راهبرد دولت برای مسکن محرومان

سهیلا یادگاری_ گروه اقتصادی: این کارگروه اخیراً تخصیص اعتبار ۶ هزار میلیارد تومانی برای تأمین مسکن محرومان، امکان تأمین بخشی از منابع مورد نیاز از محل تهاتر و خلق ارزش افزوده اراضی و املاک در اختیار وزارت راه و شهرسازی و استفاده از ظرفیت نهادهای حمایتی را مصوب کرده است تا با اجرای این اقدامات اهداف دولت در تأمین واحدهای مسکونی برای اقشار کم درآمد حاصل شود.
 بر اساس سیاست‌هایی که برای تولید مسکن با هدف دسترسی اقشار آسیب پذیر به واحد مسکونی در کارگروه تأمین مسکن محرومان اتخاذ شده است ظرفیت‌های ایجاد شده در چهارچوب برنامه‌ای مدون و در قالب‌های متعدد تأمین مسکن از جمله اجاره عمومی، اجاره به شرط تملیک، ملکی و واگذاری زمین متناسب با شرایط اقتصادی و اجتماعی گروه هدف برنامه‌ریزی و اجرا خواهد شد. همچنین در راستای حمایت از مستأجران و مدیریت بازار اجاره، بسته سیاستی تحت عنوان «بسته مدیریت بازار اجاره»، در بیستمین جلسه شورای‌عالی مسکن، مصوب شد. این بسته سیاستی مبتنی بر اقدامات کوتاه‌مدت و میان‌مدت و در سه سرفصل «تسهیلات حمایتی برای مستأجران»، «ساماندهی بازار اجاره» و «اقدامات مدیریتی در تولید و عرضه واحدهای مسکونی» تنظیم شده و برنامه‌های متعددی را شامل می‌شود.
 
حمایت از مستأجران
یکی از سیاست‌های حمایت از اقشار آسیب پذیر، کنترل قیمت و نظارت بر بازار اجاره است که بر اساس آن نرخ حداکثر افزایش درصد اجاره بها توسط شورای مسکن استان‌ها تعیین می‌شود، تاکنون ۲۰ استان متوسط افزایش قیمت سالانه اجاره بها را اعلام کرده‌اند و تعیین نرخ در ۶ استان نیز آن‌طور که وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده در حال بررسی است.
پرداخت کمک ودیعه اجاره نیز برنامه‌ای دیگر است که در بازار اجاره اجرا می‌شود. دولت چهاردهم اعتبار این تسهیلات را به ۲۰۰ هزار میلیارد تومان افزایش داد که در این راستا تاکنون ۱۷ هزار میلیارد تومان تسهیلات برای بیش از ۹۰ هزار متقاضی واجد شرایط، پرداخت شده است. علاوه بر پرداخت این تسهیلات، پرداخت ۲۰ هزار میلیارد تومان وام قرض‌الحسنه کمک ودیعه مسکن به خانوارهای تحت پوشش نهادهای حمایتی برای سه دهک اول که مدیریت اجرا و پرداخت آن با بانک مرکزی است، مصوب شده و تاکنون مبلغ ۱۰۰ میلیارد تومان آن به متقاضیان در این دهک‌ها پرداخت شده است.
سیاست‌های دولت در تنظیم بازار اجاره، علاوه بر مستأجران برای مالکان هم در نظر گرفته شده است. بر اساس این گزارش تسهیلات جعاله مسکن با اولویت موجرانی که سقف افزایش درصد اجاره بها را رعایت می‌کنند، به این موجران پرداخت می‌شود.

تأمین مسکن کارگران
در برنامه ساخت مسکن حمایتی، تولید مسکن با هدف واگذاری به کارگران، یکی از محورهای مهم تأمین مسکن اقشار کم درآمد است. برنامه تأمین مسکن کارگران در راستای توسعه و ساخت مسکن شایسته و ارزان قیمت با بهره‌گیری از ظرفیت صاحبان صنایع و دستگاه‌های ذی‌ربط در قالب ملکی، اجاره‌ای و اجاره به شرط تملیک در قالب صنعت‌شهرها ساخته می‌شود. اخیراً در قراردادی با صاحبان صنایع در ۷ استان، ساخت ۹۴ هزار مسکن کارگری شروع شده است.
 واگذاری مسکن اجاره‌ای
 دستورالعمل توسعه بازار اجاره با استفاده از منابع و دارایی‌های وزارت راه و شهرسازی و حمایت از زوج‌های جوان در تخصیص مسکن اجاره‌ای در قالب واگذاری مسکن به صورت اجاره و نیز ساخت مسکن استیجاری در اراضی تخصیصی وزارت راه و شهرسازی، سیاست دیگر دولت برای حمایت از دهک‌های کم درآمد و تأمین مسکن این دهک‌هاست. در این راستا احداث ۷۵ هزار واحد مسکونی ظرف مدت سه سال برای واگذاری استیجاری به زوج‌های جوان و سایر اقشار کم درآمد مصوب شده است. نهادسازی اجاره‌داری و کمک به تنظیم بازار اجاره از طریق فعال کردن بخش خصوصی و امکان مشارکت آنها در تأمین مسکن استیجاری و نگهداری و مدیریت آن، بخش دیگری از این برنامه است.
 
عرضه ۱۰ هزار واحد مسکن استیجاری تا پایان سال
فرزانه صادق، وزیر راه وشهرسازی نیز با اشاره به برنامه دولت برای حمایت از اقشار آسیب پذیر، از عرضه ۱۰ هزار واحد مسکن استیجاری به چرخه مسکن تا پایان سال در قالب بهبود این بازار خبر داد. وزیر راه وشهرسازی با اشاره به اجرای طرح مسکن استیجاری گفت: «طرح مسکن استیجاری به عنوان یکی از مهم‌ترین برنامه‌های مسکنی در کشور به شمار می‌رود که این موضوع در شورای عالی مسکن بسیار مورد توجه قرار گرفته است و به طور قطع در این دوره وزارت راه وشهرسازی اقدامات قابل توجهی در این حوزه انجام خواهد داد.»
 
ساخت ۱۴۵ هزار مسکن محرومان در شهرهای جدید
ساخت مسکن حمایتی برای اقشار محروم در قالب برنامه‌های مختلف پیش می‌رود. ساخت مسکن برای این اقشار در شهرهای جدید، بخشی از این برنامه است. در این خصوص شهرام ملکی، مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید از آغاز عملیات ساخت بیش از ۱۴۵ هزار واحد مسکن حمایتی در شهرهای جدید خبر داده است.
معاون وزیر راه و شهرسازی با تشریح تازه‌ترین وضعیت اجرای نهضت ملی مسکن در شهرهای جدید گفت: «در حال حاضر ۱۴۵ هزار و ۹۴۵ واحد نهضت ملی مسکن در شهرهای جدید تخصیص پروژه شده‌اند و تعداد واحدهایی که دارای قرارداد با سازنده هستند به ۱۴۱ هزار و ۳۳۵ واحد رسیده است.»
مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید، تعداد پروانه‌های صادره نهضت ملی مسکن در شهرهای جدید را ۱۳۲ هزار و ۷۳۰ واحد عنوان کرد. به گفته ملکی، هم اینک بیش از ۱۰۶ هزار واحد نهضت ملی مسکن در شهرهای جدید دارای قرارداد مشارکت مدنی هستند.
یکی از سیاست‌های تأمین مسکن حمایتی، سکونت پذیری واحدها و ایجاد حس تعلق محله‌ای در شهرهای جدید است که به همین منظور شهرهای جدید در دولت چهاردهم تمرکز خود را روی تکمیل خدمات پشتیبان سکونت قرار داده و با تأکید وزیر راه و شهرسازی این اقدامات در حال انجام است.