آثار و طرح‌های نقش برجسته بانوی معمار ایرانی در ایستگاهی در خط ۶ متروی تهران بازتاب بین‌المللی داشته است؛
صلح و احترام در ایستگاه مریم مقدس
ایستگاه تازه تأسیس «مریم مقدس» در خیابان کریم‌خان، روبه‌روی کلیسای سرکیس مقدس، به نقطه‌ای برای مکث و تأمل رهگذران تبدیل شده است. نام این ایستگاه، در کنار معماری مدرن و طراحی هنرمندانه‌اش باعث شده نگاه‌ها را به خود جلب کند.
مرجان قندی - گروه گزارش: عکس‌هایی از فضای داخلی این ایستگاه که از معماری کلیسا الهام گرفته شده، در فضای مجازی هم بازخورد زیادی داشته است. این عکس‌ها فقط توجه کاربران ایرانی را جلب نکرده، بلکه واکنش‌های مثبت بسیاری از سوی کاربران خارجی هم به همراه داشته است. بسیاری از افراد در کامنت‌های متعددی که زیر پست این عکس‌ها گذاشته‌‌اند، ساخت این ایستگاه با چنین معماری و موقعیت خاص را نشانه‌ای از درک فرهنگی بالا و احترام ایرانیان به ادیان و فرهنگ‌های گوناگون میدانند. تندیس حضرت مریم و عیسی مسیح، تابلوهایی از احادیث و بیانات رهبر انقلاب درباره مسیحیت بر دیوارهای ایستگاه نقش بسته‌اند. این آثار و طراحی‌ها حاصل هنر تانیا طریق‌مهر هستند؛ هنرمند جوانی که توانسته با تلفیق زیبایی‌شناسی و معنویت، فضایی متفاوت در این ایستگاه از مترو خلق کند.
تانیا طریق‌مهر، ایده پرداز، طراح و مجری دیوارها و تابلوهای نقش‌برجسته ایستگاه مترو «مریم مقدس» درباره روند شکل‌گیری این پروژه می‌گوید:«طراحی این ایستگاه از آبان‌ماه ۱۴۰۳ آغاز شد. بعد از جلسات متعدد و تبادل نظرهای فراوان، توانستیم ایده‌ها را به شکل نهایی که امروز می‌بینید، اجرا کنیم.»
او که بیش از شش سال است در خطوط ۶ و ۷ متروی تهران فعالیت می‌کند، درباره فلسفه رنگ‌ها و طراحی این ایستگاه می‌گوید:«از نظر من طراحی و رنگ در هر فضا باید مکمل هم باشند تا بتوانند پیام مورد نظر را به خوبی منتقل کنند. در پروژه تابلوها در ایستگاه مریم مقدس تلاش کردم این دو عنصر را در هماهنگی کامل به کار ببرم.»
این هنرمند جوان درباره تابلوی ورودی ایستگاه توضیح می‌دهد:«تابلوی «بسم‌الله الرحمن رحیم» به چهار زبان مختلف که در ورودی ایستگاه قرار دارد، پیام اصلی، یعنی صلح و دوستی ما با کشورها و ادیان مختلف را نشان می‌دهد. در این تابلو رنگ آبی را انتخاب کردم چون این رنگ حس آرامش و صلح را القا می‌کند و همزمان می‌تواند پیام معنوی و وحدانیت پروردگار را منتقل کند، وحدانیتی که با هر بینش یکتاپرستانه و دین و زبانی قابل باور است.»
او درباره تابلوهای دیگر ایستگاه «مریم مقدس» می‌گوید:«در تابلوی سکوی شمال شرقی، پرنده روح‌القدس در مرکز تابلو قرار دارد. برای نشان دادن نورانیت و الهی بودن این پرنده، از تونالیته رنگی از تیره به روشن استفاده کردم. در سکوی شمال غربی هم تابلویی داریم که کلیسا در سمت چپ و مسجد در سمت راست، زیر یک پرچم واحد قرار گرفته‌اند که نماد صلح و برادری میان ادیان است. در مرکز این تابلو، از یک المان هندسی اسلامی استفاده شده که نماد وحدانیت الهی و ابدیت پروردگار است. رنگ سبز روشن در این بخش، تأکیدی بر این مفهوم است که همه از فیض الهی بهره‌مندند. در تابلوی جنوب غربی، تصویری از حضرت مریم در حال تسلیم و عبادت به تصویر کشیده شده است که برای نشان دادن قداست، از رنگ‌های روشن در لباس و پس‌زمینه گل‌ها استفاده کردم تا حس نور، روشنایی و معنویت را به مخاطب منتقل کنم.»
طریق‌مهر درباره مصالح به کار رفته در طراحی ایستگاه «مریم مقدس» توضیح می‌دهد:«در اماکن عمومی مانند مترو و مکان‌های پررفت‌وآمد، معمولاً از موادی مانند سفال و فلز استفاده می‌شود. این مواد به دلیل مقاومت بالا و طول عمر طولانی، گزینه‌های بسیار مناسبی هستند. در تابلوهای ایستگاه «مریم مقدس» هم از هر دو ماده، یعنی سفال و فلز استفاده کرده‌ام. علاوه بر این از ورق‌های کامپوزیت با گچ‌بری‌های خاص هم استفاده کردم تا هم ظاهر بهتری داشته باشد و هم عملکرد مناسب‌تری در برابر شرایط محیطی نشان بدهد.»
طریق‌مهر درباره رویکرد معنوی و فرهنگی پروژه می‌گوید:«ما همچنین در این ایستگاه احترام خود را نسبت به دین مسیحیت نشان دادیم، اقدامی که باعث خوشحالی بسیاری از هم‌وطنان مسیحی‌مان شد و حتی بازخورد مثبتی در سطح بین المللی داشت. ما بر پایه کتاب مقدس‌مان قرآن که در آن به احترام گذاشتن به ادیان دیگر تأکید شده، قدم برداشتیم و تلاش کردیم این احترام را به بهترین شکل ممکن به جهانیان نشان دهیم.»
این ایده‌پرداز درباره روند نهایی‌سازی طرح‌ها می‌گوید:«همه طرح‌ها پس از جلسات مکرر و تبادل نظرهای متعدد تأیید شدند. همچنین با همکاری و راهنمایی هم‌وطنان مسیحی، توانستیم اصلاحاتی را در راستای بهبود طرح‌ها انجام دهیم.»
او با تأکید بر پیام اصلی این پروژه می‌گوید:«می‌خواهم با آثارم در این ایستگاه مترو فقط یک پیام را به مسافران منتقل کنم؛ پیامی که بر محور صلح و احترام بنا شده است؛ چون صلح و احترام، پایه‌های اصلی ارتباطات ما هستند. این پیام کوتاه و مؤثر، ارزش‌های بنیادین را به بازدیدکنندگان یادآوری می‌کند و بر اهمیت حفظ فضای محترمانه و مسالمت‌آمیز تأکید دارد.»
طریق‌مهر می‌گوید:«با توجه به موقعیت مکانی ایستگاه، تصمیم گرفتم از ایده شخصی خودم شروع کنم، به همین دلیل مطالعه‌ای درباره دین مسیحیت انجام دادم. در این مسیر با روایات و داستان‌های متعددی آشنا شدم که هر کدام حاوی عناصر بصری و معنایی خاصی بودند. این عناصر فقط از نظر زیبایی‌شناسی جذاب نبودند، بلکه پیام‌های معنوی مهمی را هم منتقل می‌کردند. برای نمونه، پرنده «روح‌القدس» در مسیحیت نماد قداست است، درخت زیتون به‌عنوان نماد صلح و دوستی و گل‌ها نماد پاکی و قداست حضرت مریم هستند و همگی عناصری بودند که هم زیبایی بصری داشتند و هم معنا و پیام.»
به گفته او، این نگاه پژوهش‌محور و معناگرا باعث شد تا بتواند هنر را به گونه‌ای ارائه دهد که هم از نظر بصری چشم‌نواز و هم از نظر مفهومی برای مخاطب قابل درک و تأثیرگذار باشد.» «ترکیب دقیق و هدفمند عناصر در طراحی اهمیت زیادی دارد تا هدف اصلی، یعنی القای حس معنویت و آرامش به مسافران محقق شود.» طریق‌مهر با بیان این مطلب می‌گوید:«عوامل متعددی در ایجاد حس آرامش و معنویت در این ایستگاه نقش دارند؛ از طراحی کلی معماری گرفته تا انتخاب رنگ‌ها، تابلوها، داستان‌هایی که پشت هر اثر قرار دارد و نورپردازی مناسب. تمامی این عناصر به گونه‌ای هماهنگ شده‌اند تا بتوانند پیام مورد نظر را به درستی منتقل کنند. اگر حتی یکی از این عوامل به شکل دیگری طراحی می‌شد -مثلاً رنگ سفید جایگزین رنگ مشکی می‌شد- قطعاً تأثیر لازم را نداشت و پیام معنوی به درستی منتقل نمی‌شد.»
طریق‌مهر درباره فعالیت جدید خود می‌گوید:«در حال حاضر در ایستگاه «سرباز» که هنوز افتتاح نشده، مشغول به کار هستم. با توجه به موقعیت مکانی این ایستگاه، تلاش کرده‌ام حفاظت و نگهبانی از کشور عزیزمان ایران را از دوران باستان تا زمان حال به تصویر بکشم.»
او درباره هدف این پروژه توضیح می‌دهد:«می خواهم نسل جدید را با تاریخ غنی کشور، بناهای تاریخی و سربازانی که در طول زمان برای نگهداری و حفاظت از مرز و بوم ایران تلاش کرده‌اند، آشنا کنم. این اقدام برای من نمادی از اهمیت حفظ میراث فرهنگی و ملی کشور و انتقال آن به نسل‌های آینده است.» طریق‌مهر درباره رویکرد شخصی‌اش در طراحی‌هایی که انجام داده، می‌گوید:«من از ایده‌پردازی‌های خاص و طراحی‌های منحصر‌به‌فرد لذت می‌برم. برایم مهم است که هر قدم در فرآیند کاری‌ام حاوی پیامی باشد که ذهن مخاطب را درگیر کند و او را به تفکر وادارد و چیزی به او بیاموزد.»
او از اینکه توانسته ایده‌های خود را به خوبی ارائه کند که مردم با آن ارتباط بگیرند، ابراز خوشحالی می‌کند و می‌گوید:«برایم بسیار رضایت‌بخش است که آثارم نه فقط در داخل کشور، بلکه در سطح جهانی مورد توجه رسانه‌ها و مخاطبان بین‌المللی قرار گرفته‌اند.
از اینکه توانستم رضایت هم‌وطنان مسیحی‌مان را جلب کنم هم بسیار خوشحالم. هر پیام، بازنشر یا واکنشی که دریافت می‌کنم، برایم نمادی از ارتباط عمیق میان طراحی‌هایم و احساسات مردم است و این ارتباط، زیباترین بخش این پروژه برای من بوده است.»
بــــرش
ایستگاهی خاص در خط ۶
عباس فتحعلی‌پور، مجری خط ۶ متروی تهران با اشاره به مسیر این خط می‌گوید:«خط ۶ از شمال‌‌غربی تهران، محدوده کوهسار آغاز می‌شود و به صورت قطری تا جنوب‌شرقی، یعنی دولت‌آباد امتداد می‌یابد.
این مسیر از مناطق شهر زیبا، شهران، بلوار مرزداران، بلوار کشاورز، میدان ولیعصر، خیابان کریم‌خان، میدان هفت‌تیر، میدان امام‌حسین و میدان شهدا عبور می‌کند.»او می‌گوید:«طول این بخش از خط ۶ حدود ۳۲ کیلومتر است و شامل ۲۷ ایستگاه می‌شود که تاکنون ۲۴ ایستگاه آن به بهره‌برداری رسیده است. همچنین بخش توسعه‌ای این خط از دولت‌آباد تا شهرری به طول تقریبی ۱۰ کیلومتر در حال اجراست و شامل ۵ ایستگاه خواهد بود.»
فتحعلی‌پور توضیح می‌دهد:«این ایستگاه در خیابان کریم‌خان، روبه‌روی کلیسای سرکیس مقدس واقع شده و بیست‌وپنجمین ایستگاه این خط است که افتتاح می‌شود.
عملیات اجرایی آن از نیمه دوم سال ۱۳۹۴ آغاز، اما در سال ۱۳۹۶ به دلایل مختلف متوقف شد، اما در دوره ششم مدیریت شهری با بازنگری که در معماری ایستگاه انجام شد، دوباره کار ساخت را شروع کردیم.» مجری خط ۶ متروی تهران می‌گوید:«تا شهریور‌ماه ۱۴۰۰، پیشرفت فیزیکی ایستگاه حدود ۳۰ درصد بود.
برای بازنگری معماری، تیمی متشکل از پیمانکار، مشاور و کارشناسان مترو تشکیل و طرح‌های جدیدی برای اجزای مختلف ایستگاه از جمله کیوسک ورودی و فضای حدفاصل کیوسک تا سالن فروش بلیت و همچنین خود سالن فروش بلیت ارائه و بررسی شد.» فتحعلی‌پور می‌گوید:«با توجه به موقعیت مکانی ایستگاه مریم مقدس و نزدیکی آن به میدان‌های ولیعصر و هفت‌تیر که محل تلاقی خطوط دیگر مترو هستند، انتظار می‌رود این ایستگاه نقش مؤثری در کاهش ترافیک منطقه مرکزی ایفا کند.
برآوردها نشان می‌دهد در روزهای ابتدایی بهره‌برداری، روزانه بین ۳۰ تا ۳۵ هزار نفر از این ایستگاه استفاده خواهند کرد و در ساعات اوج، این رقم به ۶۰ تا ۷۰ هزار نفر خواهد رسید.»او با اشاره به ویژگی‌های طراحی نهایی ایستگاه می‌گوید:«در طرح نهایی مقرر شد مجسمه‌ای از حضرت مریم و عیسی مسیح در محل ورودی کیوسک در خیابان کریم‌خان روبه‌روی کلیسای سرکیس مقدس نصب شود که با هزینه‌ای جداگانه ساخته و در فضایی محافظت شده قرار گرفته است.
همچنین در جلساتی با حضور مسئولان، تصمیم بر آن شد که مراسم افتتاح رسمی این ایستگاه به زودی برگزار شود.»
انتهای پیام/