در حالی که نمایندگان چند کشور متن طرح صلح پیشنهادی ترامپ و اسرائیل را امضا کردند و توافق شد مصر، ترکیه، قطر و آمریکا بر آتش‌بس نظارت کنند، ایران با عدم حضور در نشست شرم‌الشیخ نشان داد که به استراتژی «مردان دیوانه» باور ندارد. ایران با تکیه بر سه‌گانه «عزت، حکمت و مصلحت»، نشان داد که نه تسلیم می‌شود و نه از مرد دیوانه می‌هراسد.
«امروز نه‌تنها جنگ به پایان رسیده، بلکه طلوع تاریخی خاورمیانه جدید رسیده است.» این جمله پرطمطراق دونالد ترامپ در کنست اسرائیل در روزی که صلح خود را جشن می‌گرفت، بیش از آنکه نشانگر راهبرد رئالیستی «صلح از طریق قدرت» باشد، نشان‌دهنده ایده‌آلیسم ویلسونی نهفته در درونش است.
جنبش حماس از میانجی ها خواست که روند آتش بس در نوار غزه تکمیل شود و همچنین خواستار مجازات عاملان جنایت جنگی و محاکمه آنها شد.
سفیر اسبق ایران در کویت در گفت‌وگو با روزنامه «ایران»، با اشاره به تحولات اخیر در غزه و موضع‌گیری جمهوری اسلامی ایران، تأکید کرد که تهران با پرهیز از مداخله مستقیم و حفظ آمادگی کامل دفاعی، در پی طراحی ابتکارهای مستقل برای آینده نظم منطقه‌ای است. وی این رویکرد را «دیپلماسی صبر فعال» خواند که هدف آن حفظ مشروعیت منطقه‌ای و پرهیز از بازی در زمین دیگران است.
رضا میرابیان سفیر اسبق ایران در کویت، در گفت‌وگو با «ایران» با بیان اینکه نشست شرم‌الشیخ بیش از آنکه فرصتی واقعی برای ایران باشد، صحنه‌ای تبلیغاتی برای بزرگ‌نمایی دستاورد ترامپ بود گفت: تصمیم تهران به عدم حضور، بخشی از دیپلماسی «صبر و انتظار فعال» است؛ راهبردی که برای حفظ منافع ملی و پرهیز از بازی در زمین طراحی‌شده دیگران اتخاذ شده است.
محمدمحسن فایضی تبادل اسرا را یکی از مهم‌ترین و مغفول‌مانده‌ترین ابعاد پرونده فلسطین دانسته و تأکید کرده است که برای فلسطینی‌ها، آزادی اسرا نه یک موضوع نمادین، بلکه وظیفه‌ای بنیادین برای مقاومت است؛ وظیفه‌ای که حماس پس از ۷ اکتبر با جدیت پیگیری کرده و به موفقیت‌های قابل‌توجهی دست یافته است.
سخنگوی وزارت امور خارجه با انتقاد از ترکیب و ساختار اجلاس شرم‌الشیخ، آن را فاقد اعتبار بین‌المللی دانست و گفت ایران نمی‌تواند در نشستی حاضر شود که ریاست آن با طرفی است که به حمله غیرقانونی علیه کشورمان افتخار می‌کند. بقائی تأکید کرد که اولویت ایران توقف نسل‌کشی در غزه و خروج اشغالگران است و تا زمانی‌که حق تعیین سرنوشت ملت فلسطین به رسمیت شناخته نشود، هیچ طرحی به صلح واقعی منجر نخواهد شد.
در شرایطی که اجلاس شرم‌الشیخ ۲ با حضور بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی برگزار شد، ایران تصمیم گرفت در آن شرکت نکند؛ تصمیمی که برخلاف برخی تحلیل‌ها، نه از سر انفعال بلکه از دل یک ارزیابی راهبردی و واقع‌گرایانه اتخاذ شد. تهران ترجیح داد در میانه فضای مبهم مذاکرات، رقابت‌های ژئوپلیتیکی و بی‌اعتمادی مزمن، نقش مستقل خود را حفظ کند و وارد بازی‌هایی نشود که نه نقشه راه مشخص دارند و نه تضمینی برای تأمین منافع ملی.
محمدمحسن فایضی_ کارشناس مسائل فلسطین در یادداشتی نوشت: یکی از موضوعات و مسائل مهمی که در پرونده فلسطین-اسرائیل وجود دارد، پرونده اسرا و تبادل آنهاست.
ابراهیم متقی، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه تهران، تصمیم ایران برای عدم حضور در اجلاس شرم‌الشیخ را نماد عقلانیت راهبردی و استقلال دیپلماتیک می‌داند؛ تصمیمی که در فضای آکنده از بی‌اعتمادی و رقابت‌های ژئوپلیتیکی، بیش از آنکه نشانه انفعال باشد، بازتابی از درک دقیق هزینه‌ها و دستاوردهای احتمالی مشارکت در چنین نشست‌هایی است.
در آستانه برگزاری اجلاس صلح شرم‌الشیخ با حضور سران بیش از ۲۰ کشور، یک منبع ارشد عراقی اعلام کرد که محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، به طرف‌های آمریکایی و مصری هشدار داده در صورت حضور نتانیاهو در نشست، عراق شرکت نخواهد کرد. این موضع قاطع در حالی مطرح شد که دفتر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی اعلام کرده نتانیاهو به دلیل تقارن با عید یهودیان، در اجلاس شرکت نمی‌کند.
به رغم اعلام ریاست جمهوری مصر در خصوص حضور نتانیاهو در نشست صلح شرم‌الشیخ اما دفتر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی اعلام کرد او به دلیل تقارن با عید «سیمحات تورات» در این اجلاس شرکت نخواهد کرد. این تصمیم در شرایطی اتخاذ شده که رسانه‌های عبری از بررسی‌های فشرده برای حضور نتانیاهو در نشست به ریاست ترامپ و السیسی خبر داده بودند؛ نشستی که هدف آن پایان جنگ غزه و آغاز روند صلح در منطقه عنوان شده است.
روزنامه اسرائیل هیوم گزارش داد که ترامپ در مسیر انتقال به کنست، پیشنهاد حضور نتانیاهو در اجلاس شرم‌الشیخ را مطرح کرده است. همزمان منابع عبری از تماس تلفنی نتانیاهو با رئیس‌جمهور مصر و آماده‌باش شرکت هواپیمایی صهیونیستی برای پرواز به شرم‌الشیخ خبر دادند. این اجلاس با محوریت توافق آتش‌بس غزه و با حضور سران بیش از ۲۰ کشور برگزار خواهد شد.
دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا که پیش از ظهر امروز وارد فلسطین اشغالی شد، به منظور سخنرانی، وارد کنست اسرائیل شد.
قاسم محبعلی_ سفیر اسبق ایران در مالزی در یادداشتی نوشت: ایران از منظر سیاسی نقش جدی و مؤثری در تحولات و درگیری‌های غزه داشته است؛ بویژه پیش از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ و پس از آنکه جنگ حتی به مرزهای ایران کشیده شد، چه به طور مستقیم و چه غیرمستقیم، بخشی جدایی‌ناپذیر از این تحولات بوده و کناره‌گیری آن نمی‌تواند تأثیری اساسی بر روند کلی تحولات خاورمیانه داشته باشد. به بیان دیگر، هر گونه صلح یا آتش‌بسی که امروز مطرح می‌شود، بدون حضور فعال ایران به طور کامل قابل تحقق نخواهد بود.
وزیر امور خارجه کشورمان درباره علت عدم حضور جمهوری اسلامی ایران در اجلاس شرم‌الشیخ، گفت: «نمی‌توانیم با کسانی وارد تعامل شویم که به مردم ایران حمله کرده‌اند و همچنان ما را تهدید و تحریم می‌کنند.»
نصرت‌الله تاجیک _ سفیر پیشین ایران در اردن در یادداشتی نوشت: آینده منطقه بستگی کامل به کمیت و کیفیت بازیگران داخلی و بین‌المللی دارد و بدون در نظر گرفتن نقش آنها نمی‌توان سناریوی قطعی ترسیم کرد. شواهد کنونی نشان می‌دهد منطقه در مسیر کاهش تنش است، بویژه به دلیل شرایط داخلی و خارجی اسرائیل.
در آستانه برگزاری اجلاس بین‌المللی صلح شرم‌الشیخ با حضور بیش از ۲۰ کشور، اسحاق هرتزوگ رئیس رژیم صهیونیستی از آمادگی کامل برای استقبال از اسرای اسرائیلی خبر داد و وعده داد که اسرائیل پس از آزادی اسرا به توافق آتش‌بس پایبند خواهد ماند. طبق گزارش‌ها، آزادی اسرا قرار است پیش از ورود دونالد ترامپ به منطقه انجام شود.