چهار دهه نقش‌آفرینی در دفاع، امنیت و سازندگی

گروه سیاسی:  فرمان بنیانگذار انقلاب اسلامی چهارم آذرماه سال ۵۸ و در جمع پاسداران انقلاب اسلامی صادر شد؛ جایی که ایشان با تحلیل شرایط حساس پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به تهدید همه‌جانبه آمریکا اشاره و تأکید کردند، برای رویارویی با چنین دشمنی، کشور به یک نیروی عظیم و فراگیر مردمی نیاز دارد که فراتر از سپاه و ارتش رسمی عمل کند. نتیجه این نگاه راهبردی بنیانگذار انقلاب، صدور فرمان معروف به «ارتش بیست میلیونی» بود که خیلی زود به تشکیل بسیج مستضعفین و جذب میلیون‌ها نفر از همه اقشار جامعه منجر شد و این نهاد را به یکی از مؤثرترین ساختارهای برآمده از انقلاب تبدیل کرد.
جنگ تحمیلی هشت‌‌ساله، بسیار زودتر از پیش‌بینی‌ها نشان داد که پیش‌بینی امام خمینی(ره) تا چه اندازه درست بوده است. در شرایطی که نظام جمهوری اسلامی در حال تثبیت بود و در شرایطی که ارتش به‌سختی از توطئه‌های متعدد برای انحلال جان سالم به در برده بود، و نیز در روزهایی که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نهادی نوپا بود، این بسیج بود که خلأ نیروی انسانی در دفاع از کشور را پر کرد. به‌طوری‌که طبق آمار موجود، بیش از ۲ میلیون و ۱۳۰ هزار نفر از مردم ایران تحت عنوان بسیج و در دوره‌های مختلف در جبهه‌ها حضور یافتند و بار اصلی عملیات‌های بزرگ تهاجمی و دفاعی نیروهای مسلح ایران مقابل ارتش بعثی را به دوش کشیدند. بسیاری از نبردهای سرنوشت‌ساز، از جمله عملیات بیت‌المقدس که منجر به آزادسازی خرمشهر شد، اساساً بدون حضور انبوه نیروهای بسیجی قابل اجرا نبود.
از مجموع شهدای دفاع مقدس نیز نزدیک به ۸۵ هزار نفر، یعنی حدود ۴۰ درصد، به عنوان بسیجی در جبهه‌ها حضور داشتند، آماری که به تنهایی عمق نقش این نیرو در دفاع مقدس هشت‌ساله را نشان می‌دهد.
نقش مهم بسیج در دفاع از کشور، در خرداد ۱۴۰۴ و در جریان جنگ ۱۲‌روزه رژیم صهیونیستی علیه ایران به شکل ملموسی خود را نشان داد. در روزهایی که بخش عمده توان نظامی کشور صرف مقابله با حملات اسرائیل و متقابلاً حملات موشکی و پهپادی به سرزمین‌های اشغالی شده بود، در کنار نهادهای اطلاعاتی و انتظامی، بسیج نیز بخش مهمی از مسئولیت تأمین امنیت داخلی را بر عهده گرفت. به‌طوری‌که برقراری تعداد بالایی ایستگاه ایست و بازرسی ثابت و سیار، فعال‌سازی کامل شبکه پایگاه‌های مقاومت در محلات، گشت‌های گسترده و همکاری نزدیک با نیروهای انتظامی و اطلاعاتی، اول، امکان تحرک برای گروه‌های خرابکار را از بین برد و دوم، موجب آرامش خاطر جامعه از تهدیدهای خرابکارانه داخل کشور شد. به عبارتی بهتر، نوع فعالیت و عملکرد بسیج در جنگ ۱۲‌روزه، نشان داد که حتی در جنگ‌های مدرن هم لایه دوم و سوم دفاع از کشور را نیروی مردمی تشکیل می‌دهد.
با وجود این، در دهه‌های گذشته فعالیت بسیج هیچ‌گاه به حوزه نظامی محدود نمانده است. پس از پایان جنگ هشت ساله، یکی از بارزترین چهره‌های بسیج در عرصه سازندگی و محرومیت‌زدایی پدیدار شد. هر ساله بیش از بیست هزار گروه جهادی از اقشار مختلف (دانشجویی، طلاب، پزشکان، مهندسان و ...) به مناطق محروم اعزام می‌شوند و پروژه‌های آبرسانی، جاده‌سازی، ساخت مدرسه و مسکن، خدمات پزشکی رایگان و آموزشی را اجرا می‌کنند. در حوزه علم و فناوری هم شبکه بسیج علمی، مراکز رشد و شتاب‌دهنده‌های وابسته و مشارکت نخبگان بسیجی در پروژه‌های ملی (از جمله واکسن و دارو) نقش قابل توجهی داشته‌اند.
در کنار بسیج مساجد و محلات که رکن اصلی سازمان بسیج مستضعفین به شمار می‌‎آید، شاهد حضور بسیج در حوزه‌های مختلف هستیم. از جمله این موارد می‌توان به بسیج دانشجویی، بسیج دانش آموزی، بسیج جامعه پزشکی، بسیج اساتید دانشگاهی، بسیج جامعه عشایری و بسیج سازندگی اشاره کرد.
همه اینها باعث شده تا امروز بسیج به عنوان بزرگ‌ترین سازمان مردمی-نظامی کشور شناخته شود که همزمان وظایف مختلفی را در حوزه‌های نظامی، محرومیت‌زدایی و علمی و فرهنگی دنبال می‌کند.
نکته قابل توجه آنکه ساختار بسیج چهار دهه پس از تأسیس، همچنان بر همان پایه اولیه یعنی مشارکت داوطلبانه مردم استوار مانده و در هر شرایطی که کشور به نیروی انسانی متعهد و سازمان‌یافته نیاز داشته باشد، به عنوان یک ظرفیت آماده و کارآمد در دسترس است.

قالیباف در گردهمایی بسیجیان دانشجو و طلاب:
نسل جوان باید پیشگام تغییر روش‌ها باشد

رئیس مجلس شورای اسلامی در گردهمایی مسئولان بسیج دانشجویی و طلاب که روز گذشته در حرم مطهر امام خمینی(ره) برگزار شد، با تأکید بر اینکه بسیج یک مجموعه نظامی نیست، بلکه بر حسب ضرورت لباس نظامی به تن کرد، این سازمان را مرجع گره‌گشایی از مردم، مرجع ساخت و ساز، مرکز توسعه، پیشرفت و رسیدگی به مشکلات مردم در آموزش، بهداشت، درمان، تولید، کشاورزی، صنعت، محرومیت‌زدایی و فرهنگ‌سازی دانست.
محمدباقر قالیباف با اشاره به جنگ ۱۲ روزه، اظهار کرد که این جنگ دشمن را تنبیه کرد، زیرا «آنان آمده بودند جمهوری اسلامی را تمام و آن را تجزیه کنند» و موفق نشدند.
وی با تأکید بر اینکه «رژیم صهیونیستی به تنهایی توان یک هفته ایستادگی در برابر توان نظامی ایران را ندارد و در جنگ دوازده روزه به دلیل حمایت آمریکا و ناتو توانست چند روز بیشتر مقاومت کند و هرچند حتی پشتیبانی‌ها کفایت نکرد و ادامه حملات آنها متوقف شد»، اظهارکرد: «اما دشمن مأیوس نشده و جنگ را متوقف نکرده بلکه روش را تغییر داده و با فشار اقتصادی، سیاسی و فرهنگی آن را ادامه می‌دهد. امروز در مقابل این موارد باید به میدان برویم.»
رئیس قوه مقننه با اشاره به مشکلات کشور، تصریح کرد: «ما نیازمند روش‌های جدید برای حل مشکلات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی هستیم و نسل امروز و جوانان بسیجی باید برای آینده متفاوت آماده شوند و روش‌های گذشته را اصلاح کنند.»
وی افزود: «ما نیازمند نقشه و راه دقیق برای تغییر مسیر، جلوگیری از اشتباهات و پراکنده‌کاری‌های گذشته و تثبیت سیاست‌ها هستیم. نیازمند به نقشه متعدد، تغییر سیاست‌ها و روش‌های سعی و خطا نیستیم بلکه نیازمند تثبیت در سیاست‌های اجرایی تحت سیاست‌های کلان ابلاغ شده و برنامه مشخص برای رسیدن به کارآمدی هستیم.»
قالیباف همچنین با تأکید بر اینکه در کنار آرمان‌گرایی باید واقع‌بین، دوراندیش و نتیجه‌محور باشیم، گفت: «باید قدرت تشخیص مسأله و حل آن را داشته باشیم. باید قدرت تبدیل مشکلات به مسأله را داشته باشیم و بتوانیم مسأله را حل کنیم، مطالبه‌گری باید به نتایج عملی در زندگی مردم منجر شود.»