گالری‌های ۴۰۰ هزار دلاری

صفیه رجائی - ایران آنلاین: آیدین آغداشلو گرافیست، نویسنده، منتقد فیلم و تصویرگر کتاب‌های درسی، مجلات و مؤسسه‌های خصوصی است. او پیش از این، تنها دو بار در ایران نمایشگاه فردی برگزار کرده‌ که نخستین آن در سال ۱۳۵۴ در انجمن ایران و آمریکا در تهران و دومین بار در آبان ۱۳۹۳ در گالری اثر بوده است و نمایشگاه سوم او در گالری بی از ۱۰ اسفند ماه ۱۴۰۳ تا در حال برگزاری است و تا ۴ اردیبهشت ادامه دارد.

علی اکبر صادقی هم سورئالیست و نقاش نو کلاسیک روایت گراست، او از کودکی نقاشی را آغاز کرده و در اغلب آثارش فرهنگ عامیانه، اساطیر ایرانی، نقاشی قهوه‌خانه‌ای و سنت‌های تصویری ایرانی مثل پرده‌خوانی بازآفرینی شده‌اند. نمایشگاه او تا ۹ اردیبهشت ادامه خواهد داشت. 

 

 

به همین منظور و برای تهیه گزارش تصمیم گرفتم روز پنج‌شنبه، ۲۱ فروردین سری به گالری این دو هنرمند بزنم. حوالی ساعت ۱۵، به محل برگزاری نمایشگاه آیدین آغداشلو رسیدم در اولین جا پارک در ابتدای آجودانیه و در مسیر تاکسیرانی خودرو را پارک کردم، چند متر جلوتر، ساختمان آگرا، گالری بی بود.

نگهبان مسیر را نشانم داد، در طبقه زیر همکف وارد گالری شدم. محیطی بسیار خلوت و سکوتی مطلق که همه جا را فرا گرفته بود. تنها یک نفر در گالری حضور داشت و حضور من و خواهرم تعداد را به ۳ نفر می‌رساند.

ابتدا نگاهی به نقاشی‌های روی دیوار انداختم، راهنمایی برای معرفی آثار حضور نداشت، از نوشته‌های روی دیوار متوجه موضوع برخی آثار شدم.

هفت تابلو نقاشی و هفت اثر چاپی از دوره‌های مختلف کاری آغداشلو به نمایش درآمده بود؛ اما بخش ویژه این نمایشگاه نمایش سه مجسمه بود که برای اولین بار در معرض دید قرار می‌گرفت.

مجموعه مجسمه‌های این نمایشگاه شامل سه اثر برنزی برف، آخرالزمان و هویت بود که هر کدام از دنیای تصویری شناخته‌ شده‌ آیدین آغداشلو نشات می‌گرفت. او در این مجموعه، موتیف‌های آشنای نقاشی‌هایش را بازآفرینی کرده بود. آثاری که طی همکاری بنیاد آغداشلو، موسسه دکوراسیون داخلی آرت مارت و نشر اسکیرا طراحی و در ۲۰ ادیشن ساخته شده‌ بودند.

هنگام تماشای نقاشی‌ها متوجه وجود اتاقی در انتهای سالن شدم، دو خانم جوان آنجا حضور داشتند، از آن‌ها درباره حضور آقای آغداشلو پرسیدم، گفتند استاد این روزها امکان حضور در نمایشگاه را ندارد و فقط روز افتتاحیه و چند روز دیگر به گالری آمده و حتی مشخص نیست که برای اختتامیه نیز به اینجا بیاید یا نه.

به تماشای نقاشی‌ها ادامه دادم، در اکثر آثار موضوع «سرکوب» به چشم می‌خورد، زنی که دهانش خط خطی شده بود و نشان می‌داد که امکان آزادی بیان از او گرفته شده، در کنارش تصویر زن دیگری که صورتش خط خطی شده بود و حتی نقاشی دیگری که نمایانگر صورتی بدون چهره بود و هر دو نشان می‌دادند که هویتشان از آن‌ها گرفته‌ شده است.

کارم که در نمایشگاه آغداشلو تمام شد راهی نمایشگاه استاد علی اکبر صادقی شدم، نمایشگاه در کوچه نعیمی خیابان میرزای شیرازی، گالری هور واقع شده و آن طور که گوگل مپ نشان می‌داد، نیم ساعتی تا آنجا فاصله بود.

گالری در مجتمع کوچکی واقع در طبقه زیر همکف بود و متاسفانه پارکینگی هم برای پارک خودرو وجود نداشت، به همین خاطر خودرو را یکی دو کوچه آن طرف‌تر پارک کردم و به گالری رفتم.

پس از ورود متوجه شدم که آنجا نیز دست کمی از گالری آیدین آغداشلو ندارد، با این تفاوت که تعداد بازدیدکنندگان شاید دو، سه نفر بیشتر بودند. از زنی جوانی که روی نیمکت وسط گالری نشسته و به نظر راهنمای گالری بود، درباره حضور استاد سوال کردم، اما گویا حالش مساعد نیست و امکان حضور در نمایشگاه را نداشته به طوری که حتی در مراسم افتتاحیه هم حاضر نشده بود.

مشغول تماشای نقاشی‌ها شدم، در آثار این نمایشگاه که «از کاغذ تا بوم» نام داشت، دیو از یک زندانی ترسناک به یک عاشق یا یک والد مهربان با چهره‌ای شیطانی تغییر شکل داده و این شخصیت اسطوره‌ای را به چالش می‌کشید.

نمایشگاه علی اکبر صادقی به نظرم جذاب‌تر می‌رسید، رنگ‌ها گرم‌تر و زنده‌تر بودند و فضای گالری را نیز جالب‌تر کرده بودند، در همان ابتدای امر یکی از نقاشی‌ها نظرم را به خود جلب کرد، این اثر که آدم و حوا نام داشت، زوجی را در هم تنیده با دیو همیشه حاضر در لحظه پیدایش همراه با رنگ‌های درخشان به تصویر می‌کشید. البته در این بین آثاری هم بودند که هیچ رنگی نداشتند که تناقض جالبی را میان آنها به وجود آورده بود.

وقتی قرار شد از خلوتی نمایشگاه بنویسم با خود گفتم مبادا زمان بدی برای بازدید انتخاب کرده باشم چون برایم سوال بود چرا این دو نمایشگاه با چنین شکوهی باید خالی از بازدید کننده باشد. به همین خاطر، روز جمعه ۲۲ فروردین ساعت ۱۶ و ۳۰ دقیقه دوباره به نمایشگاه آیدین آغداشلو رفتم. این بار کمی از خلوتی نمایشگاه کاسته شده بود و تعداد بیشتری حضور داشتند، البته یک راهنما نیز حضور داشت که در اتاق انتهای سالن نشسته بود و اگر سوالی درباره تابلوها وجود داشت باید به او مراجعه می‌شد. در نمایشگاه علی اکبر صادقی هم بر تعداد مراجعان افزوده شده بود و روز نسبتا شلوغ‌تری را سپری می‌کرد.

موضوع مشترک در هر دو نمایشگاه، این بود که قیمت‌ها به دلار محاسبه می‌شدند به‌طوری که قیمت نقاشی‌های آیدین آغداشلو از ۲ تا ۴۰۰ هزار دلار متغیر بود. قیمت آثار علی اکبر صادقی هم از ۱۲ هزار دلار شروع و به ۲۵۰ هزار دلار ختم می‌شد ولی اینکه این قیمت‌ها با چه منطقی اعمال شده‌اند جای سوال داشت که آیا با وجود شرایط اقتصادی کنونی که در آن به سر می‌بریم کسی حاضر هست چنین رقمی برای این آثار ارزشمند بپردازد؟ با این حال به نظر می‌رسد حتی با وجود خلوتی نمایشگاه‌ها به نسبت اسامی هنرمندانی که آثارشان در آنجا به نمایش داده بود؛ با توجه به شرایط کنونی فرهنگی کشور و کناره‌گیری برخی هنرمندان از حضور در عرصه‌های هنری، برگزاری نمایشگاه از سوی چنین هنرمندان بزرگی می‌تواند به فضای فرهنگی کشورمان کمک کند.

 

 

خبرنگار ایران آنلاین برای بار سوم، روز جمعه ۲۹ فروردین به نمایشگاه آقای آغداشلو رفت و آیدین آغداشلو در گفت‌گو با ایران آنلاین درباره انگیزه خود از برپایی نمایشگاهش اظهار کرد: برگزاری نمایشگاه برای رونمایی از مجسمه‌ها و کتابم بود که انتشارات اسکیرا در ایتالیا آن را به چاپ رسانده است. در حقیقت این ایده پسرم بود که نمایشگاه داشته باشیم و مدیریت کلیه کارها نیز بر عهده او بود.

وی با بیان اینکه تنها ۴ روز توانسته در نمایشگاه حاضر شود، عنوان کرد: برخورد مردم حاکی از رضایت آنها بود اما بازهم مسئولان گالری بهتر می‌توانند در خصوص استقبال مردم از نمایشگاه پاسخگو باشند، ولی در کل اینکه در گالری در میان کارهایم قدم بزنم برایم حس خوشایندی دارد.

آغداشلو همچنین در پایان با اشاره به نمایشگاه‌های پیشین خود عنوان کرد: نمایشگاه اولم در سال ۵۴ برگزار شد و با یک فاصله تقریبی ۳۰ ساله نمایشگاه دومم در سال ۹۳ برگزار شد و بعد از ۱۰ سال نمایشگاه سوم و (با خنده) احتمالا نمایشگاه بعدی هم در ۳۰ سال آینده برگزار خواهد شد.