منظومهای از آزادی و حقوق ملت در اندیشه رهبر انقلاب
احمد علینژاد، مسئول کمیته اداری همایش «حقوق ملت و آزادیهای مشروع در منظومه فکری حضرت آیتالله خامنهای» در یادداشتی نوشت: هدف اصلی این همایش، تبیین آرا و دیدگاههای حضرت آیتالله خامنهای بهعنوان متفکری برجسته در زمینه آزادیهای مشروع و حقوق ملت عنوان شد. دبیرخانه همایش طی مدت برگزاری بیش از ۴۰۰ مقاله از پژوهشگران دریافت کرد؛ از میان آنها حدود ۱۰۰ اثر برگزیده به مرحله تأیید علمی رسید.
گروه سیاسی: دوازدهم آذرماه، روز قانون اساسی، امسال نقطه پایان همایشی بود که از یک سال پیش آغاز شده بود؛ همایش بینالمللی «حقوق ملت و آزادیهای مشروع در منظومه فکری حضرت آیتاللهالعظمی خامنهای (مدّظلهالعالی)». این گردهمایی علمی، با حضور اندیشمندان، اساتید دانشگاه و چهرههای فکری، فرصتی تازه برای بازشناسی ابعاد عمیق اندیشههای رهبر انقلاب در حوزه حقوق ملت فراهم ساخت؛ اندیشههایی که ریشه در سالهای اول انقلاب دارد و امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند بازخوانی منظم و منظومهای است.
هدف اصلی این همایش، تبیین آرا و دیدگاههای حضرت آیتالله خامنهای بهعنوان متفکری برجسته در زمینه آزادیهای مشروع و حقوق ملت عنوان شد. دبیرخانه همایش طی مدت برگزاری بیش از ۴۰۰ مقاله از پژوهشگران دریافت کرد؛ از میان آنها حدود ۱۰۰ اثر برگزیده به مرحله تأیید علمی رسید و در آیین اختتامیه، با حضور رئیس جمهوری، اعضای شورای نگهبان و مسئولان عالی کشور از مجموعه آثار و منشورات مربوط رونمایی شد. این آمار، خود گواهی است بر استقبال چشمگیر جامعه علمی کشور از موضوعی که شاید تا پیش از این کمتر مورد توجه نظاممند قرار گرفته بود.
رهبر انقلاب از دهه 1360 تا امروز، در سخنان خود بارها به موضوع آزادی و حقوق ملت پرداختهاند؛ اولین مباحث تفصیلی ایشان درباره آزادی، در خطبههای نماز جمعه آن سالها مطرح شد، جایی که ایشان آزادی را نه مفهومی بیمرز، بلکه حقیقتی اجتماعی و اخلاقی دانستند که در چهارچوب قانون و ارزشهای دینی معنا مییابد. بیانات آن دوران، امروز بهعنوان یکی از بنیادیترین اسناد فکری درباره آزادی مشروع مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است.
اما اندیشه حقوق ملت در منظومه فکری رهبر انقلاب، تنها به تبیین مفهوم آزادی محدود نمیشود. ایشان در طول این چهار دهه، درباره کرامت انسانی، عدالت قضایی، حقوق اقلیتهای دینی و تضمین حقوق عامه بیاناتی راهبردی داشتهاند. نمونه روشن توجه ایشان به اقلیتها، دیدارهای مستمر با خانوادههای شهدای اقلیتهای مذهبی است که نشان از باور عملی به فراگیری مفهوم «ملت» دارد؛ مفهومی که شامل همه ایرانیان با هر باور و گرایش فرهنگی است.
در حوزه حقوق عامه نیز، رهبر انقلاب در دیدارهای سالانه با مسئولان قوه قضائیه، همواره بر ضرورت تضمین حقوق مردم در سه بعد نهادی، فرهنگی و طبیعی تأکید کردهاند. همین نکات در بخشی از مقالات همایش با رویکرد حقوقی و سیاستگذاری تحلیل شد و به بحث درباره نقش قوه قضائیه، احزاب سیاسی و دولت اسلامی در پاسداشت حقوق ملت پرداختند.
یکی از محورهای جالب توجه همایش، اذعان مشترک اساتید و صاحبنظران به این واقعیت بود که تبیین منظم اندیشههای رهبر انقلاب درباره حقوق ملت، باید سالها پیش انجام میشد. بسیاری از آنان بر این باور بودند که بیانات ایشان از دهه ۶۰ تا امروز بطور پیوسته امتداد داشته و اکنون مجموعهای کامل و منسجم را شکل داده است؛ منظومهای که میتوان آن را «نظام فکری حقوق ملت در جمهوری اسلامی» نامید.
این همایش توانست با گردآوری آثار علمی و تحلیلهای دانشگاهی، حلقه مفقودهای را میان گفتارهای نظری و برداشت عمومی از اندیشههای رهبر انقلاب ترمیم کند. عنوان اصلی همایش یعنی «منظومه فکری رهبر انقلاب»، اشاره به همین پیوستگی است؛ چراکه هر سخن، دیدار و تحلیل ایشان بخشی از طرحی بزرگتر است که پایههای فکری نظام اسلامی و حقوق ملت را تعریف میکند.
بیتردید، بازخوانی این منظومه، نه فقط برای پژوهشگران حقوق و سیاست، بلکه برای همه کنشگران اجتماعی ضرورت دارد. اندیشهای که آزادی و حقوق ملت را دو ستون اصلی در ساخت جامعه اسلامی میداند، میتواند راهنمایی روشن برای سیاستگذاریهای آینده باشد. همایش امسال نشان داد که توجه به این مبانی، گامی مؤثر در جهت تعمیق گفتوگوی علمی و تقویت اندیشه حقوقمحور در ساختار حکمرانی اسلامی است؛ منظومهای زنده، پویا و ریشهدار که بیش از پیش باید به آن پرداخته شود.
انتهای پیام/