چابهار؛ دروازه استراتژیک هند
اومانگ کوهلی_ عضو اندیشکده مطالعات جنگ هند در یادداشتی نوشت: تصمیم اخیر ایالات متحده برای اعطای معافیت شش ماهه تحریمی به هند برای فعالیت در بندر چابهار ایران، فراتر از یک استثنای تجاری موقتی است. این تصمیم نشان‌دهنده بازتنظیم گسترده قدرت در جنوب و آسیای مرکزی است و هند را هم با یک دروازه دریایی از طریق چابهار و هم با یک گزینه زمینی از طریق کریدور در حال شکل‌گیری ایران - افغانستان برای دسترسی به آسیای مرکزی مجهز می‌کند.
ایران آنلاین: چابهار به این ترتیب به یک پیوند کلیدی در استراتژی دوگانه هند تبدیل شده است: از یک سو تأمین ظرفیت عملیاتی فوری و در عین حال ایجاد زیرساخت برای تحقق دیدگاه بلندمدت هند در زمینه اتصال منطقه‌ای را ایجاد می کند.
تعامل هند با چابهار سابقه‌ای طولانی دارد و اهمیت استراتژیک آن را به خوبی نشان می‌دهد. این مسیر از سال ۲۰۰۳ با اولین توافق همکاری بین هند و ایران آغاز شد و در سال ۲۰۱۶ با پیمان سه‌جانبه با ایران و افغانستان، توسعه بندر به صورت جدی کلید خورد.
در سال ۲۰۲۴، قرارداد ده‌ساله‌ای امضا شد که هند متعهد شد ۱۲۰ میلیون دلار برای ارتقای بندر و ۲۵۰ میلیون دلار دیگر به‌عنوان خط اعتباری سرمایه‌گذاری کند. تمدید معافیت تحریمی توسط آمریکا در اکتبر ۲۰۲۵، عملیات مداوم هند در بندر را تضمین کرده و بر جایگاه مرکزی چابهار در استراتژی منطقه‌ای هند تأکید می‌کند.
چابهار هند را قادر می‌سازد تا به‌طور مستقیم به افغانستان و آسیای مرکزی دسترسی داشته باشد و در عین حال، یک گره کلیدی در کریدور بین‌المللی حمل‌ونقل شمال - جنوب (INSTC) محسوب می‌شود؛ مسیری چندوجهی به طول حدود ۷۲۰۰ کیلومتر که هند را از طریق ایران، دریای کاسپین و روسیه به اروپا متصل می‌کند و زمان ترانزیت را در مقایسه با مسیرهای دریایی سنتی حدود ۱۵ روز کاهش می‌دهد.
فراتر از این داده‌های عملیاتی، اهمیت چابهار بازتاب محاسبات راهبردی گسترده‌تری است. رشد زیرساخت‌های ریلی و جاده‌ای، نقش تاریخی ایران در کریدورهای تجاری و تأثیر آن بر امنیت منطقه‌ای، ایران را به یک شریک کلیدی برای برنامه‌های بلندمدت اتصال هند تبدیل کرده است.
در واقع، موقعیت استراتژیک ایران باعث شد هند برای حفظ دسترسی بدون وقفه، مجبور به چانه‌زنی فعال با واشنگتن شود و نشان داد اهمیت این بندر فراتر از مسائل تجاری ساده است.
با این حال باید در نظر داشت که بدون برنامه‌ریزی جامع و همه‌جانبه، چابهار ممکن است به گوادر دیگری تبدیل شود؛ نمادی از جاه‌طلبی خارجی به جای پیشرفت محلی. بنابراین، توسعه آن باید به گونه‌ای باشد که با افزایش کارایی عملیاتی و اتصال منطقه‌ای، به پیشرفت اقتصادی و اجتماعی جامعه محلی نیز کمک کند.
در مجموع می‌توان گفت که چابهار بیش از یک بندر است؛ این پل استراتژیک هند به اوراسیا و یک دارایی حیاتی برای ایران محسوب می‌شود و این ظرفیت باعث می‌شود هند برای حفظ دسترسی بلندمدت به آن، به چانه‌زنی فعال و هماهنگی با واشنگتن نیاز داشته باشد. چابهار نمونه‌ای از تقاطع زیرساخت، جغرافیا و دیپلماسی است.
انتهای پیام/