در آستانه بحران آب تهران، مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب منطقه ۴ اعلام کرد یکی از مهم‌ترین راهکارهای مدیریت تنش آبی، اصلاح الگوی مصرف و مشارکت گسترده شهروندان محترم در این خصوص می باشد.
بیشترین مصرف آب در کشور مربوط به بخش کشاورزی است به طوری که حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد منابع آبی ما در این حوزه مصرف می‌شود. این در حالی است که بهره‌وری کشاورزی ما نسبت به استانداردهای جهانی بسیار پایین‌تر است.
با توجه به برنامه هفتم توسعه باید ۱۵ میلیارد متر مکعب از مصرف آب در بخش کشاورزی کاهش پیدا کند. اما بد نیست بدانید که در همین برنامه مشخص شده ۹۰ درصد کالاهای کشاورزی باید در داخل کشور تولید شود و اهداف مشخصی را نیز برای تولید محصولات کشاورزی در نظر گرفته‌اند. اگر از این الزامات چشم پوشی کنیم متوجه خواهیم شد که عملاً این دو نقطه در تضاد با هم هستند.
بحران کنونی آب در تهران نتیجه سال‌ها سرمایه‌گذاری صرف بر منابع جدید بدون توجه به مدیریت مصرف و تقاضاست. از سوی دیگر کار عمده‌ای نیز در این زمینه به صورت منسجم صورت نگرفت. در حالی که باید در حال حاضر ذخایر آب سدها بیشتر می‌بود تا بتوانیم از این بحران بی‌آبی به راحتی عبور کنیم، اما متأسفانه به اندازه‌ای از منابع آب زیرزمینی استفاده کرده‌ایم که دیگر نمی‌توانیم از آنها برداشت داشته باشیم.
بهره وری آب در ایران نسبت به استانداردهای جهانی فاصله قابل توجهی دارد. به طوری که در حال حاضر حدود ۸۵ میلیارد متر مکعب آب در بخش کشاورزی مصرف می‌شود، در حالی که متوسط جهانی با همین میزان آب حدود ۳۵۰ میلیون تن غذا تولید می‌کند. اما تولید غذای ما بین ۲۵ تا ۱۳۰ میلیون تن است. این اعداد به آن معناست که بهره‌وری ما تقریباً یک سوم استاندارد جهانی است.
بر اساس آمار اعلامی از سوی شرکت مدیریت منابع آب کشور، میزان حجم آب موجود در مخازن سدها تا ۱۷ آبان سال آبی جاری ۱۷.۱۲ میلیارد مترمکعب است به این معنا که سدهای کشور فقط ۳۳ درصد پرشدگی دارند. در حالی که طی زمان مشابه در سال گذشته حجم مخازن سدها ۲۲.۹۲ میلیارد مترمکعب بوده است.
معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی: تنها ۲۰ درصد آب بصورت حجمی به کشاورزان تحویل می‌شود. از ۲۳۰ هزار چاه برقی حدود ۱۰۰ هزار چاه به کنتور هوشمند مجهز شده‌اند.
صنعت ساخت‌وساز، یکی از پرمصرف‌ترین بخش‌ها در مصرف آب شرب به‌شمار می‌رود. آمارها حاکی از مصرف سالانه ۳۰ میلیون مترمکعب آب تنها در کارگاه‌های ساختمانی تهران است؛ رقمی که نیمی از آب انتقالی از سد طالقان به پایتخت محسوب می‌شود.چنین مصرفی جدای از آب پنهان در ساخت و ساز است.
معاون خدمات مشترکان شرکت آب و فاضلاب تهران از تأثیر قابل‌توجه تجهیزات کاهنده مصرف بر کاهش مصرف آب در منازل خبر داد و گفت: با نصب قطعات ساده‌ای مانند پرلاتور و رگولاتور، بدون نیاز به تعویض شیرآلات، می‌توان تا بیش از ۵۰ درصد در مصرف آب صرفه‌جویی کرد.
استان البرز در پنجمین سال خشکسالی قرار گرفته و اکنون که پاییز از نیمه هم گذشته، حتی یک قطره باران موثر در این استان نباریده است. این وضعیت باعث کاهش شدید ذخایر آب سد کرج شده و اکنون به گفته مسئولان، این سد به حجم مرده رسیده است.
فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت در یادداشتی نوشت: مدیریت آب در ایران دیگر یک موضوع بخشی یا فنی نیست؛ مسأله‌ای است ملی که زندگی امروز و فردای ما را در بر می‌گیرد. منابع آبی کشور بویژه در مناطق پرجمعیت، با فشار مضاعفی روبه‌رو شده‌اند. رشد شهرنشینی، تغییر اقلیم، کاهش بارندگی‌ها و الگوهای ناصحیح مصرف چهره‌ای تازه به این بحران داده‌اند. در چنین شرایطی لازم است با نگاهی علمی، آرام و درعین‌حال قاطع به سراغ اصلاح مسیر برویم.
معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور گفت: مشترکان کم مصرف یا زیر الگو کمتر از ۲۰ هزار تومان و بد مصرف ها تا یک میلیون تومان بابت مصرف ماهانه آب باید پرداخت کنند.
کشت برنج به عنوان یک محصول استراتژیک و پرمصرف، در شرایط بحران کم‌آبی ایران با محدودیت‌های جدی مواجه شده است. در پاسخ به این چالش، وزارت جهاد کشاورزی کشت برنج را به طور رسمی به دو استان شمالی (گیلان و مازندران) محدود کرده است. این تصمیم با هدف حفظ منابع آبی و جلوگیری از توسعه کشاورزی پرمصرف در مناطق خشک و نیمه‌خشک کشور اتخاذ شده است.
علیرضا جلالی فراهانی، مدرس دانشگاه و کارشناس ارشد حوزه مدیریت در یادداشتی نوشت: طرح پیشنهادی انتقال دفاتر مرکزی شرکت‌های بزرگ به استان‌های محل اصلی فعالیت اقتصادی‌شان، همراه با الزام به انجام خدمات بانکی و بیمه‌ای در همان استان، در مراحل بررسی کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی قرار دارد. این طرح که از سال ۱۴۰۰ مطرح شده، در مرداد ۱۴۰۳ اعلام وصول شده و در دوره دوازدهم مجلس در مسیر تصویب است.
تمرکز صنایع آب‌بر در استان‌های کم‌آب، بحران آب را تشدید کرده، در حالی که بازچرخانی آب گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه‌تر از انتقال آن است.
«صنایعی که آب‌ها را می‌بلعند»؛ شاید این جمله درست‌ترین تعریف از صنایع آب‌بر باشد. در شرایطی که کشور در حال تجربه ریاضت آبی است، حکمرانی نادرست آب طی چند دهه، موجب ایجاد واحدهای تولیدی آب‌بر در مناطق کم آب شده است. موضوع، جدید نیست. اما در سال‌های اخیر به خصوص در سال‌جاری که کمبود آب فراگیرتر شده، اندیشیدن به راهکارهای نجات منابع آبی از دست صنایع آب‌بر، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
معاون اول رئیس‌جمهور با تاکید بر اهمیت و ضرورت اجرای دقیق مصوبات شورای عالی آب و هیئت دولت از جمله جلوگیری و برخورد با برداشت‌های غیرمجاز درکنار ساماندهی برداشت‌های مجاز در بالادست و پایین‌دست سدها و مخازن آبی کشور و همچنین جلوگیری از حفر چاه‌های غیرمجاز بویژه در مناطق با تنش آبی بیان کرد: حل مسأله آب موضوعی بخشی و منطقه‌ای نبوده و نیازمند اتخاذ اقدامات ملی است.