نشانه‌هایی از یک خاورمیانه آرام‌تر
نصرت‌الله تاجیک _ سفیر پیشین ایران در اردن در یادداشتی نوشت: آینده منطقه بستگی کامل به کمیت و کیفیت بازیگران داخلی و بین‌المللی دارد و بدون در نظر گرفتن نقش آنها نمی‌توان سناریوی قطعی ترسیم کرد. شواهد کنونی نشان می‌دهد منطقه در مسیر کاهش تنش است، بویژه به دلیل شرایط داخلی و خارجی اسرائیل.
ایران آنلاین: شواهد برای ارجحیت سناریوی کاهش تنش شامل پیام مقامات اسرائیل به پوتین برای اجتناب از درگیری با ایران، دعوت ترامپ از ایران به اجلاس شرم‌الشیخ برای بررسی آتش‌بس در غزه و تمایل ایران به مدیریت بحران و کاهش تنش است. با این حال، احتمال عملیات‌های اسرائیل در لبنان و یمن پس از آتش‌بس وجود دارد، اما تحلیل نهایی باید نقش طرف‌های مقابل و دیگر بازیگران را نیز در نظر بگیرد.
در این بین، سه سطح از عملکرد بازیگران را باید مدنظر قرار داد. سطح داخلی: کنش طرفین در غزه و سرزمین‌های اشغالی بر پایداری آتش‌بس و آینده منطقه اثرگذار است. نتیجه مذاکرات مشخص می‌کند که توافق به یک سازه باثبات برد–برد منجر می‌شود یا موافقتی متزلزل که بی‌ثباتی ایجاد می‌کند. سطح منطقه‌ای: عملکرد بازیگران اصلی مانند ایران و اسرائیل و سپس عربستان، مصر و ترکیه تعیین کننده مسیر منطقه است. میزان تمایل آنها به کاهش یا افزایش تنش، آینده منطقه را شکل می‌دهد.
در سطح فرامنطقه‌ای، بازیگری و منافع قدرت‌های بزرگ مثل روسیه، چین، آمریکا و اتحادیه اروپا تعیین‌کننده موازنه قوا و در نتیجه ثبات یا بی‌ثباتی غرب آسیا است. تمرکز آمریکا بر چین، نیازمند منطقه‌ای آرام و بدون اصرار بر رویارویی با ایران است و فرصتی مثبت برای کشور جهت تقویت قدرت نرم ایجاد می‌کند.
این روند نشان می‌دهد احتمال کاهش تنش در منطقه بیشتر از افزایش آن است و نقش ایران در مدیریت بحران‌ها، در صورت بازی درست، حساس و تعیین‌کننده است. رویکرد ایران به کاهش تنش و حرکت در مسیر ثبات و آرامش، می‌تواند به ایجاد اهرم قدرت و کارت بازی مؤثر برای کمک به ثبات منطقه تبدیل شود. این گزینه منطقی‌ترین راه برای تقویت سیاست‌های داخلی و خارجی ایران و بهبود شرایط منطقه است.
تحقق این روند می‌تواند الگویی جدید از تعامل و تفاهم میان کشورهای منطقه ایجاد کند که مسیر توسعه، همکاری اقتصادی و حل مسائل داخلی را هموار می‌کند، در حالی که تداوم وضعیت فعلی لرزان، پیامدهای منفی اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را به همراه خواهد داشت و فضا را به سمت خشونت و بی‌ثباتی سوق می‌دهد. از این‌رو، شکل‌گیری یک اراده جمعی و منطقه‌ای برای تلاش در جهت ایجاد ثبات و آرامش می‌تواند به‌طور جدی به نفع همه طرف‌ها تمام شود و به تثبیت روند کاهش تنش در غرب آسیا کمک نماید و این می‌تواند محور حضور دیپلماتیک ایران در تحولات و مناسبت‌های منطقه‌ای باشد.
انتهای پیام/