هشدار کارشناسان حوزه فناوری به استفاده از فیلترشکن ها
زندگی خصوصی در دام فیلترشکن ها
لغو محدودیت‌های دو پلتفرم «گوگل‌پلی» و «واتس‌اپ» در اولین گام دولت برای عمل به وعده رفع فیلتر از شبکه‌های اجتماعی، موجی از خوشحالی را میان کاربران ایجاد کرد البته بسیاری در انتظار رفع فیلتر سایر پلتفرم‌ها در آینده‌ای نزدیک هستند تا دیگر مجبور به استفاده از فیلترشکن نباشند.
به گزارش گروه اقتصادی ایران آنلاین، فیلترشکن‌ها جدا از تحمیل هزینه اضافی به کاربران، امنیت داده‌های کاربران را نیز به خطر می‌اندازند؛ موضوعی که بارها کارشناسان حوزه فناوری درباره آن هشدار داده‌اند.
افزایش حملات سایبری با رواج بدافزارها
اعمال طرح فیلترینگ، نه‌تنها تاکنون دستاورد خاصی نداشته، بلکه باعث شده است استفاده بی‌رویه از انواع فیلترشکن‌های رایگان و پولی، به امری رایج میان مردم تبدیل شود؛ موضوعی که قائم‌مقام وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز چندی پیش به آن اشاره کرد. حمید فتاحی در یک گفت‌و‌گوی خبری نسبت به این موضوع هشدار داد و گفت: «در حال حاضر ۸۰ درصد کاربران از فیلترشکن استفاده می‌کنند که از این طریق، آلودگی شبکه داخلی و میزان حملات سایبری به آن، افزایش یافته است. »دولت چهاردهم از همان ابتدا با تکیه بر «گفتمان وفاق»، تلاش خود را برای برداشتن محدودیت‌ها آغاز کرد و اولین گام را برای دسترسی آزاد به فضای مجازی برداشت؛ اقدامی‌که در صورت تداوم، می‌تواند دست مافیای فیلترشکن را کوتاه کند.
رصد رفتار کاربران با وی‌پی‌ان
کاربران با وجود این‌که می‌دانند وی‌پی‌ان‌ها اغلب همراه با بدافزارها عرضه می‌شوند و ممکن است زمینه‌ساز سوءاستفاده از اطلاعات آنان شوند، باز هم این ریسک را می‌پذیرند.
کارشناسان فناوری هم معتقدند در شرایط فیلترینگ، تعداد زیادی از مردم مجبور به استفاده از فیلترشکن‌ها و نرم‌افزارهای ناشناس می‌شوند که این موضوع، دسترسی غیرمجاز به اطلاعات شخصی کاربران مانند آدرس، لیست مخاطبان و تصاویر و سوء‌استفاده‌های بعدی را امکان‌پذیر می‌کند.
علیرضا مهرابی‌کرمانی، عضو کمیسیون هوش مصنوعی سازمان نصر تهران با هشدار نسبت به نشت اطلاعات مردم از طریق فیلترشکن‌ها به «ایران»، گفت:
« از مهم‌ترین آثار مخرب فیلترینگ، رصد فعالیت‌های مردم با استفاده از فیلترشکن‌هاست. این اتفاق فقط به داده‌های کاربران محدود نمی‌شود و شامل رصد تمامی‌رفتارهای کاربران در دنیای اینترنت از جمله جست‌وجوها، علاقه‌مندی‌ها و عادت‌های آنهاست.»
وی ادامه داد: «رشد بی‌رویه فیلترشکن‌ها این امکان را برای سودجویان فراهم می‌آورد که مطابق رفتار هر فرد در فضای مجازی برای آنها یک پروفایل ایجاد کرده و اقدام به ذخیره اطلاعات آنها کنند؛ داده‌هایی که احتمالاً در آینده نه‌چندان‌دور، سوءاستفاده از آنها، کاربران را شوکه خواهد کرد. برای مثال، داده‌های نشت کرده می‌توانند ابزار مهمی‌برای یک مهندسی اجتماعی و پایه‌ریزی دقیق برای یک سری از حملات شوند.»
ردپای فیلترینگ در نشت اطلاعات
طی چند سال اخیر اخبار زیادی درباره هک شدن برخی از سامانه‌ها و سایت‌ها منتشر شده است؛ سایت‌های ارائه‌دهنده خدمات به مردم که هک شدن آنها می‌تواند انتشار و نشت اطلاعات محرمانه کاربران را به دنبال داشته باشد. این کارشناس فناوری با اشاره به چنین حوادثی، تأکید کرد که می‌توان ردپای فیلترینگ را در این سناریوها و اختلالات به‌وضوح مشاهده کرد.
مهرابی گفت: «مفاهیم مربوط به اطلاعات کاربران طی سال‌های گذشته دچار تغییر و تحولات گسترده شده است. در گذشته دسترسی به اطلاعات تنها به صورت فیزیکی بود اما حالا به دلیل هوشمندسازی و ارائه خدمات آنلاین، اطلاعات کاربران در سامانه‌هایی مانند اپلیکیشن‌های سفر و عرضه غذا ثبت شده است، بنابراین هکرها با نفوذ به چنین پلتفرم‌ها و سامانه‌هایی می‌توانند به داده‌های کاربران دست یابند.
این داده‌ها به دو صورت انفرادی و جمعی می‌تواند مورد دستبرد و سوءاستفاده قرار گیرد.» وی افزود: همچنین دسترسی گسترده به اطلاعات رفتاری کاربران در شبکه‌های اجتماعی، اثرات مخرب اجتماعی و فرهنگی در ابعاد گسترده‌تر دارد که نباید به‌سادگی از کنارش گذشت.
به گفته مهرابی، استفاده از هر نوع فیلترشکن پولی یا رایگان، همواره با خطراتی همراه است و هیچ کاربری نمی‌تواند با اطمینان خاطر کامل از امنیت فیلترشکن‌ها، از آنها بهره ببرد.
این کارشناس فناوری افزود: فیلترینگ به علت ایجاد مسائل امنیتی گسترده، باعث نارضایتی اکثریت کاربران شده است و آنان از نداشتن امنیت در این فضا رنج می‌برند.
وی ادامه داد: بی‌اعتمادی و احساس ناامنی، از مهم‌ترین پیامدهای استفاده از فیلترشکن‌هاست. از سوی دیگر مردم باید هر لحظه وقت خود را صرف پیدا کردن فیلترشکن‌های جدید کنند که این موضوع باعث کلافگی آنها خواهد شد.
بــــرش
استفاده از فیلترشکن‌ها برای جاسوسی
محمدامین کریمیان، یک کارشناس امنیت سایبری نیز در گفت‌و‌گو با «ایران» با هشدار نسبت به پیامدهای منفی استفاده از فیلترشکن‌ها، گفت: یکی از مهم‌ترین مخاطرات این است که وی‌پی‌ان‌ها گاه ابزار جاسوسی هستند.
وی با اشاره به نقش فیلترشکن‌ها در تضعیف امنیت سایبری کشور، تصریح کرد: تحلیل داده‌های کاربران، نشت اطلاعات، اختلال در امنیت و آلوده شدن سرویس‌ها ازطریق بدافزارها و نرم‌افزارهای جاسوسی، از مهم‌ترین مخاطرات وی‌پی‌ان‌ها محسوب می‌شود. هکرها برای ورود به یک سازمان اغلب به دنبال نقاط دسترسی هستند که این امکان، از طریق نشت داده‌ها به‌راحتی برای آنها فراهم شده و به خواسته‌های خود می‌رسند.
این کارشناس امنیت سایبری با اشاره به خرید و فروش اطلاعات کاربران ایرانی در شبکه‌های زیرزمینی، گفت: برای مثال، وقتی ایمیل شخصی کارمند یک سازمان در شبکه زیرزمینی پخش می‌شود، هکرها می‌توانند به‌راحتی با هک ایمیل آن شخص به اطلاعات مهم سازمان مربوطه دست پیدا کنند که این اقدام، نقطه ورودی برای نفوذ به آن سازمان محسوب می‌شود.
کریمیان از فیلترشکن‌ها به عنوان یک تهدید جدی برای هک داده‌ها نام برد و یادآور شد: این اقدام خطری بسیار جدی برای سازمان‌های بزرگ محسوب می‌شود که باید در این خصوص تمهیدات لازم در نظر گرفته شود.
این کارشناس امنیت سایبری درباره تأثیرات فرهنگی و اجتماعی استفاده از فیلترشکن‌ها نیز گفت: در حالی که مردم در دنیا آشنایی کمی‌با فیلترشکن دارند، ایرانیان دائم به دنبال راهی برای دور زدن فیلترینگ هستند.
وقتی کاربران برای استفاده از برنامه‌های عادی مجبورند از وی‌پی‌ان استفاده کنند، ناخودآگاه شرایط استفاده از سایت‌های نامناسب نیز فراهم می‌شود که این موضوع مطلوب هیچ‌کس نیست.
یاسمن صادق‌شیرازی
خبر نگار
انتهای پیام/