آماده‌سازی طرح جامع توسعه دریامحور

به گزارش گروه اقتصادی ایران آنلاین، توسعه دریامحور، مهم‌ترین برنامه اقتصادی و اجتماعی توسعه مناطق ساحلی و بنادر کشور در سال‌های آینده است. با ابلاغ سیاست‌های 9 گانه این برنامه از سوی رهبر معظم انقلاب در سال گذشته، وزیر راه و شهرسازی به سازمان بنادر و دریانوردی مأموریت داد، امسال اجرایی‌سازی سه راهبرد و موضوع محوری «اقتصاد دریا»، «ترانزیت» و «مدیریت لجستیک» را با جدیت دنبال کند. نقش بنادر جنوبی در اجرای برنامه توسعه دریامحور، محوری است و توسعه این بنادر در افزایش سهم اقتصاد دریا از اقتصاد کشور، اهمیت ویژه‌ای دارد. حسین عباس‌نژاد، مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان با اشاره به اهداف برنامه توسعه دریا‌محور در کشور، اجرای این برنامه را تشریح کرد.

گام‌های اجرایی برای تدوین قوانین آغاز شده است؟

در موارد بسیاری تداخل در قوانین و اقدامات داریم، مثلاً شوراهای زیادی در بحث دریا و بنادر ایجاد شده است؛ شورای صنایع داریم، شورای توسعه مکران داریم و بسیاری شوراهای دیگر که قانون ایجاد آن را تصویب کرده است، اما در اینجا به اصلاح قانون نیاز داریم و باید تقسیم وظایف بین دستگاه‌های بالادستی و این شوراها صورت بگیرد و حتی در مواردی شوراها زائد هستند و باید حذف شوند. اگر در مورد شورای دریایی صحبت می‌کنیم باید تعیین تکلیف شود. فلسفه ایجاد این شورا توسعه صنعت ساخت کشتی و فراساحل بود، اما الان عملاً این شورا وارد کارهای دیگری شده است. شورای عالی مناطق آزاد دریایی و صنعتی را داریم که تداخل وظایف دارند، یعنی عملاً به جای اینکه به توسعه دریا و بنادر کمک کنند برای آنها مشکلاتی را ایجاد کرده‌اند. بازنگری در ساختارهای موازی اهمیت زیادی در پیشبرد برنامه توسعه دریامحور دارد. همچنین چابک‌سازی قوانین باعث می‌شود سرعت عملی که در توسعه اقتصاد دریامحور در نظر است، اجرا شود.

آموزش‌ها و تأمین منابع انسانی از جمله موضوعات مهمی است که نیاز به بازنگری در قوانین مربوط به توسعه بنادر و دریاها دارد. یکی از پیشنهادهای سازمان بنادر در تدوین سیاست توسعه دریا‌محور بررسی خلأهای قانونی، چالش‌ها و مشکلات بود تا بتوانیم با اصلاح قوانین روند توسعه را سرعت بخشیم.

 استان هرمزگان یکی از مهم‌ترین استان‌های ساحلی است و بنادر این استان نقش اصلی را در مراودات دریایی کشور دارند. آیا برای این استان در برنامه توسعه دریامحور، نقش ویژه‌ای تعریف شده است؟

هرمزگان 2 هزار و 227 کیلومتر خط ساحلی شامل 14 جزیره دارد که به ‌دلیل اهمیت استان هرمزگان به‌عنوان قطب دریاییو صنعتی و همچنین توسعه کشاورزی، صیادی، پرورش ماهی و گردشگری دریایی، این استان پیش‌رو است. پهنه بزرگی از سواحل مکران در استان هرمزگان واقع است که پیشرفت مناسبی ندارد. همچنین هرمزگان یکی از مهم‌ترین استان‌ها در اجرای برنامه توسعه دریامحور است.

دو کارگروه برای اجرای برنامه سیاست‌های توسعه دریامحور تشکیل شده که کارگروه اصلی در وزارت راه و شهرسازی است و مشخصاً سازمان بنادر و دریانوردی به‌عنوان دبیرخانه کارگروه است و کارگروه دیگر، کارگروه فرعی با ریاست استاندار هرمزگان با حضور تمام استان‌های ساحلی تشکیل شده که سازمان بنادر و دریانوردی هرمزگان دبیرخانه این کارگروه است. در دو بخش اقتصاد خرد و کلان برای توسعه هرمزگان، هم در قالب برنامه‌های سازمان بنادر و دریانوردی و هم در قالب برنامه توسعه دریامحور، اجرا می‌شود. در شرق هرمزگان طرح مجتمع بندری مکران در 1800 هکتار تدوین شده و امسال اجرای آن آغاز می‌شود که این برنامه تحول عظیمی در حاشیه مکران در تمام حوزه‌ها در بخش‌های صنعتی دریایی است.
در غرب استان، غیر از توسعه‌های خرد، طراحی بندر بزرگ لنگه آغاز شده است. این بندر در 27 کیلومتری بندر فعلی که دیگر امکان توسعه ندارد احداث می‌شود که بدین ترتیب شناورهای 50 تنی در بندر جدید امکان تردد دارند و طراحی بندر در 1700 هکتار زمین شروع شده است.

بندرهای کوچک که اقتصاد مردم ساحل‌نشین را رونق می‌دهد در حال توسعه است، همچنین بندر خمیر سال گذشته راه‌اندازی شده و در حال توسعه است. بندر سیریک نیز که سال گذشته افتتاح شد، 50 هزار هکتار پس‌کرانه دارد و دارای عمق خوبی است، همچنین توسعه بندر جاسک را داریم و بندر بوموسی که سال گذشته افتتاح شد. برای ارتقای سطح ایمنی گردشگری 5 اسکله در جزیره قشم در حال آماده‌سازی است که تعدادی افتتاح شده و این اسکله‌ها در ارتقای سطح معیشت مردم نیز اهمیت دارد. همچنین امسال عملیات اجرایی بندر جدید لنگه و مجتمع بندری مکران نیز آغاز خواهد شد.

طرح توسعه‌ای بندر شهید رجایی را نیز در دست اقدام داریم و طرح توسعه 2400 هکتاری که از 10 سال پیش شروع شده اما امکان توسعه آن وجود نداشت هم قرارداد ساخت پل آن امضا شده است. همچنین فاز چهارم بندر شهید رجایی در حال مطالعه است که 6 پست اسکله را به بندر اضافه خواهد کرد. بدین ترتیب طرح بزرگ گردشگری در بندر حقانی نیز آن را به بندر بین‌المللی مسافری تبدیل می‌کند که قرارداد آن امضا شده است. این پروژه بزرگ‌ترین پروژه گردشگری دریایی است.
بحث توسعه صنایع فولاد نفت و گاز و ساخت پالایشگاه شهید سلیمانی را نیز داریم که با اجرای این طرح‌ها تحول بزرگی در استان ایجاد می‌شود. با توجهی که دولت به سیاست‌های توسعه دریا دارد، برای هر کدام از سیاست‌ها، اقدامات اجرایی باید انجام شود که برنامه‌های نحوه کار آماده شده و در دولت تأیید شده است که به‌صورت پکیج کاری به بخش‌های مختلف ابلاغ می‌شود. سازمان بنادر به‌عنوان دبیرخانه در حال بررسی دقیق‌تر طرح‌هاست که بعد از تصویب دولت اجرایی شود. با همت قوای سه‌گانه بخصوص دولت و با ابلاغ سیاست آن که راهکار و هدف را تعیین کرده، پروژه‌های مختلفی در استان‌ها در حال اجراست که حداقل تحول عظیمی را در توسعه دریا‌محور خواهیم داشت.

زمینه‌های آغاز طرح بندرگاه جدید لنگه را در غرب هرمزگان پیگیری و در شرق نیز تلاش می‌کنیم عملیات اجرایی بندر مکران طی سال‌جاری آغاز شود، زیرا طبق سیستم سازمان بنادر اگر طرحی آغاز شود به صورت مستمر اعتبارات آن تخصیص یافته و پیش خواهد رفت. طرح توسعه پس‌کرانه بندر شهید رجایی و عملیات اجرایی پل دسترسی به بندرگاه فعلی و پس‌کرانه هم آغاز شده است. با بهره‌برداری از این طرح ۲ هزار و ۴۰۰ هکتار زمین به ظرفیت بندری هرمزگان اضافه خواهد شد. طرح محدوده بزرگ گردشگری دریایی استان در بنادر نخل‌ناخدا و شهید حقانی نیز شروع شده است. این طرح در اسکله نخل‌ناخدا در حال انجام است و در بندر شهید حقانی نیز تلاش خواهیم کرد توسعه حوضچه‌ها را آغاز کنیم تا ظرفیت حمل و نقل دریایی و گردشگری در حوزه دریا دوچندان شود.
 
توسعه دریامحور چگونه می‌تواند در افزایش اشتغالزایی، تجارت و ترانزیت در بنادر کارگشا باشد؟

بر اساس تأکید رئیس‌جمهور، یکی از برنامه‌های اولویت‌دار سازمان بنادر و دریانوردی در سال آتی باید توسعه و ساماندهی اسکله‌های محلی و رونق اشتغال در سواحل جنوبی کشور باشد. بر اساس دستورالعمل وزیر راه و شهرسازی، راهبرد ساماندهی اسکله‌های محلی و بنادر کوچک، باید مبتنی بر طرح توسعه ۲۷ نقطه ساحلی در وزارت راه باشد.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اقبال مردم به گردشگری دریایی و ارتقای سفرهای دریایی در سواحل و جزایر جنوب کشور، تأکید کرده که نوسازی شناورهای مسافری و گردشگری دریایی به بستر مناسب‌تر برای جذب سرمایه‌گذار نیاز دارد. همچنین با توجه به پروژه «ایران راه» و راه‌های مواصلاتی شمال- جنوب، امسال اتصال ریلی بنادر راهبردی و استراتژیک به راه‌آهن سراسری کشور در زاهدان باید محقق شود.

خبر پلاس

برای اجرای سیاست‌های 9 گانه توسعه دریامحور، آیا به قوانین جدیدی نیاز داریم یا این سیاست‌ها در بستر قوانین موجود قابلیت اجرایی دارد؟

برای اجرای کامل سیاست‌های 9 گانه توسعه دریامحور نیاز به اصلاح و تدوین قوانین جدیدی داریم. اگر نگاه ما به دریا توسعه‌ای و اقتصادی باشد در بحث منابع انسانی، نیاز به اصلاح قوانین داریم، توسعه فیزیکی باید به‌صورت یکنواخت و همگام با توسعه‌های نرم‌افزاری باشد یعنی توسعه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری باید هماهنگ عمل کند. در حال حاضر قوانین و مقرراتی داریم که توسعه فیزیکی انجام می‌شود اما توسعه نرم‌افزاری با مشکل مواجه است. در حال حاضر حدود ۲۷ ارگان مرتبط با دریا در کشور فعالیت دارند، طرح‌های خوبی توسط این ارگان‌ها در حوزه دریا آغاز شده و تمام تلاش ما بر این است که بتوانیم با هم‌افزایی این پروژه‌ها را به نتیجه برسانیم. همه‌ تلاش ما این است که پروژه‌های در مرحله مطالعات را در کمترین زمان ممکن به مرحله‌ آغاز عملیات اجرایی برسانیم.

مبع: روزنامه ایران