازه نمی‌دهد بازار خودرو به ثبات و آرامش برسد. وقتی چند دوره اعلام قیمت جمع شود و روال طبیعی را طی نکند، یک باره قیمت اعلام می‌شود و این درصد اعمال شده که بعد از گذشت زمان اعلام می‌شود هم بنگاه اقتصادی را راضی نمی‌کند و هم باعث نارضایتی مصرف‌کننده می‌شود.»

موافق افزایش قیمت نیستیم
سخنگوی شورای رقابت در پاسخ به این سؤال که آیا شورا موافق افزایش قیمت بیشتر از این حد محصولات خودروسازان است نیز می‌گوید: «به هیچ عنوان موافق افزایش قیمت نیستیم. ما می‌گوییم اگر دستورالعمل‌ها بموقع و درست اجرا شود شاهد کاهش قیمت هم خواهیم بود. قیمت‌ها که مدت طولانی اعلام نشود، بنگاه اقتصادی ضرر می‌کند، کاهش تولید داریم و عرضه کم می‌شود. کم شدن عرضه، باز موجب افزایش قیمت می‌شود. یعنی یک دور باطل مدام تکرار می‌شود.»
سپهر دادجوی توکلی، سخنگوی شورای رقابت می‌گوید: «این زنجیره‌ها باید هرکدام به وظایف خود درست عمل کنند؛ اگر هر کدام از نهادهای داخل این زنجیره درست عمل نکند کار همه دچار مشکل می‌شود. واقعیت این است که رویکرد شورای رقابت صلح‌جویانه است.»